Οι επιπτώσεις της πανδημίας στις διεθνείς ισορροπίες έχουν αναλυθεί εκτενώς το τελευταίο δίμηνο σταδιακής καραντίνας όλου του πλανήτη. Είναι απολύτως σαφές ότι δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία εκμεταλλεύθηκαν την εξέλιξη της πανδημίας για να προωθήσουν το αφήγημα της σταδιακής υποχώρησης της Δύσης και της ανόδου της Ασίας, κάτι που υπό αρκετές πλευρές είναι αληθές. Ηδη, οι μεγάλες οικονομίες της Δυτικής Ευρώπης έχουν αναθέσει στις χώρες της Νότιας και της Ανατολικής Ασίας μεγάλο τμήμα της βιομηχανικής παραγωγής τους.
Η πανδημία ανέδειξε το κόστος της υπερβολικής εξάρτησης της Δύσης από την ασιατική ατμομηχανή της διεθνούς ανάπτυξης και ήδη καταγράφονται ενδείξεις σταδιακής μεταστροφής προς το εθνικό. Δυστυχώς, η μεταστροφή αυτή δεν προοιωνίζεται εθνικές πολιτικές μόνο στην οικονομία, αλλά και απομάκρυνση του ενδιαφέροντος από θέματα που δεν επιλύονται ειρηνικά παρά μόνο με τη διεθνή συνεργασία.
Η Ελλάδα έχει τη γεωγραφική ιδιαιτερότητα να βρίσκεται σε μια περιοχή όπου συναντώνται πολλαπλές προκλήσεις, καμία εκ των οποίων δεν λύνεται αποκλειστικά με εθνικά μέσα. Το μεταναστευτικό/προσφυγικό φαινόμενο δίχως την ενεργό συμβολή της Ε.Ε. και των Ευρωπαίων εταίρων απλά θα επισωρεύει στη χώρα ολοένα και μεγαλύτερη πίεση, χωρίς ορατή διέξοδο. Το δεύτερο πρόβλημα αφορά την εκπεφρασμένη με κάθε τρόπο βούληση της Τουρκίας να επεκτείνει την επιρροή της στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως εις βάρος των ζωτικών συμφερόντων της Ελλάδας. Και σε αυτή την περίπτωση η συμμετοχή της Ελλάδας σε όλους τους πολυμερείς οργανισμούς και οι ισχυρές συμμαχίες της με χώρες όπως, κυρίως οι ΗΠΑ, αλλά ώς ένα βαθμό και η Γαλλία, αποτελούσαν διαχρονικά μια σταθερή αντιρρόπηση κάθε φορά που διαφαινόταν πιθανότητα εκτράχυνσης της κατάστασης. Σε σημαντικό βαθμό η οριακή φύση του ελληνικού κράτους, βρίσκεται υπό απειλή από παράγοντες που δεν μπορεί να ελέγξει δίχως τη διεθνή συνεργασία. Αυτό έχει αποδειχθεί επανειλημμένως στη σχεδόν διακοσίων ετών ύπαρξη του νεοελληνικού κράτους, κάποιες φορές με τραγικό τρόπο. Πώς λοιπόν απαντά σε αυτού του είδους τις προκλήσεις η Ελλάδα; Πώς βλέπει τη θέση της σε έναν νέο κόσμο ο οποίος αναπόφευκτα αναδύεται; Η δεκαετής οικονομική κρίση σίγουρα βοήθησε αρκετά στην κατασκευή μιας ιδιαίτερης συλλογικής αντίληψης για τον κυνισμό του διεθνούς συστήματος. Ας είμαστε προετοιμασμένοι. Οι καιροί δεν προσφέρονται για ενδοσκόπηση.