Ο Βενιαμίν Νετανιάχου, με το διάγγελμά του το βράδυ της 6ης Απριλίου ενόψει της δεκαήμερης αργίας του Εβραϊκού Πάσχα, ανακοίνωσε νέους, πρωτοφανείς για τα τοπικά δεδομένα, περιορισμούς κυκλοφορίας σε όλη την επικράτεια. Από το απόγευμα της Τετάρτης (7/4) έως και το βράδυ του Σαββάτου (11/4) απαγορεύονται οι μετακινήσεις για πρώτη φορά από πόλη σε πόλη, ενώ από τις 7 το βράδυ της Τετάρτης και για ένα 24ωρο θα είναι κλειστά τα σουπερμάρκετ με ταυτόχρονη υποχρέωση παραμονής των πολιτών μέσα στο σπίτι. Η επιβολή των μέτρων ανατίθεται στην αστυνομία και στο στρατό.
Η αυστηρότητα των περιοριστικών μέτρων δεν προκάλεσε έκπληξη, μιας και οι Αρχές ξεκαθάρισαν προ πολλού ότι το φετινό Εβραϊκό Πάσχα δεν θα έμοιαζε σε τίποτα με τα προηγούμενα. Οικογενειακές συγκεντρώσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις, γεμάτα εστιατόρια, εκδρομές στην ύπαιθρο και μαζική προσέλευση στις συναγωγές, φέτος δεν θα υπάρξουν. Από την άλλη, το πασχαλιάτικο ‘ερμητικό κλείσιμο’ των ισραηλινών αστικών κέντρων, αποτελεί το μεγαλύτερο επιδημιολογικό πείραμα που διεξήγαγε ποτέ η χώρα, ελπίζοντας ότι τις ερχόμενες εβδομάδες η καμπύλη της εξάπλωσης του ιού θα σταθεροποιηθεί και θα αρχίσει να πέφτει.
Για πρώτη φορά ο Νετανιάχου άφησε κάποια περιθώρια αισιοδοξίας για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τις 16 Απριλίου, ημέρα κατά την οποία ολοκληρώνεται η αργία του Πέσαχ – υπό την προϋπόθεση πάντα ότι τα μέτρα θα τηρηθούν κατά γράμμα.
Μέχρι το μεσημέρι της 7ης Απριλίου, έχασαν τη ζωή τους 60 Ισραηλινοί – στην πλειοψηφία του υπέργηροι και με βεβαρημένη υγεία -. Εντοπίσθηκαν 9.000 ασθενείς, εκ των οποίων οι 150 βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, ενώ 683 ανέρρωσαν. Ο ρυθμός των εξετάσεων κορωνοϊού (10.000/ημέρα) φέρνει το Ισραήλ στην δεύτερη θέση παγκοσμίως μετά την Εσθονία, που έχει πληθυσμό μόλις ενάμισι εκατομμύριο κατοίκους – ήτοι το 1/8 του ισραηλινού πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπ’όψιν αυτά τα δεδομένα, το ισραηλινό Υπουργείο Υγείας θεωρεί ότι εάν κατά το ερχόμενο δεκαήμερο ο πλήρης περιορισμός των μετακινήσεων αποδώσει, από τις 16 Απριλίου και μετά θα είναι σε θέση να χαλαρώσει τα μέτρα και η χώρα θα αρχίσει να βαδίζει αργά και σταθερά προς την κανονικότητα.
Ήδη, διέρρευσε στα τοπικά ΜΜΕ η εκτίμηση ότι, εάν όλα πάνε καλά, περί τα τέλη του ερχομένου Ιουλίου η ζωή θα έχει επιστρέψει στους κανονικούς της ρυθμούς. Αν και δεν είναι σίγουρο εάν πρόκειται περί μίας επικοινωνιακής διαχείρισης της κατάστασης ενόψει των εορτών, είναι σημαντικό ότι για πρώτη φορά λέγεται ανοιχτά ότι διαφαίνεται αμυδρά ένα αχνό φως στην άκρη του τούνελ. Τα επτά στάδια επανεκκίνησης της κανονικής ζωής, που μπορούμε να περιμένουμε μετά τις 16 Απριλίου υπολογίζεται να είναι τα εξής: Πρώτα θα ανοίξουν συγκεκριμένα εργοστάσια του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σειρά θα έχει η επαναλειτουργία εταιρειών υψηλής τεχνολογίας startup. Σε τρίτο στάδιο θα επανέλθει η ομαλή παροχή δημοσίων υπηρεσιών. Αργότερα, θα ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα και τα εστιατόρια. Θα ακολουθήσουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, λίγο αργότερα τα θέατρα και κέντρα ψυχαγωγίας και μόνο στο τελευταίο στάδιο θα επιτραπεί το άνοιγμα των συνόρων και η επανέναρξη των πτήσεων.
Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας Μοσέ Μπαρ Σιμάν-Τοβ διευκρίνισε ότι δεν αποκλείονται πιθανές παλινδρομήσεις στην διαδικασία επιστροφής στην κανονικότητα, ανάλογα με την τροπή που θα λάβει η εξάπλωση του ιού στη χώρα. Παρ’ όλα αυτά, δεν διέψευσε ότι ο φωτεινός ορίζοντας τοποθετείται γύρω στα τέλη Ιουλίου 2020.
Το πρόσφατο διάγγελμα Νετανιάχου περιείχε ακόμα μία σημαντική πρωτοτυπία. Τονίσθηκε η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του ισραηλινού πρωθυπουργού και του Προέδρου Πούτιν, ο οποίος φέρεται να επέδειξε ασυνήθιστο ενδιαφέρον στην επιτάχυνση των διαδικασιών σχηματισμού της νέας ισραηλινής κυβέρνησης εθνικής ενότητας με σύμπραξη των Νετανιάχου και Γκαντς. Εκτιμάται ωστόσο ότι το ενδιαφέρον της Μόσχας τονώθηκε με αφορμή την φερόμενη πρόσφατη παραβίαση της ‘ανεπίσημης εκεχειρίας’ στον υφέρποντα πόλεμο δι’αντιπροσώπων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν στη Συρία και τον Νότιο Λίβανο.
Στις 5 Απριλίου το πτώμα του Άλι Μωχάμαντ Γιούνις, ηγετικού στελέχους της Χεζμπολάχ και πάλαι ποτέ στενού συνεργάτη του Ιρανού στρατηγού Κάσεμ Σολεϊμανί, βρέθηκε μαχαιρωμένο στον Νότιο Λίβανο – γεγονός που η Χεζμπολάχ αποδίδει στο Ισραήλ. Η Μόσχα θέλει να διατηρήσει το ρόλο του ‘ώριμου ενήλικα’ στα τεκταινόμενα της Συρίας, ενόσω ο κορωνοϊός διατηρεί άτυπες εκεχειρίες παγκοσμίως – κάτι που καλείται η ισραηλινή πλευρά να ενστερνιστεί, τουλάχιστον προς το παρόν.
Ο κ. Γαβριήλ Χαρίτος είναι δικηγόρος, δρ. Διεθνών Σχέσεων, ερευνητής του Ινστιτούτου Μπεν-Γκουριόν (Πανεπιστήμιο Μπεν-Γκουριόν, Ισραήλ) και Senior Fellow στο Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας).