Δεδομένης της δυσκολίας που έχουν πολλές κυβερνήσεις να προβούν σε εκτεταμένους διαγνωστικούς ελέγχους για την ανίχνευση του νέου κορωνοϊού στον γενικό πληθυσμό, τη λύση θα μπορούσαν να δώσουν τα αστικά λύματα. Ο έλεγχος των αστικών λυμάτων για παρουσία γενετικού υλικού του ιού SARS-CoV-2 μπορεί να αποτελέσει ένδειξη για το πόσο διαδεδομένος είναι σε μια περιοχή. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η παρουσία του ιού στα αστικά λύματα θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για τον έγκαιρο εντοπισμό νέας έξαρσης της ασθένειας στο μέλλον.
Σήμερα τουλάχιστον 12 ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο αναλύουν τα αστικά λύματα διαφόρων περιοχών, προσπαθώντας να υπολογίσουν τον συνολικό αριθμό κρουσμάτων σε μία κοινότητα, δεδομένου πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο, τουλάχιστον όχι ακόμη. Μέχρι σήμερα, ερευνητές έχουν εντοπίσει ίχνη του νέου κορωνοϊού στο αποχετευτικό σύστημα πόλεων σε Ολλανδία, ΗΠΑ και Σουηδία. Η ανάλυση των λυμάτων για την παρουσία ιών δεν είναι κάτι καινούργιο στην προσπάθεια των επιστημόνων να περιορίσουν μεταδοτικές ασθένειες. Ολλανδοί επιστήμονες ήταν αυτοί που εντόπισαν πρώτοι, στα τέλη Μαρτίου, τον νέο κορωνοϊό στα αστικά λύματα της πόλης Αμερσφόορτ, μάλιστα προτού εντοπιστούν με άλλους τρόπους τα πρώτα κρούσματα του ιού στην περιοχή.
Ενα εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων δέχεται λύματα μέχρι και από ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Συνεπώς, η παρακολούθηση των επιπέδων του ιού στα λύματα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακριβέστερη εκτίμηση του πόσο εξαπλωμένος είναι αυτός σε μια περιοχή, διότι περιλαμβάνονται οι πάντες και κυρίως όσοι δεν έχουν υποβληθεί σε τεστ και όσοι δεν έχουν συμπτώματα, εξηγεί στο περιοδικό Nature o Χέρτγιαν Μεντέμα, μικροβιολόγος στο ερευνητικό ινστιτούτο KWR στην Ολλανδία. «Οι υγειονομικές αρχές βλέπουν μόνο την κορυφή του παγόβουνου», λέει ο Μεντέμα, ο οποίος εντόπισε ίχνη του νέου κορωνοϊού σε αρκετά εργοστάσια επεξεργασίας λυμάτων στην Ολλανδία. Οι Αρχές της χώρας έχουν αρχίσει να ελέγχουν τα αστικά λύματα 12 πόλεων της χώρας.
Προκειμένου να προσδιορίσουν την κλίμακα της εξάπλωσης του ιού σε μια πόλη με βάση δείγματα από τα λύματα, οι επιστήμονες θα πρέπει να προσδιορίσουν πόσο RNA του νέου κορωνοϊού αποβάλλεται μαζί με τα ανθρώπινα περιττώματα και στη συνέχεια να υπολογίσουν σε τι αριθμό μολυσμένων ανθρώπων αντιστοιχεί μια δεδομένη συγκέντρωση RNA του ιού σε ένα δείγμα λυμάτων.