Αυτός είναι ένας ιδιαίτερος διαδικτυακός πίνακας για τον κορωνοϊό. Οχι μόνο παρουσιάζει διαρκώς ανανεωμένους αριθμούς για τα κρούσματα και τους θανάτους σε τέσσερις μεσογειακές χώρες –Ελλάδα, Κύπρο, Ιταλία και Ισπανία– αλλά παρέχει και στοιχεία ανά Περιφέρεια κάθε χώρας, όπως και πολλούς άλλους ειδικούς χρήσιμους δείκτες. Προϊόν ομάδας επιστημόνων με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου Στέλιο Γκιάλη, ο διαδικτυακός πίνακας web GIS Dashboard φιλοδοξεί να είναι σε λίγο και «COVID-19_Regional_Labour», δηλαδή να παρουσιάζει, σε περιφερειακό επίπεδο, και τον αντίκτυπο του COVID-19 στη νεανική απασχόληση, τη νεανική ανεργία και τους NEET, τους νέους που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Μέχρι στιγμής, το web GIS Dashboard (https://arcg.is/1X0Tbv) επιτρέπει την καθημερινή παρακολούθηση των συνεπειών της διάδοσης του ιού, παρέχοντας στοιχεία που ανακτώνται δύσκολα και χάρτες, όπως εκείνος με τα συνολικά επιβεβαιωμένα κρούσματα ανά Περιφέρεια, ο χάρτης του % μεριδίου θανάτων ως προς τις επιβεβαιωμένες περιπτώσεις, ο χάρτης των κρουσμάτων στις Περιφέρειες ανά 100.000 κατοίκους και ο χάρτης των θανάτων στις Περιφέρειες ανά 100.000 κατοίκους. Παρουσιάζονται επίσης διάφοροι αριθμητικοί δείκτες, όπως τα περιστατικά που ανέρρωσαν. Τα δεδομένα σε εθνικό επίπεδο (στην αριστερή στήλη του πίνακα) ανακτώνται αυτόματα από τη σχετική εφαρμογή του John Hopkins, ενώ όλα τα περιφερειακά δεδομένα ανακτώνται και ανανεώνονται από τα μέλη της ομάδας.
«Η ανάλυση σε περιφερειακό επίπεδο δείχνει ότι τα βιομηχανικά κέντρα της Ιταλίας στον βορρά (Τορίνο, Μιλάνο) και τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ισπανίας (Μαδρίτη, Βαρκελώνη) έχουν συγκεντρώσει την πλειονότητα των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων σε απόλυτους αριθμούς», εξηγεί ο κ. Γκιάλης. «Παρόμοια εικόνα παρουσιάζουν και τα στοιχεία όταν σταθμίζονται ανά 100.000 πληθυσμού. Η εικόνα στην Ελλάδα ωστόσο διαφοροποιείται, με τον μεγάλο αριθμό κρουσμάτων στο Λεκανοπέδιο της Αττικής να μη διαφέρει δραματικά από αντίστοιχα μεγέθη σε λιγότερο αστικοποιημένες περιφέρειες, όπως της Δυτικής Μακεδονίας. Ενδιαφέροντα είναι και τα ευρήματα από τον αριθμό των ασθενών που κατέληξαν ανά επιβεβαιωμένα κρούσματα, καθώς πολλές ελληνικές Περιφέρειες επιδεικνύουν παράδοξες συγκεντρώσεις, δείγμα του χαμηλού αριθμού ελέγχων που μέχρι στιγμής πραγματοποιούνται στη χώρα».
Οπως παρατηρτεί ο Κώστας Γουρζής, Μηχανικός Χωροταξίας και Ανάπτυξης, «το διαφοροποιημένο μοτίβο εξάπλωσης μεταξύ Ισπανίας/Ιταλίας και Ελλάδας αναδεικνύει το χαμηλότερο επίπεδο αστικοποίησης και ενσωμάτωσης της χώρας μας σε διεθνή οικονομικά δίκτυα. Η σχετικά μικρή –εν συγκρίσει με γειτονικές χώρες– εξάπλωση του ιού στη χώρα μας, ωστόσο δεν πρέπει να ξεγελά, καθώς το οικονομικό του αποτύπωμα ενδέχεται να είναι ισχυρότατο. Η εξάρτηση των περισσότερων ελληνικών Περιφερειών από ένα εξαιρετικά περιορισμένο εύρος οικονομικών δραστηριοτήτων εκτιμάται ότι θα πολλαπλασιάσει τις δυσμενείς συνέπειες της παρούσας κρίσης. Με διεθνείς εκθέσεις να εντοπίζουν τους ευάλωτους κλάδους στην εστίαση και στην αναψυχή, στο εμπόριο και στην οικονομία διαμοιρασμού, καθίσταται σαφές ότι οι Περιφέρειες που παρουσιάζουν αυξημένη εξάρτηση από τον τουρισμό είναι σε πιο επισφαλή θέση. Τέλος, όσο τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας και αναστολής λειτουργίας επιχειρήσεων παρατείνονται σε ισχύ στην Ελλάδα και διεθνώς, τόσο εντείνονται οι φόβοι από παράγοντες του τουρισμού για την τουριστική σεζόν που υπό άλλες συνθήκες θα είχε ήδη ξεκινήσει. Κατά έναν παράδοξο τρόπο πρέπει στην Ελλάδα να είμαστε ευτυχείς που το ξέσπασμα της πανδημίας δεν συνέβη εν τω μέσω τουριστικής περιόδου, καθώς οι χιλιάδες επισκέπτες της χώρας θα συνέβαλαν στην ταχύτερη εξάπλωση του ιού, αλλά ταυτόχρονα αισθανόμαστε ανασφαλείς για τις συνέπειες όλων αυτών στη μοναδική βαριά βιομηχανία μας, τον τουρισμό».
Οπως αναφέρει ο κ. Γκιάλης, «αναμένεται ότι η πανδημία θα έχει υψηλά αρνητικές επιπτώσεις ειδικότερα στους ΝΕΕΤ, στους νέους εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Η ήδη ασθενής οικονομική κατάσταση στις χώρες του νότου της Ε.Ε. αναμένεται να επιδεινωθεί, μετατρέποντας χιλιάδες νέους σε νέους ΝΕΕΤ μέσα σε διάστημα μερικών μηνών. Θεωρούμε ότι η εκτεταμένη τεκμηρίωση των καθημερινών αλλαγών αποτελεί σημαντική συμβολή πριν από την περαιτέρω επέκταση της κρίσης του κορωνοϊού. Είναι σημαντικό, επίσης, να έχει τεκμηριωθεί το σημείο εκκίνησης καθώς και ο αντίκτυπος των υφιστάμενων πολιτικών στο πλαίσιο αυτής της ρευστής και ασταθούς περιόδου».
Η ομάδα και τα δεδομένα
Την ερευνητική ομάδα του «COVID-19_Regional_Labour» αποτελούν οι: Στέλιος Γκιάλης, αναπληρωτής καθηγητής, επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας Γεωγραφίας της Εργασίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στο YOUTHShare project. Δημήτρης Βούλγαρης, Γεωγράφος, MSc in Regional & Urban Planning, London School of Economics (LSE). Κώστας Γουρζής, Μηχανικός Χωροταξίας και Ανάπτυξης, υπ. διδάκτορας Παν. Αιγαίου. Ακης Κανελλέας, ειδικός GIS, MA in GIS, Leeds University, YOUTHShare project. Δημήτρης Ψαρολόγος, Γεωγράφος, μεταπτυχιακός φοιτητής Πολιτικής Οικονομίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα μέλη της ομάδας προσφέρουν την εργασία τους εθελοντικά στην ανάπτυξη του διαδικτυακού πίνακα. Τα δεδομένα προέρχονται από τη Eurostat, το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins (JHU), τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), τη Statista, τη Wikipedia, τις αρμόδιες εθνικές αρχές κ.ο.κ. Το «COVID-19_Regional_Labour» αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Πανεπιστημίου Αιγαίου/YOUTHShare project και παρέχεται στο κοινό ελεύθερα. Ο διαδικτυακός πίνακας είναι συναφής με άλλες συνεχιζόμενες δραστηριότητες του έργου YOUTHShare (http://www.youthshare-project.org/).