Οι επιπτώσεις της επιδημίας τρέχουν με ταχύτητα. Τόσο μεγάλη, που οι απομονωμένοι και φοβισμένοι παρατηρητές της κατάστασης δεν συνειδητοποιούν τις συνέπειες.
Μία εύλογη εξ αυτών είναι ότι μεγάλη ομάδα εταιρειών δεν πρόκειται να δώσει μερίσματα φέτος, ούτε του χρόνου (2021), αλλά είναι πιθανό να μη δοθούν ούτε μερίσματα που είχαν εγκριθεί για το προηγούμενο έτος, 2019. Θα ήταν παράδοξο εταιρείες που έχουν πληγεί έντονα, που διεκδικούν και εισπράττουν κρατικούς πόρους, να διανέμουν μέρισμα στους μετόχους, να δαπανούν μεγάλα ποσά για επαναγορά μετοχών, να κάνουν επιστροφή κεφαλαίων σε μετόχους με διάφορες μορφές και τρόπους. Οσοι ήλπιζαν σε ανάλογες κινήσεις μάλλον πρέπει να τις ξεχάσουν έως και το τέλος της επόμενης χρονιάς.
Αντιθέτως, πρέπει να αντιληφθούμε ότι κάτι σημαντικό αλλάζει σε ό,τι αφορά την εποπτεία της αγοράς. Οι εποπτικές αρχές, είτε πρόκειται για κεντρικές τράπεζες είτε για τις Επιτροπές (αρχές) Ανταγωνισμού, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, «κλαδικές» αρχές όπως η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), αποκτούν ισχυρότερο παρεμβατικό ρόλο. Ετοιμάζονται για ενεργό εποπτεία, με απλά λόγια, θα παρεμβαίνουν περισσότερο, επεμβαίνοντας και σε θέματα που παλαιότερα θεωρούσαν αρμοδιότητα των διοικήσεων των εταιρειών. Θα παρεμβαίνουν εντατικά, επειδή όλο και περισσότερες εταιρείες ενισχύονται με δημόσιο χρήμα.
Την τάση εγκαινίασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), από την οποία εκδόθηκε «σύσταση» με υπογραφή της προέδρου Κριστίν Λαγκάρντ, στην οποία με ευγένεια επισημαίνεται ότι η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης θεωρεί ότι τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να συνεχίσουν να εκπληρώνουν τον κρίσιμο ρόλο τους, «να χρηματοδοτούν τα νοικοκυριά, τις μικρές με μεσαίες επιχειρήσεις» στη διάρκεια της επιδημίας. Γι’ αυτό, συνεχίζει η σύσταση, πρέπει να διατηρήσουν κεφάλαια προκειμένου να προστατέψουν τη δυνατότητά τους να στηρίξουν την οικονομία σε περιβάλλον εντεινόμενης αβεβαιότητας. Ετσι, συνιστά να αποφύγουν την καταβολή μερισμάτων και την πραγματοποίηση επαναγοράς μετοχών που στοχεύουν σε όφελος των μετόχων και επισημαίνεται μάλιστα ότι οι συστάσεις αυτές ισχύουν και για τα λιγότερα σημαντικά (μικρότερα) τραπεζικά ιδρύματα. Κι όλα αυτά ισχύουν έως την 1η Οκτωβρίου 2020, οπότε θα επαναξιολογηθούν. Εως τότε πάντως, δεν γίνονται πληρωμές μερισμάτων για τα οικονομικά έτη 2019, 2020, ούτε αναλαμβάνονται ανάλογες δεσμεύσεις.
Η σύσταση αυτή, τέσσερις ημέρες μετά, υιοθετήθηκε, εκτός Ευρωζώνης, από την εποπτική αρχή της κεντρικής τράπεζας της Αγγλίας. Ο επικεφαλής της Αρχής, με επιστολή προς επτά μεγαλύτερες τράπεζες που χαρακτηρίζονται «συστημικά οι μεγαλύτεροι οργανισμοί που συγκεντρώνουν καταθέσεις», ζητάει να ακυρώσουν τις όποιες καταβολές μερισμάτων εκκρεμούν, απαγορεύει διανομή μερισμάτων και επαναγορά μετοχών έως το τέλος του 2020 και «αναμένει από τις διοικήσεις των τραπεζών» να μην εγκρίνουν οποιαδήποτε μπόνους στα ανώτερα στελέχη τους. Ζητάει μάλιστα από τις τράπεζες έως τις 8 το βράδυ της ίδιας ημέρας που έλαβαν την επιστολή να δηλώσουν αν συμφωνούν, διαφορετικά η Αρχή είναι έτοιμη να εξετάσει τη χρήση των εποπτικών εξουσιών που διαθέτει…
Και για να μην υπάρχουν απορίες, μαζί με την επιστολή στον διευθύνοντα κάθε τράπεζας επισυνάπτεται και σχέδιο ανακοίνωσης που πρέπει να κάνει η τράπεζα ανακοινώνοντας ότι δεν διανέμει μερίσματα. «Το διοικητικό συμβούλιο της τράπεζάς μας αποφάσισε…». Ανάλογες επιστολές με παρόμοιο περιεχόμενο έχουν σταλεί και σε μεγάλες και μικρότερες ασφαλιστικές εταιρείες.
Το θέμα είναι ευρύτερο από τις τράπεζες. Οι εταιρείες που αναζητούν συνδρομή κρατικών κεφαλαίων ή εγγυήσεων πρέπει να ξέρουν ότι συνοδεύεται με τον ανάλογο έλεγχο.