Δεν χωράει αμφισβήτηση: Η λέξη που παίρνει εκδίκηση τώρα με την κορωνοκρίση είναι ο «συνωστισμός». Ενώ μέχρι χθες κρινόταν απαράδεκτη και εξαπολυόταν αποκλειστικά για να ελεεινολογηθούν οι «εθνομηδενιστές», που τη χρησιμοποίησαν για να περιγράψουν τη φυγή των προς σφαγήν Ελλήνων της Σμύρνης, εσχάτως χρησιμοποιείται μέχρι κορεσμού. Και πάντα σε πλαίσιο προτρεπτικό, σαν εναγώνια έκκληση των γιατρών και της πολιτείας: «Να αποφεύγετε τον συνωστισμό. Μη συνωστίζεστε…».
Δεν ακούμε όμως όλοι με την ίδια προσοχή το μήνυμα. Και δεν το μεταφράζουμε με την ίδια προθυμία και συνέπεια σε συμπεριφορά. Οι συντριπτικά περισσότεροι συμμορφωθήκαμε, έστω γκρινιάζοντας. Παρά τα απαγορευτικά μέτρα όμως και τις εκκλήσεις, και κυρίως παρά τα όσα τραγικά βλέπουμε να συμβαίνουν στην Ιταλία, στην Ισπανία κι αλλού, κάποιοι συνωστίζονται. Αλλοι στη βόλτα τους σε κάποια παραλία κι άλλοι έξω από τράπεζες. Κι αν μεν διαβεβαιώνεις ότι στέκεσαι στην ουρά για να πάρεις τη σύνταξή σου, από την οποία εξαρτάται η καθημερινότητά σου, ίσως και η καθημερινότητα των παιδιών σου, η εξήγησή σου θα βρει ευήκοα ώτα. Αν όμως λες στην κάμερα ότι συνωστίζεσαι «για να ενημερώσεις το βιβλιάριό σου», η δικαιολογία σου θα σου επιστραφεί ως απαράδεκτη. Ευλόγως.
Στην Ινδία πολλοί εργαζόμενοι δηλώνουν ότι προτιμούν να πεθάνουν από τον κορωνοϊό, συνεχίζοντας να δουλεύουν σε κάκιστες συνθήκες και να συνωστίζονται στα μέσα μαζικής μεταφοράς, παρά από την πείνα, που θα δοκιμάσει τις αντοχές τους αν μείνουν άνεργοι. Δραματικό το δίλημμά τους, δραματική και η πρώτη απάντηση που δίνουν. Πρόκειται πάντως για ένα δίλημμα που, έστω και σε ηπιότερη εκδοχή, ταλανίζει πάμπολλους σε όλες τις κορωνοϊόπληκτες χώρες. Μέχρι χθες εργάζονταν, κι είχαν και μισό όνειρο να τους κρατάει, και ξαφνικά βρέθηκαν έκθετοι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, άρα και στην ανεργία.
Δεν είναι βέβαια αυτό το δίλημμα η αιτία που έβγαλε σεργιάνι τόσους ανθρώπους στην παραλία της Θεσσαλονίκης ή του Βόλου, κι όπου αλλού. Ανάμεσά τους πρωτοστατούν οι καθ’ έξιν εγωλάγνοι και αντικοινωνικοί. Αλλά και όσοι ξέρουν πάντα κάτι παραπάνω από το πόπολο («εμένα θα μου πεις ρε;»), καθώς και όσοι παίρνουν γραμμή από τους ουκ ολίγους διαδικτυακούς και εφημεριδογραφικούς συνωμοσιολάτρες, που επιμένουν να διαδίδουν ότι η όλη υπόθεση είναι στημένη, ένα παγκόσμιο ψέμα. Ολοι αυτοί διάλεξαν να ζήσουν την τραγωδία σαν φάρσα. Οι υπόλοιποι όμως τι τους φταίνε;