Ο Κωστής Παλαμάς είχε απορριφθεί από τον λογοτεχνικό διαγωνισμό που διοργάνωσε το 1876 ο λόγιος Ιωάννης Βουτσινάς. Ο Μ. Καραγάτσης είχε λάβει έπαινο σε έναν που πραγματοποίησε η Νέα Εστία το 1927. Οι λογοτεχνικοί διαγωνισμοί μπορούν να μυριστούν ή να αδικήσουν ένα νέο ταλέντο, παράλληλα όμως, ίσως σφυγμομετρούν τη σχέση γραφής και πραγματικότητας. Αν η τελευταία χαρακτηρίζεται από μια πανδημία ή από την έμπνευση που λέγεται ότι ευδοκιμεί σε συνθήκες εγκλεισμού, τότε δεν αποκλείεται, ορισμένοι εκδοτικοί οίκοι να διοργανώσουν διαγωνισμούς υπό ένα νέο πρίσμα.
«Σκοπός μας δεν είναι να δοθούν βραβεία, αλλά να αναδειχθούν ενδεχομένως όσοι έχουν τη δυνατότητα να συμπυκνώνουν νοήματα και έννοιες σε λίγες γραμμές», λέει η Ελένη Κεκροπούλου των εκδόσεων Ωκεανός, που πραγματοποιούν διαγωνισμό μικροδιηγήματος με τίτλο «#Μένουμε σπίτι». Την ιδέα έριξε ο συγγραφέας Τάσος Αγγελίδης-Γκέντζος και η εκδότρια την είδε ως ένα τρόπο «να διώξουμε το άγχος και τον φόβο, που μπορούν να εκτονωθούν μέσω της γραφής». Στους όρους συμμετοχής περιλαμβάνεται το θέμα (οι παράξενες τούτες μέρες), το όριο των λέξεων (280 παρακαλώ), ο τόπος αφήγησης (το σπίτι φυσικά) και βέβαια η προθεσμία (31 Μαΐου). Τα καλύτερα διηγήματα θα επιλεγούν από επιτροπή και θα εκδοθούν. Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί περίπου 200, από πρωτοεμφανιζόμενους ή γνωστούς δημιουργούς.
Μερικά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λέει η Κεκροπούλου: «Μια διαγωνιζόμενη έστειλε ένα μικροδιήγημα γραμμένο από την οπτική ενός κατοικιδίου. Βλέπει την οικογένεια να κλείνεται σπίτι, να στήνεται στην τηλεόραση, να φοβάται. Αντιλαμβάνεται ότι θα επηρεαστεί και το ίδιο». Οι εκδόσεις Πηγή πραγματοποιούν διαγωνισμό διηγήματος με τίτλο «Μείνε κοντά μου, από μακριά». Θέμα του, ο έρωτας και οι σχέσεις σε συνθήκες εγκλεισμού. Πρώτο βραβείο, η μελλοντική έκδοση ενός έργου του δημιουργού. Καταληκτική ημερομηνία είναι η 1η Μαΐου και μέχρι στιγμής, η Χάιδω Σκανδύλη, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων των εκδόσεων, έχει καταγράψει πολλές συμμετοχές, από όλη την Ελλάδα.
«Η τρέχουσα συνθήκη είναι προκλητική για κάθε δημιουργό», λέει. «Μας ενδιαφέρει και η έκδοση ενός τόμου με τα καλύτερα διηγήματα. Φιλοδοξούμε να αποτελέσει ένα λογοτεχνικό “μνημείο”, όπου θα καταγράφεται η βιωμένη εμπειρία των ημερών, ώστε ο μελλοντικός αναγνώστης να εξετάσει το πώς η συνθήκη επηρέασε τους δημιουργούς». Στον κατάλογο θα μπορούσαν να προστεθούν ο διαγωνισμός του Ιανού με τίτλο «Ημερολόγια καραντίνας», η πρωτοβουλία «121 λέξεις» που προ ημερών ανακοίνωσε τους νικητές της και άλλοι. Τι γίνεται όμως με τους μικρούς Καραγάτσηδες και τους νεαρούς Παλαμάδες;
Ο διαγωνισμός των εκδόσεων Καστανιώτη με τίτλο «Γίνε σήμερα ο συγγραφέας του αύριο» (σπεύσατε ώς τις 31 Μαΐου), περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες, όπου συμμετέχουν μαθητές δημοτικού, έφηβοι μέχρι 15 ετών και νέοι από 17 ώς 22. «Ηταν μια ιδέα που αναβαλλόταν και υλοποιήθηκε τώρα λόγω ύπαρξης χρόνου, για να απασχοληθούν τα παιδιά και οι νέοι στο σπίτι», λέει ο συγγραφέας και υπεύθυνος παιδικού και εφηβικού τμήματος των εκδόσεων, Βασίλης Παπαθεοδώρου. Ανεξαρτήτως πανδημίας, ο ίδιος αναζητεί νέες φωνές προς έκδοση και θα ήθελε να δει καλές συμμετοχές, ειδικά στην τρίτη κατηγορία, που αφορά το νεανικό μυθιστόρημα και έχει ως έπαθλο την έκδοση του βιβλίου. «Στην Ελλάδα λείπει το είδος που ονομάζεται “young adult”», λέει ο Παπαθεοδώρου. «Ως συγγραφέας νεανικών βιβλίων και ο ίδιος, βλέπω στις επισκέψεις μου σε σχολεία ότι οι νέοι ενδιαφέρονται να γράψουν. Σαν να φοβούνται όμως ότι δεν θα διακριθούν. Από την εμπειρία μου, ένα στα δεκαπέντε κείμενα είναι επαγγελματικώς άψογο. Γιατί λοιπόν να μην του δοθεί μια ευκαιρία;».