Την ώρα που οι προβλέψεις για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομία είναι τουλάχιστον ανησυχητικές, εξίσου δυσοίωνες είναι οι προειδοποιήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τον αντίκτυπό της στο διεθνές εμπόριο. Παρουσιάζοντας τις μελέτες του πάνω σε δύο διαφορετικά σενάρια για την έκβαση της υγειονομικής κρίσης και της συνεπακόλουθης οικονομικής κρίσης, ο ΠΟΕ μιλάει για τη χειρότερη και βαθύτερη κατάρρευση του διεθνούς εμπορίου μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπολογίζει πως στη διάρκεια του έτους το παγκόσμιο εμπόριο θα μειωθεί φέτος από 13% έως 32% εξαιτίας της πανδημίας. Το πόσο μεγάλο θα είναι τελικά το πλήγμα θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από τη διάρκεια της πανδημίας και από το χρονικό διάστημα που θα μείνουν κλειστές επιχειρήσεις και γενικώς από τη διάρκεια διακοπής της οικονομικής δραστηριότητας.
Παρουσιάζοντας χθες τη σχετική έκθεση, ο ΠΟΕ τόνισε πως η άνευ προηγουμένου κρίση μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικά αποτελέσματα. Στο αισιόδοξο σενάριο, το παγκόσμιο εμπόριο προϊόντων θα σημειώσει πτώση κατά 13% φέτος για να ανακάμψει το επόμενο έτος σημειώνοντας αύξηση κατά 21%. Στην περίπτωση αυτή, ο ΠΟΕ προβλέπει πως το παγκόσμιο ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 2,5% φέτος για να ανακάμψει το 2021 με ανάπτυξη 7,4%. Στην περίπτωση που οι εξελίξεις τείνουν προς μια τέτοια έκβαση της κρίσης, τότε θα είναι μια κατάσταση παρόμοια με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2009, όταν το παγκόσμιο εμπόριο μειώθηκε κατά περίπου 12% και το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 2%.
Σύμφωνα, όμως, με τις εκτιμήσεις του ΠΟΕ, προκύπτει μια ζοφερή εικόνα από το πιο απαισιόδοξο σενάριο, βάσει του οποίου το παγκόσμιο εμπόριο θα μειωθεί κατά 32% φέτος καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μείωση μετά τη Μεγάλη Υφεση του 1929. Το 2021 θα παρατηρηθεί ανάκαμψη του εμπορίου κατά 24%. «Οι αριθμοί αυτοί είναι απογοητευτικοί και δεν μπορεί να το παρακάμψει κανείς», σχολίασε κατά την παρουσίαση της μελέτης ο γενικός διευθυντής του ΠΟΕ Ρομπέρτο Ασεβέντο, που τόνισε πως είναι σημαντικό να παραμείνουν ανοικτές αλλά και προβλέψιμες οι αγορές. Ο ίδιος προσέθεσε, ωστόσο, πως «είναι εφικτή μια γρήγορη και ισχυρή ανάκαμψη, αλλά το μελλοντικό σχήμα της ανάκαμψης και οι προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης θα κριθούν από τις αποφάσεις που λαμβάνονται τώρα».
Σε ό,τι αφορά το εμπόριο των υπηρεσιών, που δεν συνεκτιμάται στην εν λόγω μελέτη του ΠΟΕ, ενδέχεται να είναι το συστατικό του παγκόσμιου εμπορίου που θα πληγεί στον μέγιστο βαθμό από την πανδημία. Αναφορικά, πάντως, με τη γεωγραφική κατανομή του πλήγματος που θα δεχθεί το εμπόριο, ο ΠΟΕ προειδοποιεί πως «σχεδόν όλες οι περιοχές θα δουν να μειώνονται οι εμπορικές συναλλαγές κατά διψήφια ποσοστά μέσα στο τρέχον έτος, αλλά το χειρότερο πλήγμα θα δεχθούν οι εξαγωγές της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας».
Στη σχετική έκθεση τονίζεται, άλλωστε, πως θα μειωθεί ραγδαία και ταχύτερα από άλλους τομείς στις βιομηχανίες που εξαρτώνται από περίπλοκους δεσμούς στην εφοδιαστική αλυσίδα όπως, για παράδειγμα, οι βιομηχανίες των ηλεκτρονικών και των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Υπάρχει, πάντως, η δυνατότητα μιας στιβαρής ανάκαμψης, αν οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές θεωρήσουν πως η πανδημία είναι παροδική και την αντιμετωπίσουν σαν ένα εφάπαξ πλήγμα που θα παρέλθει. Οπως τονίζει ο ΠΟΕ, «στην περίπτωση αυτή, οι δαπάνες για επενδυτικά προϊόντα και για καταναλωτικά διαρκή προϊόντα θα επανέλθουν σύντομα κοντά στα προ της κρίσης επίπεδα». Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι στην αντίθετη περίπτωση, μιας παρατεταμένης πανδημίας που θα οδηγήσει σε μεγάλη αβεβαιότητα, «νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα επιδείξουν μεγάλη επιφυλακτικότητα στις δαπάνες τους».
Σαφώς απαισιόδοξο, άλλωστε, είναι και το ΔΝΤ, που την περασμένη εβδομάδα εξέφρασε διά στόματος της επικεφαλής του, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, την εκτίμηση ότι η παγκόσμια οικονομία βυθίζεται ήδη σε μια ύφεση «πολύ χειρότερη από εκείνη μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση».