Πριν από λίγες ημέρες ήταν ο Γάλλος πρόεδρος Εμ. Μακρόν, ο οποίος σε τηλεοπτικό διάγγελμά του έλεγε στους συμπολίτες του ότι «δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη απάντηση για το πότε ακριβώς θα επιστρέψουμε στην κατάσταση, που γνωρίζαμε πριν». Επιστήμονες προειδοποιούν τους ψυχολογικά πιεσμένους «εγκλείστους» να μην ονειρεύονται ανέμελες διακοπές σε ελληνικά νησιά, διότι ο πόλεμος κατά του κορωνοϊού δεν έχει κερδηθεί (άλλωστε, οι βαρύτατα πληττόμενοι κλάδοι του τουρισμού και της εστίασης θα είναι από τους τελευταίους που θα επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς μετά την άρση των μέτρων της καραντίνας). Ωστόσο, με την ευρωπαϊκή οικονομία να καταβυθίζεται, είναι επιτακτική η ανάγκη να επαναλειτουργήσει ο οικονομικός μηχανισμός, έστω και αργά, σταδιακά και επιφυλακτικά – κι αυτό, ενώ παράλληλα, θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή να μην αυξηθούν αιφνιδιαστικά τα κρούσματα. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα περιοριστικά μέτρα δεν πρέπει να αρθούν πλήρως πριν βρεθεί εμβόλιο. Ωστόσο, στη Γηραιά Ηπειρο οι άνεργοι αυξάνονται και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν το φάσμα της χρεοκοπίας. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κρ. Λαγκάρντ, προειδοποιεί πως το ΑΕΠ της Ευρωζώνης ενδέχεται να συρρικνωθεί έως και 15% εφέτος. Ορισμένες χώρες έχουν αρχίσει σταδιακά να αίρουν τους περιορισμούς. Οι Τσέχοι μπορούν να ψωνίζουν σε καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών και ποδηλάτων, να παίζουν τένις και να κολυμπούν, στην Ιταλία οι άνθρωποι αρχίζουν σιγά σιγά να πηγαίνουν στα βιβλιοπωλεία και στα καθαριστήρια, ενώ οι μικροί Δανοί επιστρέφουν στα θρανία. Η Αυστρία και η Γερμανία ανοίγουν τα μικρά καταστήματα, τα βιβλιοπωλεία και τις εκθέσεις αυτοκινήτων. Οπως επισημαίνει, τέλος, στο CNN, ο δρ Πίτερ Ντρόμπακ, εμπειρογνώμονας παγκόσμιας υγείας στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Σεντ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, «οι εν λόγω χώρες, που αποτελούν σημαντικά και ελπιδοφόρα παραδείγματα, έχουν κοινά στοιχεία, όπως το ότι ήταν από τις πρώτες που επέβαλαν αυστηρούς περιορισμούς και κοινωνικές αποστάσεις, έκαναν εκτεταμένα διαγνωστικά τεστ, η αύξηση των κρουσμάτων τους έχει ήδη κορυφωθεί και ο αριθμός των θανάτων μετριέται σε δεκάδες ή εκατοντάδες, αλλά όχι σε χιλιάδες».
ΙΣΠΑΝΙΑ
Επέστρεψαν στη δουλειά 300.000 Μαδριλένοι
Μολονότι επικρίθηκε έντονα από τον ΠΟΥ και από την κυβέρνηση της Καταλωνίας, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ προχώρησε σε χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων αμέσως μετά το Πάσχα των Καθολικών στα μέσα Απριλίου. Οσοι εργαζόμενοι αδυνατούσαν να δουλέψουν από το σπίτι, για παράδειγμα αυτοί που απασχολούνται στον κατασκευαστικό κλάδο και σε βιομηχανίες, επέστρεψαν κανονικά στα πόστα τους. Ενδεικτικά, μόνον στην ευρύτερη περιοχή της Μαδρίτης περίπου 300.000 υπάλληλοι επέστρεψαν στον χώρο εργασίας τους, εξαιρώντας βέβαια όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες και όσους έχουν ήδη συμπτώματα του κορωνοϊού.
Οι εργαζόμενοι που μπόρεσαν να επιστρέψουν στη δουλειά οφείλουν να κρατούν τις αποστάσεις ασφαλείας, ενώ στους χώρους του μετρό και στους σιδηροδρόμους δίνονται μάσκες, τις οποίες φορούν υποχρεωτικά. Τα καταστήματα και οι χώροι εστίασης, που θεωρείται πως δεν είναι πρώτης ανάγκης, παραμένουν κλειστά μέχρι νεωτέρας.
H χώρα, η οποία έχει πληγεί περισσότερο από κάθε άλλη στην Ευρώπη όσον αφορά τον αριθμό των κρουσμάτων, εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και παρέτεινε τη διάρκεια των μέτρων περιορισμού μέχρι τις 9 Μαΐου. Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα και έπειτα από πίεση που δέχθηκε από τους Ισπανούς πολίτες, η κυβέρνηση επέτρεψε στα παιδιά κάτω των 14 ετών να βγαίνουν υπό την επίβλεψη κηδεμόνα για σύντομες εξόδους, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει τις λεπτομέρειες. Η επιστροφή στους φυσιολογικούς ρυθμούς θα γίνει «σταδιακά» και σε κλιμακωτές φάσεις.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Λειτουργούν ξανά τα εργοστάσια της VW
Είναι η χώρα η οποία πολύ γρήγορα άρχισε τη διενέργεια τεστ όταν ξέσπασε η πανδημία, όπως αναφέρει το CNN. Ηδη άνοιξαν τα καταστήματα έως και 800 τετραγωνικών μέτρων, όπου πρέπει να τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας και οι κανόνες υγιεινής. Οι ίδιες προδιαγραφές θα ισχύουν και για τα σχολεία, τα οποία σταδιακά θα τεθούν σε λειτουργία ξανά από τις 4 Μαΐου, ενώ προτεραιότητα θα δοθεί στις τελευταίες τάξεις δημοτικού και γυμνασίου. Οι παιδικοί σταθμοί δεν θα ανοίξουν. Θα παραμείνουν εν ισχύι και οι διατάξεις αποστάσεων, καθώς και η απαγόρευση πολυπληθών εκδηλώσεων. H γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία VW έθεσε σε λειτουργία τα εργοστάσιά της συνολικά στην Ευρώπη. Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ διεμήνυσε ότι η χαλάρωση των μέτρων δεν σημαίνει και χαλάρωση της πειθαρχίας, ειδάλλως θα υπάρξει έξαρση μολύνσεων. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας, Λόδαρ Βίελερ, έκανε λόγο για θετικά σημάδια στη μάχη της Γερμανίας κατά του κορωνοϊού. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως ο αριθμός των κρουσμάτων υποχωρεί, επισημαίνοντας ότι μεταξύ των περιφερειών της Γερμανίας παρατηρούνται μεγάλες διαφορές. Ενδεχομένως σε κάθε περιφέρεια της χώρας να πρέπει να εφαρμοστούν διαφορετικές προδιαγραφές, αναλόγως των κρουσμάτων, κι εκεί όπου ο αριθμός είναι χαμηλός να αμβλύνεται η καραντίνα – λόγου χάριν, σε αγροτικές ζώνες, όπου ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού είναι περιορισμένος.
ΑΥΣΤΡΙΑ
Σηκώνουν ρολά εμπορικά κέντρα και κομμωτήρια
Από τις 14 Απριλίου η Αυστρία έδωσε τη δυνατότητα σε καταστήματα, που μέχρι τώρα είχαν διακόψει τη λειτουργία τους και έχουν εμβαδόν έως και 400 τ.μ., να ανοίξουν και πάλι. Ας σκεφθούμε ότι τα 400 τ.μ. ισοδυναμούν με σχεδόν δύο γήπεδα αντισφαίρισης. Εκτός από αυτά έχουν ανοίξει και όσα μαγαζιά προσφέρουν προϊόντα και λύσεις για ιδιοκατασκευές, καθώς και φυτώρια. Από την Πρωτομαγιά δε η άρση των περιοριστικών μέτρων θα επεκταθεί και στα μεγαλύτερα καταστήματα, τα εμπορικά κέντρα, αλλά και τα κομμωτήρια. Ας θυμηθούμε, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα weforum.org, ότι στις 6 Απριλίου ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς είχε προαναγγείλει μία «Ανάσταση μετά το Πάσχα», υπαινισσόμενος άρση των περιοριστικών μέτρων. Βέβαια, αυτό δεν μεταφράζεται σε μία επιστροφή στην κανονική ζωή (όπως εννοείτο πριν από το ξέσπασμα του κορωνοϊού). Οι αποστάσεις του 1,5 μ. μεταξύ των ανθρώπων στις διάφορες κοινωνικές συγκεντρώσεις και συναναστροφές διατηρούνται εν ισχύι. Επίσης, η κυβέρνηση έχει ορίσει ως υποχρεωτική τη χρήση μάσκας εκτός σπιτιού και ειδικά στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τα καταστήματα.
Εν τω μεταξύ, η χαλάρωση της καραντίνας φαίνεται πως δεν προκαλεί τις ίδιες αντιδράσεις. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Independent, δεν είναι λίγοι οι Αυστριακοί που προτιμούν να παραμείνουν εντός του σπιτιού τους, παρατείνοντας τη συνθήκη κοινωνικής απομόνωσης.
ΙΤΑΛΙΑ
Αρση μέτρων ανάλογα με τα κρούσματα
Βιβλιοπωλεία, καταστήματα με χαρτικά και είδη γραφείου, καθαριστήρια και πλυντήρια, αλλά και μαγαζιά παιδικών ρούχων, άνοιξαν τις πόρτες τους στην Ιταλία λίγο πριν από το ρωμαιοκαθολικό Πάσχα. Μετά, η ευνοϊκή για την οικονομία ρύθμιση συμπεριέλαβε και άλλες δραστηριότητες, όπως οι εξής: κατασκευή υπολογιστών, υπηρεσίες κηποτεχνικής, υδραυλικές εργασίες, εργασίες δασοκομίας και παραγωγής χάρτου. Πρόκειται για την πρώτη φάση επαναφοράς στην κανονικότητα, που εγκαινίασε με σχετικό διάταγμα ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, η οποία λειτουργεί και ως δοκιμαστική. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης προβλέπει ακόμα δύο στάδια, ενώ το δεύτερο θα ξεκινήσει κάποια στιγμή μετά τις 3 Μαΐου. Ο διευθυντής του Τμήματος Μολυσματικών Ασθενειών του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας της Ιταλίας, Τζιάνι Ρέτζα, διευκρινίζει ότι ναι μεν η καμπύλη των κρουσμάτων και ο αριθμός των θανάτων δείχνουν κάποια θετικά σημάδια, αλλά αυτά θα πρέπει να σταθεροποιηθούν. Η άρση των περιορισμών δεν έχει καθολικό χαρακτήρα και τοπικά διαφοροποιείται, όπως επισημαίνει το CNN. Παραδείγματος χάριν, στις βαρύτατα πληττόμενες περιφέρειες της Λομβαρδίας και του Βένετο, τα βιβλιοπωλεία και τα μαγαζιά με χαρτικά και είδη γραφείου δεν άνοιξαν. Στο Λάτσιο, όπου εντάσσεται και η Ρώμη, τα βιβλιοπωλεία άνοιξαν στις 20 Απριλίου. Φυσικά, όποια επιχείρηση –μικρή ή μεγάλη– ανοίξει στην Ιταλία οφείλει να ακολουθήσει τους επιβεβλημένους κανόνες υγιεινής και προστασίας εργαζομένων και πελατών.
ΕΛΒΕΤΙΑ
Τρία στάδια για επιστροφή στην κανονικότητα
Σχέδιο τριών σταδίων για την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας πρόκειται να θέσει σε εφαρμογή η ελβετική κυβέρνηση. Από αύριο, μία σειρά μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μεταξύ αυτών τα κομμωτήρια, τα ινστιτούτα αισθητικής και τα ανθοπωλεία, θα λειτουργούν κανονικά. Προκειμένου να ανοίξουν όμως οφείλουν να διαθέτουν τα απαραίτητα μέσα, ώστε να επιβλέπουν την τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας, και φυσικά να ακολουθούν τους κανόνες υγιεινής. Πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις θα μιμηθούν το παράδειγμα των ελβετικών σούπερ μάρκετ, τα οποία χρησιμοποιούν αυτόματους αισθητήρες, ώστε να μετρούν τον αριθμό των πελατών που βρίσκονται στο εκάστοτε κατάστημα. Επιπλέον, από αύριο τα νοσοκομεία, οι κλινικές, οι ιδιώτες γιατροί και όσοι απασχολούνται στον παραϊατρικό κλάδο θα μπορούν να δέχονται ραντεβού και τακτικά περιστατικά.
Αρχής γενομένης από 11 Μαΐου θα τεθεί σε εφαρμογή το δεύτερο στάδιο άρσης των μέτρων, εφόσον βέβαια ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων παραμείνει σταθερός. Τότε πρόκειται να ανοίξουν τα δημοτικά σχολεία σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς και όσα καταστήματα λιανικής δεν έχουν ανοίξει από την πρώτη φάση. Το τρίτο στάδιο του σχεδίου, που θα εφαρμοστεί από τις 8 Ιουνίου, περιλαμβάνει το άνοιγμα των γυμνασίων, λυκείων και πανεπιστημίων ή άλλων ιδρυμάτων εκπαίδευσης. Επιπλέον, θα ανοίξουν και πάλι οι πόρτες των βιβλιοθηκών, των ζωολογικών κήπων και των μουσείων. Τα καταστήματα εστίασης και οι χώροι αναψυχής πρόκειται επίσης να ανοίξουν, εφόσον πάντοτε έχει σταθεροποιηθεί ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων.
ΤΣΕΧΙΑ
Νωρίς στην καραντίνα, νωρίς στην «απελευθέρωση»
Χάρη στην ταχεία αντίδραση της τσεχικής κυβέρνησης, η οποία από τις 12 Μαρτίου κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η χώρα κάνει τα πρώτα βήματα για την επανεκκίνηση της οικονομίας της. Ηδη από τις αρχές Απριλίου λειτουργούν κανονικά ορισμένες επιχειρήσεις, όπως καταστήματα σιδηρικών και επισκευής ποδηλάτων. Επίσης, έχουν ήδη ανοίξει οι εξωτερικοί χώροι άθλησης. Γενικά επιτρέπεται η άθληση χωρίς μάσκα, εφόσον γίνεται κατά μόνας.
Από αύριο, φοιτητές και μαθητές θα μπορούν να επιστρέψουν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, μόνον όμως για επισκέψεις στους καθηγητές τους. Επίσης, θα ανοίξουν οι λαϊκές αγορές και οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, ενώ θα επιτρέπεται και η τέλεση γάμων, εφόσον οι καλεσμένοι δεν ξεπερνούν τους 10. Στο τέλος Μαΐου τα εστιατόρια, τα μπαρ και γενικά όσοι χώροι εστίασης προσφέρουν προϊόντα προς άμεση κατανάλωση θα λειτουργούν κανονικά, εφόσον όμως έχουν ανοιχτούς ή εξωτερικούς χώρους ή στην περίπτωση που δίνουν την επιλογή παραλαβής από το κατάστημα. Επίσης, από 25 Μαΐου η κυβέρνηση θα επιτρέψει τη λειτουργία των εξωτερικών χώρων σε μουσεία, πινακοθήκες και ζωολογικά πάρκα. Παράλληλα θα ανοίξουν και τα κομμωτήρια και τα ινστιτούτα αισθητικής.
Μετά την 1η Ιουνίου θα διεξαχθούν οι τελετές αποφοίτησης των λυκείων και οι εισαγωγικές εξετάσεις. Τέλος, όλα τα υπόλοιπα καταστήματα λιανικής, συμπεριλαμβανομένων όσων βρίσκονται σε εμπορικά κέντρα, τα κέντρα εστίασης και τα ξενοδοχεία θα μπορούν να λειτουργήσουν από τις 8 Ιουνίου.
ΝΟΡΒΗΓΙΑ
Ξεκίνησε η χαλάρωση με το άνοιγμα των σχολείων
Διαφορετική είναι η προσέγγιση της Νορβηγίας όσον αφορά τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, αφού βάζει ως άμεση προτεραιότητα το άνοιγμα των σχολείων. Ηδη από αυτή την εβδομάδα ξεκίνησε η λειτουργία των νηπιαγωγείων, ενώ από αύριο θα ανοίξουν τα δημοτικά σχολεία, ορισμένα λύκεια και γυμνάσια και τα πανεπιστήμια. «Φιλοδοξούμε να γυρίσουν όλοι οι μαθητές στα σχολεία πριν από το καλοκαίρι», σχολίασε η πρωθυπουργός της χώρας, Ερνα Σόλμπεργκ, η οποία είχε ανακοινώσει τα μέτρα από το τέλος Μαρτίου, όταν είχε παρατηρηθεί ύφεση στον ρυθμό αύξησης των κρουσμάτων. Η νορβηγική κυβέρνηση έχει υποστηρίξει ότι τα στατιστικά θέτουν τις βάσεις για μία «επιφυλακτική αισιοδοξία». Σύμφωνα με την Σόλμπεργκ, η Νορβηγία θα ακολουθήσει επίσης το μοντέλο της σταδιακής χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων.
Την επόμενη εβδομάδα τα κομμωτήρια και τα ινστιτούτα αισθητικής θα ανοίξουν ξανά τις πόρτες τους. Η κυβέρνηση της Νορβηγίας δεν έχει απαγορεύσει τα εγχώρια ταξίδια και απλώς προτρέπει τους πολίτες να μη μετακινούνται άσκοπα. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Νοτίου Κορέας, της Σιγκαπούρης και άλλων χωρών, η νορβηγική κυβέρνηση δημιούργησε μία εφαρμογή για το κινητό, η οποία ειδοποιεί τον χρήστη εάν βρίσκεται κοντά σε φορέα του ιού ή σε χώρο που θα μπορούσε να είναι επικίνδυνος. Μολονότι πολλοί έθεσαν το ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, πρόσφατη δημοσκόπηση απέδειξε ότι περίπου ο μισός πληθυσμός είναι διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει την εφαρμογή.