Καθώς κάποιες δυτικές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν έναν καταιγισμό επικρίσεων για τις αδέξιες και καθυστερημένες αντιδράσεις τους στον κορωνοϊό, υπάρχουν ακόμα διδάγματα που μπορούν να εξαχθούν στρέφοντας το βλέμμα μας στην ανατολή. Παρά τους ισχυρισμούς ορισμένων αμερικανών αξιωματούχων ότι είναι πολύ αργά για να μάθουμε από την Ασία, οι πολιτικές στη Σιγκαπούρη, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν δείχνουν πώς μοιάζει η γρήγορη και αποτελεσματική πρόληψη.
Και στις τρεις χώρες, οι κυβερνήσεις έχουν επισημάνει πώς η προστασία της δημόσιας υγείας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορούν να συμβαδίσουν, δίνοντας προτεραιότητα στους ανθρώπους αντί για ένα βραχυπρόθεσμο οικονομικό ή πολιτικό όφελος. Οι γρήγορες και διαφανείς ανταποκρίσεις έχουν δράσει περιοριστικά προστατεύοντας ταυτόχρονα τους πιο ευάλωτους, συμπεριλαμβανομένων των φτωχών και των ηλικιωμένων. Η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, ενώ εξακολουθούν να αξιολογούνται και να γίνονται κατανοητές, φαίνεται ότι έχουν επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Η Σιγκαπούρη, αποφασισμένη να μην επαναλάβει την αποτυχία να σταματήσει τον ιό SARS στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήταν μια από τις πρώτες χώρες που έλαβαν προληπτικά μέτρα. Μέσα σε λίγες μέρες, απαγόρευσε τις ξένες αφίξεις από την Κίνα για να κερδίσει χρόνο, παρά τις διαμαρτυρίες από το Πεκίνο, και εφάρμοσε ελέγχους σε συνοριακά σημεία. Τη στιγμή που λίγα πράγματα ήταν γνωστά για τον ιό, η κυβέρνηση έσπευσε να παράσχει ακριβείς πληροφορίες, οι οποίες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο ώστε να καθησυχαστεί ο φόβος και να μειωθεί η συσσώρευση προϊόντων.
Μόλις κατέστη σαφές ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι μεταδοτικοί χωρίς συμπτώματα, η εξέταση, η αυτοαπομόνωση και η λεγόμενη παρακολούθηση επαφών έλαβαν προτεραιότητα. Οι αρχές στη Σιγκαπούρη έχουν παράσχει δωρεάν, ποιοτική υγειονομική περίθαλψη για να παραμείνουν ένα βήμα μπροστά από τον ιό. Υποβάλλοντας ερωτήσεις σε όσους είχαν μολυνθεί σχετικά με τις μετακινήσεις τους, ειδικοί σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης εντόπισαν με κόπο πάνω από 5.000 άτομα που διέτρεχαν κίνδυνο. Αυτό εμπόδισε την ανεξέλεγκτη εξάπλωση στην κοινότητα που βλέπουμε σήμερα σε μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Αυτές οι άμεσες ενέργειες, οι εκτεταμένες εξετάσεις και οι έρευνες είχαν αξιοσημείωτα αποτελέσματα στη Σιγκαπούρη. Η πρωτεύουσα, που φιλοξενεί 5,6 εκατομμύρια ανθρώπους και είναι ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη της γης, έχει μέχρι στιγμής λιγότερα από 400 κρούσματα και δύο θανάτους. Από τις περίπου 250 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις από τα μέσα Μαρτίου, σχεδόν 100 είχαν προσεγγιστεί πριν από τη διάγνωσή τους.
Στη Νότια Κορέα, οι κλινικές που διεξάγουν εξετάσεις τύπου «drive through» εξυπηρετώντας χιλιάδες ανθρώπους κάθε μέρα, έχουν ήδη γίνει πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο. Μέχρι τις 19 Μαρτίου, η Νότια Κορέα είχε πραγματοποιήσει πάνω από 307.000 εξετάσεις, το υψηλότερο κατά κεφαλήν ποσοστό οπουδήποτε στον κόσμο. Συγκριτικά, στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εξεταστεί μέχρι στιγμής περίπου 64.000 άτομα – ο δεύτερος υψηλότερος αριθμός στην Ευρώπη, ο οποίος όμως απέχει παρασάγγας από αυτό που χρειάζεται για την αντιμετώπιση της επιδημίας. Οι εξετάσεις στις ΗΠΑ έχουν, επίσης, καθυστερήσει και είναι δαπανηρές, με αποτέλεσμα να έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος στον περιορισμό της μετάδοσης συμβάλοντας σε μια σιωπηρή επιδημία που περιμένει να ξεσπάσει.
Η Ταϊβάν, παρά το γεγονός ότι απέχει μόνο 130 χιλιόμετρα από την ηπειρωτική Κίνα, επίσης αποτελεί παράδειγμα. Εκτός από μαζικές εξετάσεις και παρακολούθηση επαφών, η Ταϊβάν έκανε χρήση καινοτόμων τεχνολογιών για την καταπολέμηση του ιού. Ενώ ο αντίκτυπος στην προστασία των προσωπικών δεδομένων πρέπει να γίνει πλήρως κατανοητός, η χρήση των μεγάλων δεδομένων από την Ταϊβάν ώστε τα νοσοκομεία να έχουν εύκολη διαθεσιμότητα στο ιστορικό του ταξιδιού των ασθενών, αξίζει προσεκτική μελέτη. Η κοινωνία των πολιτών και οι πολίτες έχουν επίσης συνεισφέρει, δημιουργώντας διαδραστικούς χάρτες και άλλα ηλεκτρονικά εργαλεία για την εμφάνιση σημείων που είναι διαθέσιμες μάσκες προσώπου.
Η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη και η Ταϊβάν έχουν επίσης καταπολεμήσει τον κορωνοϊό μέσω πληροφόρησης, παρέχοντας στο κοινό έγκαιρες, ακριβείς και συχνές ενημερώσεις.
Αυτή η προσέγγιση βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με άλλες χώρες στις οποίες οι αρχές έχουν υποβαθμίσει τον κίνδυνο και περιορίζουν τις επικρίσεις. Η Κίνα, για παράδειγμα, αρχικά φυλάκιζε και τιμωρούσε γιατρούς και απλούς ανθρώπους για «διάδοση φημών» μετά από αναφορά τους στον ιό. Στην Ταϊλάνδη, οι δημοσιογράφοι αντιμετώπισαν αγωγές ως αντίποινα, επειδή αμφισβήτησαν την αντίδραση της κυβέρνησης και αποκάλυψαν περιστατικά διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της φερόμενης συσσώρευσης προϊόντων και μεταπώλησης εκατομμυρίων μασκών προσώπου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, υπονόμευσε τις πληροφορίες των ειδικών σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης και δεν ανέλαβε την ευθύνη που του αναλογούσε για την καθυστερημένη αντίδραση.
Η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν φαίνεται να προσπαθούν να εξισορροπήσουν το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή των ασθενών με την ανάγκη απομόνωσης των διαγνωσμένων ή ύποπτων περιστατικών. Στην Ταϊβάν, για παράδειγμα, οι αρχές έχουν ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης παρέχοντας κινητά τηλέφωνα εξοπλισμένα με GPS σε εκείνους που βρίσκονται σε κατ' οίκον απομόνωση, ώστε οι αρχές να μπορούν να παρακολουθούν τις κινήσεις τους. Στη Σιγκαπούρη, τα στοιχεία σχετικά με το πού εργάζονται και ζουν οι ασθενείς διατίθενται στο διαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο (αν και δεν αποκαλύπτονται ονόματα). Η Νότια Κορέα στέλνει ειδοποιήσεις σε κινητές συσκευές που επιτρέπουν στους παραλήπτες να γνωρίζουν αν βρίσκονται κοντά σε ένα μολυσμένο άτομο. Ο υπόλοιπος κόσμος θα πρέπει να μελετήσει και να μάθει αν όλα αυτά τα μέτρα ήταν στη σωστή κατεύθυνση.
Οι ηγέτες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ έδειξαν έντονη αδιαφορία όταν ο ιός ήταν περιορισμένος στην Ασία και έτσι έχασαν μια σημαντική ευκαιρία να προετοιμαστούν. Όταν ανταποκρίθηκαν αυτές οι κυβερνήσεις, τα δραστικά μέτρα, που περιλάμβαναν το κλείσιμο επιχειρήσεων, δεν μπορούσαν να ανακόψουν την αύξηση των περιστατικών. Τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης προοδευτικά υπερφορτώνονται και οι ιατρικές ομάδες είναι απροετοίμαστες και ανεπαρκώς εξοπλισμένες. Ο φόβος και ο πανικός κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο. Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, επικρατεί η αίσθηση ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα από την πανδημία. Οι θάνατοι και τα κρούσματα αυξάνονται ανησυχητικά.
Αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί, όπως φάνηκε από τη Σιγκαπούρη, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν. Έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μια αποτελεσματική αντίδραση της δημόσιας υγείας πρέπει να βασίζεται στις θεμελιώδεις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και σε ταχείες και καινοτόμες ενέργειες. Οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει ποτέ να έχουν να επιλέξουν μεταξύ του δραματικού αποκλεισμού των πληθυσμών τους και της υπερφόρτωσης των συστημάτων υγείας τους. Καθώς οι ΗΠΑ και η Ευρώπη επιβάλλουν περιορισμούς που έρχονται σε αντίθεση με μια ελεύθερη κοινωνία για να περιορίσουν τον κορωνοϊό, τα ασιατικά κράτη προσφέρουν πολλά μαθήματα.
*Η Binaifer Nowrojee είναι Περιφερειακή Διευθύντρια Ασίας-Ειρηνικού των Open Society Foundations