Ιστορίες από την οδό Σωκράτους

Ιστορίες από την οδό Σωκράτους

2' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Πόση χαρά δίνει το ξεφύλλισμα μιας παλιάς εφημερίδας… είχε φτάσει το πακέτο στο σπίτι, αυτές τις μέρες της καραντίνας, με αποστολέα ευγενή φίλο από άλλη πόλη της Ελλάδας που βρήκε έναν χάρτινο θησαυρό σε παλιά αποθήκη. Ανάμεσα στα πολύτιμα τεκμήρια άλλων εποχών και μερικά φύλλα της «Καθημερινής». Ξεφυλλίζοντας ένα φύλλο του Δεκεμβρίου 1952, σταματώ στο άρθρο για τα εγκαίνια του Μεγάρου του Ταμείου Συντάξεων Νομικών, το επιβλητικό κτίριο στο τρίστρατο Σωκράτους, Πειραιώς και Ζήνωνος, κοντά στην Ομόνοια.

Λίγα κτίρια έχουν μια τόσο προνομιακή γωνία προβολής, όσο αυτό το «περικαλλές» και «αυστηρό» αλλά αρμονικό και ευγενές οικοδόμημα. Στο τέλος του 2020, θα έχουν συμπληρωθεί 68 χρόνια από τότε που εγκαινιάστηκε και έκτοτε παραμένει ένα από τα αθηναϊκά σύμβολα της εποχής της ανασυγκρότησης. Παρατηρούσα συχνά αυτό το κτίριο την εποχή που η «Καθημερινή» στεγαζόταν ακριβώς παραπλεύρως, Σωκράτους 57, σχηματίζοντας ένα ενιαίο μέτωπο της ανοικοδόμησης των αρχών του ’50, όλα σε ύφος κλασικότροπου μοντερνισμού. Στη σειρά υψώνονται επί της Σωκράτους, από την Πειραιώς προς την Αγίου Κωνσταντίνου, το Ταμείο Νομικών, η παλιά «Καθημερινή», η Στοά του Αμαλιείου και το παλιό ξενοδοχείο «Ιλιον», όλα χτισμένα στη δεκαετία του ’50. Στα «Στιγμιότυπα» της Ελένης Βλάχου, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία της οδού Σωκράτους μετά τα Δεκεμβριανά. Ρημαγμένα τα περισσότερα κτίρια. Με μια μεγάλη ελληνική σημαία ξεχωρίζει η παλιά οικία Βλάχου και μετέπειτα στέγη της «Καθημερινής» (πριν κατεδαφιστεί το 1952) ανάμεσα στα ερειπωμένα –από τις καταστροφές των Δεκεμβριανών– γειτονικά σπίτια. Αριστερά, προς την Πειραιώς, στη θέση δύο ημικατεστραμμένων οικιών ανεγέρθη το Ταμείον Συντάξεων Νομικών σε σχέδια του αρχιτέκτονα Θουκυδίδη Σταματιάδη, αποφοίτου ΕΜΠ το 1930. Η απόφαση για την ανέγερση περίλαμπρου μεγάρου είχε ληφθεί το 1946, όταν τα οικονομικά του κατεστραμμένου στη διάρκεια της Κατοχής Ταμείου άρχισαν να βελτιώνονται, με πρωτοβουλία του Γεωργίου Πωπ, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Κοσμογονία συνέβαινε στην οδό Σωκράτους μετά το 1950. Πολλά ερειπωμένα κτίρια έμπαιναν σε πρόγραμμα ανοικοδόμησης, και μέσα στη γενική προοπτική για μια πιο δυναμική Αθήνα, πάρθηκε και η απόφαση για την κατεδάφιση και του πατρογονικού σπιτιού των Βλάχων, ώστε να εξυπηρετήσει πλέον το νέο κτίριο τις ανάγκες της εφημερίδας στη νέα εποχή.

Το Ταμείον Νομικών εγκαινιάστηκε ένα μήνα μετά την έναρξη των εργασιών κατεδάφισης της παλαιάς διώροφης οικίας του Αγγέλου Βλάχου. Η οδός Πειραιώς διατηρούσε εν πολλοίς τη γνώριμη προπολεμική όψη της, στην πλατεία Ομονοίας, το κτίριο του Μπακάκου, χτισμένο το 1939 σε σχέδια Ρένου Κουτσούρη, ήταν το πιο ψηλό κτίριο. Η πλατεία είχε ακόμη τα ανθοπωλεία και το «Κοτοπούλη» έπαιζε χολιγουντιανές ταινίες. Αυτός ο αθηναϊκός αναβρασμός γύρω από την Ομόνοια κράτησε πολλά χρόνια ακόμη. Κτίρια γραφείων με αρχιτεκτονική υπογραφή χτίζονταν μεταπολεμικά στους γύρω δρόμους και σήμερα αν επιμείνει κανείς μπορεί να διακρίνει την ποιότητά τους, όπως το κτίριο γραφείων στο 48 της Σωκράτους, με την υπογραφή του Θουκυδίδη Βαλεντή από το 1957, απέναντι από το σχεδόν συνομήλικο (1956) πρώην Ξενοδοχείο Ambassadeurs, σε σχέδια του Σπύρου Στάικου, γνωστό αργότερα ως Εφετείο, στη θέση του αρχοντικού Θεοτόκη, έργο Κλεάνθη. Τα εγκαίνια του Ταμείου Νομικών το 1952 ήταν τότε μια σελίδα αισιοδοξίας. Το Ταμείο είχε ιδρυθεί με νόμο του Βενιζέλου το 1929, με μαγιά το γενναίο ποσόν που είχε αφήσει με τη διαθήκη του «ο γίγας της νομικής επιστήμης» Παντελής Τσιτσεκλής το 1928. Σήμερα, το κτίριο στέκει μάρτυρας μιας άλλης εποχής, γοητευτικό ως έμβλημα μιας άλλης Ομόνοιας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή