Οι γκρίζες ζώνες των εργαζομένων στον πολιτισμό

Οι γκρίζες ζώνες των εργαζομένων στον πολιτισμό

3' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την περασμένη Τρίτη, ο Δημήτρης Μυστακίδης ανάρτησε στο Διαδίκτυο ένα τραγούδι με τίτλο «Το ένσημο του Μάρτη». Συνοδευόταν από βίντεο με κούκλες που έπαιζαν μπουζούκι σαν κανονικοί ρεμπέτες, όμως εξίσου ενδιαφέροντες ήταν και οι στίχοι: «Πώς δεν πρόλαβα ένα ένσημο να πάρω / τον Μάρτη που ερχόταν ο ιός / κι έμεινα από το επίδομα εκτός / και τώρα καραντίνα πώς θα βγάλω». Τι ήθελε να εκφράσει ο ποιητής; Ισως αυτό που, επεξεργασμένο σε μορφή αιτημάτων, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος – Ακροάματος και τα σωματεία-μέλη της τοιχοκόλλησαν την ίδια μέρα στα υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας και Πολιτισμού: την ανάγκη να στηριχθούν οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι του χώρου μέσα από ρυθμίσεις όπως η υπαγωγή τους στο βοήθημα των 800 ευρώ, ανεξάρτητα από τις εργασιακές τους σχέσεις.

Τις τελευταίες τις περιγράφουν καλύτερα οι ίδιοι. Η Αφροδίτη Βραχοπούλου, ηθοποιός και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, εργαζόταν πρόσφατα στο ΔΗΠΕΘΕ Βόλου. Η σύμβασή της έληξε στις 15 Μαρτίου. «Εμεινα ξεκρέμαστη από δουλειά χωρίς να με “πιάνει” το βοήθημα. Ηθοποιοί με συμβάσεις που έληξαν φυσιολογικά από τις 20 Μαρτίου κι έπειτα, το δικαιούνται. Μένουν όμως εκτός συμβάσεις ορισμένου χρόνου που έληξαν νωρίτερα», λέει. Εκανε αίτηση στον ΟΑΕΔ, αλλά η απάντηση θα έρθει μετά το τέλος Μαΐου. Την ίδια στιγμή, τα ΔΗΠΕΘΕ θα λάβουν μεν την έκτακτη επιχορήγηση του υπουργείου Πολιτισμού, αλλά ως δημόσιοι φορείς δεν θα είχαν τη δυνατότητα να εντάξουν εργαζομένους τους με σύμβαση ορισμένου χρόνου, όπως ήταν η Αφροδίτη, στο βοήθημα των 800 ευρώ.

Η Χριστίνα Ράινχαρντ είναι χορεύτρια. Λίγο πριν κλείσουν οι χώροι θεαμάτων εργαζόταν για δύο πρότζεκτ σύγχρονου χορού. Για το πρώτο πρόλαβε να πραγματοποιήσει μόνο την πρεμιέρα. Στο μεταξύ, στις 22 Μαρτίου η σύμβαση της Χριστίνας έληξε κανονικά. Oπως λέει, στάθηκε τεχνικά αδύνατον να τεθεί σε αναστολή αναδρομικά, πράγμα μάλλον επόμενο. Το δεύτερο πρότζεκτ το περιγράφει ως «κλασική περίπτωση»: οι πρόβες είχαν ξεκινήσει, αλλά οι συμβάσεις δεν είχαν υπογραφεί. «Eτσι, βρέθηκα να έχω δουλέψει 10ωρα σε καθημερινή βάση, χωρίς να μπορώ να λάβω το βοήθημα».

Στον χώρο της μουσικής τα πράγματα δεν φαίνονται καλύτερα. Στις 12 Απριλίου ο Μίκης Θεοδωράκης αναφέρθηκε με δήλωσή του στους καλλιτέχνες που δεν συμπεριλαμβάνονται στο επίδομα των 800 ευρώ, ενθυμούμενος και τους σπουδαστές των ωδείων, οι οποίοι την περίοδο 1945-1946 είχαν εξαιρεθεί από τα συσσίτια της τότε κυβέρνησης. Για το σήμερα, μερικά σχόλια κάνει ο Δημήτρης Ζερβουδάκης, εκπροσωπώντας και τον Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδος. Αιχμή του ζητήματος, λέει, είναι μια τεχνική αστοχία του συστήματος «Εργάνη», που αφήνει εκτός βοήθειας «όσους μουσικούς βρίσκονταν σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου το διάστημα από 1 έως 20 Μαρτίου». Προκειμένου να αποκτήσει καλύτερη εικόνα της κατάστασης, ο ΣΜΒΕ δημιούργησε μια πλατφόρμα, όπου εργαζόμενοι του θεάματος και του ακροάματος αναφέρουν αν μπορούν να λάβουν το βοήθημα. «Το 64% των εργαζομένων με συμβάσεις ορισμένου χρόνου», λέει ο κ. Ζερβουδάκης, «δεν μπορούν».

Εργαζόμενοι είναι φυσικά και οι ηχολήπτες, οι φωτιστές και άλλοι τεχνικοί. Οπως εξηγεί ο Τάσος Μπότσιος, πρόεδρος του Σωματείου Τεχνικών Απασχολουμένων σε Ζωντανές Οπτικοακουστικές Εκδηλώσεις, κάποιοι προσλαμβάνονται για μία μέρα, όσο διαρκεί μια συναυλία. «Δουλεύουν “μεροκάματο” και δεν μπορούν να λάβουν επίδομα, προϋπόθεση του οποίου είναι η ύπαρξη σύμβασης. Για πολλούς δεν υπάρχει ούτε η δυνατότητα να ασφαλιστούν βάσει της ειδικότητάς τους, επομένως ασφαλίζονται και ως τεχνικοί υπολογιστών», επισημαίνει. Aραγε στον κλάδο υπάρχει και αδήλωτη εργασία που δυσχεραίνει την αποτύπωση της κατάστασης; «Oπως και σε όλα τα επαγγέλματα», αποκρίνεται. «Αν υπήρχαν ελεγκτικοί μηχανισμοί, δεν θα μιλούσαμε για το ζήτημα».

Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν αρκετοί ακόμα εργαζόμενοι του θεάματος και του ακροάματος, χώρια η ανεργία. «Ακούσαμε ότι θα ενταχθούν στα μέτρα και “εποχικοί” καλλιτέχνες ή ότι αυτό θα γίνει με δελτία παροχής υπηρεσιών, αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό ηθοποιών μπορεί να υποστηρίξει μπλοκάκι», πιστεύει η Αφροδίτη Βραχοπούλου. Η Χριστίνα Ράινχαρντ ανησυχεί για το μετά. «Ο χώρος μας θα ανακάμψει τελευταίος, γιατί προϋποθέτει συνάθροιση πολλών ατόμων», λέει.

«Δεν θέλουμε να βρεθούμε απέναντι στην κοινωνία. Χειροκροτούμε, σεβόμαστε αυτούς που προσφέρουν, δεν μπορούμε όμως να εγκαταλείψουμε όσους αγωνιούν», προσθέτει ο Δημήτρης Ζερβουδάκης. Κι ο Τάσος Μπότσιος ελπίζει ότι ο κόσμος θα δραστηριοποιηθεί για να διαφυλάξει τον πολιτισμό, τον οποίο στερείται στον εγκλεισμό. «Χωρίς πολιτισμό», καταλήγει, «ο άνθρωπος δεν είναι πλήρης».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή