Η άχρηστη πληροφορία της ημέρας: Η μουσική των άστρων

Η άχρηστη πληροφορία της ημέρας: Η μουσική των άστρων

2' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το 1594, ο Αγγλος σερ Τζον Ντέιβις, σύγχρονος του Σαίξπηρ, έγραψε ένα ποίημα που ονομάτισε «Ορχήστρα». Ο Ντέιβις, παρότι δεν ήταν επιστήμονας, είχε επηρεαστεί βαθιά από τις νέες, τότε, θεωρίες του Κοπέρνικου. Η Γη είχε πάψει να βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου, δραματική υπαρξιακή ανατροπή για την εποχή. Δυσκολεύτηκε πολύ να το χωνέψει αυτό ο Ντέιβις και στην «Ορχήστρα» του παρέμεινε πιστός στο πτολεμαϊκό σύστημα – με μια διαφορά: διαβάζοντας τον Κοπέρνικο, αντιλήφθηκε ο Άγγλος ποιητής ήταν ότι τα ουράνια σώματα δεν κάνουν άλλο από το να χορεύουν ρυθμικά στη διακριτική μουσική μιας αόρατης, κοσμικής ορχήστρας. Ένα τέτοιο αδιόρατο, ανεπαίσθητο λίκνισμα δύο μαύρων τρυπών κάπου μακριά, αδιανόητα μακριά, όχι μόνο στο χώρο μα και στο χρόνο, συνέλαβαν σε μορφή κυματισμού οι επιστήμονες που πήραν  το Νομπέλ Φυσικής για τον εντοπισμό των βαρυτικών κυμάτων το 2017 (τα οποία είχε προβλέψει θεωρητικά ο Αϊνστάιν).

Ο σερ Τζον Ντέιβις μάλλον θα ήταν πολύ υπερήφανος αν μπορούσε να μάθει ότι πριν από μερικά χρόνια, επιστήμονες της NASA κατέγραψαν τη χαμηλότερη νότα που ακούστηκε ποτέ στο σύμπαν. Όπως έγραφε ο Nigel Hawkes στους Times, ήταν ο βαθύς βρυχηθμός μιας γιγαντιαίας μαύρης τρύπας. Η νότα είναι η σι ύφεση αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να την ακούσετε: βρίσκεται 57 οκτάβες κάτω από το μεσαίο ντο, συχνότητα ένα εκατομμύριο δισεκατομμύρια φορές χαμηλότερη από το όριο της ανθρώπινης ακοής.

Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες δεν άκουσαν με τη στενή έννοια του όρου τον ήχο της μαύρης τρύπας (ως γνωστόν, ο ήχος δεν ταξιδεύει στο κενό του Διαστήματος), αλλά συνήγαγαν τα ηχητικά κύματα από κυματισμούς που σχηματίζονται στα αέρια που εκτοξεύει η μαύρη τρύπα, σε απόσταση 250 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Μακριά, πολύ μακριά.

Η άχρηστη πληροφορία της ημέρας: Η μουσική των άστρων-1

Την ίδια στιγμή, σχετικά πρόσφατα, διαστημοσυσκευές της NASA, όπως ο «Βόγιατζερ», ο «Γαλιλαίος» κ.ά., πλέοντας στο βαθύ Διάστημα, όχι μόνον απέστειλαν φωτογραφίες των πλανητών και άλλων ουράνιων σωμάτων του ηλιακού μας συστήματος αλλά κατέγραψαν και τις ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις που εκπέμπουν. Όταν οι επιστήμονες τις μετέγραψαν σε ηχητικά κύματα, το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. Αυτή τη φορά, ο ήχος είναι προσιτός στην ανθρώπινη ακοή και θα έλεγα ότι τα τρομακτικά ακούσματα από το «Ρέκβιεμ» και τις «Ατμόσφαιρες» του Γκιόργκι Λίγκετι που ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ χρησιμοποίησε το 1968 στην ταινία «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968), υστερούν μπροστά σε αυτούς τους απόκοσμους, μινιμαλιστικούς ήχους που άλλοτε νομίζεις ότι βγαίνουν από ανθρώπινη φωνή κι άλλοτε από έναν αλλόκοτο συνδυασμό εγχόρδων και ηλεκτρονικών οργάνων. Για του λόγου το αληθές, μπείτε στην ιστοσελίδα της NASA, πληκτρολογήστε Spooky Space «Sounds» ή μπείτε στο σάιτ The Daily Epic πληκτρολογώντας NASA Probes Record Sounds In Space – And It’s Terrifying (http://www.thedailyepic.com/nasa-probes-record-sounds-in-space-and-its-terrifying/).

Θα ακούσετε τους παράξενους ήχους πλανητών και δορυφόρων του ηλιακού μας συστήματος – αλλά και της Γης μας. Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, ακούω τον ήχο του πλανήτη Δία, του Ποσειδώνα, των δακτυλίων του Κρόνου – που ίσως να είναι οι πιο τρομακτικοί, όπως και του Ουρανού.

Δεν ξέρω πόσο τυχαίο είναι αλλά το «τραγούδι της Γης» (γνήσιος μαλερικός τίτλος, από τον κύκλο τραγουδιών για φωνή και ορχήστρα του Γκούσταβ Μάλερ, «Τα τραγούδια της Γης») είναι ο πιο ήπιος, καθησυχαστικός, ακόμα και ποιητικός ήχος. Θα άρεσε πολύ στον Ρώσο κοσμοναύτη Γκέρμαν Τίτοφ, γνήσιο ποιητή του Διαστήματος που περιέγραψε τη συγκλονιστική εικόνα του γαλάζιου πλανήτη να πλέει στο μαύρο κενό: «ένας κόκκος άμμου στην ακτή ενός απέραντου ωκεανού».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή