ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Συνεχίζονται οι ζυμώσεις στην Ε.Ε. για την εξεύρεση του καλύτερου τρόπου στήριξης των οικονομιών που θα πληγούν σφοδρότερα από τη συντριπτική ύφεση που αναμένεται να προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού. Την περασμένη Πέμπτη, σε μια τηλεδιάσκεψη υψηλής έντασης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έδωσε προθεσμία δύο εβδομάδων στο Eurogroup για να καταθέσει σχετικές προτάσεις. Η τηλεδιάσκεψη του Eurogroup είναι προγραμματισμένη για την επόμενη Τρίτη.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times χθες, ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ ανέδειξε τη δυσκολία θεσμοθέτησης ενός νέου οργάνου για την έκδοση κορωνο-ομολόγων με την κοινή εγγύηση των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Ο κ. Ρέγκλινγκ εκτιμά ότι κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν «ένα, δύο ή τρία χρόνια, και τα κράτη-μέλη θα έπρεπε να διαθέσουν σε αυτό κεφάλαιο ή εγγυήσεις ή μελλοντικά έσοδα».
Βραχυπρόθεσμα, τονίζει, η κοινή έκδοση χρέους μπορεί να προκύψει μόνο από τους τρεις υφιστάμενους θεσμούς: τον ESM, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Ρέγκλινγκ λέει ότι δεν χρειάζεται να αυξηθούν οι πόροι του ESM για να στηριχθούν οι χώρες που ενδεχομένως να το χρειαστούν – τα 410 δισ. ευρώ (3,4% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης) επαρκούν για τον σκοπό. Σημειώνει δε ότι οι όροι που ενδεχομένως να συνοδεύσουν τη χρηματοδότηση μέσω της προληπτικής πιστωτικής γραμμής θα είναι περιορισμένης εμβέλειας.
Στην Ολλανδία, ο υπουργός Οικονομικών Βόπκε Χέκστρα, που συγκέντρωσε τα πυρά πολλών για τα σχόλιά του περί της ανάγκης διερεύνησης του γιατί κάποιες χώρες δεν διαθέτουν επαρκή δημοσιονομικό χώρο, δήλωσε χθες σε τηλεοπτική συνέντευξη ότι η Ολλανδία δεν έχει επιδείξει επαρκή αλληλεγγύη προς τη Νότια Ευρώπη στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Η δήλωσή του ήλθε αφού δύο από τους εταίρους του τετραμελούς κυβερνητικού συνασπισμού πήραν αποστάσεις από τη σκληρή γραμμή Ρούτε.
Ο Χερτ-Γιαν Σέγκερς της Χριστιανικής Ενωσης, σε τηλεοπτική συνέντευξη προχθές, υπογράμμισε τη δραματική κατάσταση στην Ιταλία και είπε ότι «το πρωταρχικό μήνυμα πρέπει να είναι ότι θα σας βοηθήσουμε». Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ο επικεφαλής του επίσης συγκυβερνώντος φιλελεύθερου D66 δήλωσε μέσω Twitter ότι «η Ολλανδία πλούτισε χάρη στην Ε.Ε.» και «δεν μπορεί να αφήσει τους φίλους της να πνιγούν».
Στο χθεσινό φύλλο της γερμανικής Frankfurter Allgemeine Zeitung, στο μεταξύ, 12 Ιταλοί πολιτικοί καλούν τη Γερμανία να αποστασιοποιηθεί από την ολλανδική γραμμή, την οποία χαρακτηρίζουν ανήθικη και μη αλληλέγγυα. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, πάντως, επανέλαβε προχθές την προτίμησή του για χρήση του ESM αντί των ευρωομολόγων. Σημειώνεται ότι και ο ESM αντλεί πόρους από τις αγορές μέσω έκδοσης ομολόγων, με τη –χωριστή– εγγύηση των κεφαλαίων κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Σε επιστολή του προς τους ομολόγους του στην Ευρωζώνη, η οποία διέρρευσε στο πρακτορείο Bloomberg, ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο προειδοποιεί ότι το δημοσιονομικό κόστος της κρίσης θα είναι δυσβάστακτο. Ο τρόπος με τον οποίο η Ευρωζώνη θα χειριστεί τα αυξημένα επίπεδα δημοσίου χρέους που θα προκύψουν θα καθορίσει «τη μορφή και το εύρος της ανάκαμψης και, τελικά, τη συνοχή της Ευρωζώνης» σημειώνεται στην επιστολή, η οποία εστάλη ενόψει της έκτακτης τηλεδιάσκεψης της 7ης Απριλίου.
Ο Σεντένο μέσω της επιστολής του ζητεί από τους υπουργούς Οικονομικών να καταθέσουν προτάσεις για την αντιμετώπιση του κινδύνου υπερχρέωσης που θα αντιμετωπίσουν ορισμένα κράτη-μέλη. «Πρέπει να διερευνήσουμε τρόπους για τη χρήση υφιστάμενων εργαλείων, αλλά πρέπει επίσης να είμαστε ανοιχτοί σε εναλλακτικές λύσεις, όπου τα πρώτα αποδειχθούν ανεπαρκή», αναφέρει.
Παράλληλα, χθες υπήρξαν δημοσιογραφικές αναφορές στην πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παρουσιάσει την ερχόμενη εβδομάδα ένα πρόγραμμα 80-100 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων βραχυπρόθεσμης εργασίας στα κράτη-μέλη που θα αντιμετωπίσουν πιο έντονο πρόβλημα ανεργίας. Οι πόροι θα προκύψουν από δανεισμό με την εγγύηση μη απορροφημένων πόρων του τρέχοντος κοινοτικού προϋπολογισμού και –ενδεχομένως– εγγυήσεις από τα ίδια τα κράτη-μέλη.
Προβλέψεις
Σε ανάλυσή του για τις δημοσιονομικές συνέπειες της πανδημίας, ο Ζολτ Νταρβάς του Bruegel εκτιμά ότι, σύμφωνα με το ήπιο σενάριο (πτώση ΑΕΠ 5%), το ελληνικό χρέος φέτος θα φθάσει στο 189% του ΑΕΠ (και το έλλειμμα στο 4%), το χρέος της Ιταλίας θα αναρριχηθεί στο 152%, της Ισπανίας στο 111% και της Γαλλίας στο 116% του ΑΕΠ. Αν πραγματοποιηθεί το χειρότερο σενάριο (ύφεση 20%), το ελληνικό έλλειμμα θα εκτοξευθεί στο 14% και το χρέος στο 233% του ΑΕΠ· το ιταλικό χρέος θα φθάσει στο 189%, το ισπανικό στο 139% και το γαλλικό στο 147% του ΑΕΠ. Με ύφεση 20%, ο μέσος όρος του δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης θα φθάσει στο 127% του ΑΕΠ.