Αγγελος Χατζάκης στην «Κ»: Μεγάλος στόχος να μηδενίσουμε τα κρούσματα στα τέλη Μαΐου

Αγγελος Χατζάκης στην «Κ»: Μεγάλος στόχος να μηδενίσουμε τα κρούσματα στα τέλη Μαΐου

7' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Ακόμα και εάν προκύψει συρροή κρουσμάτων, είμαι αισιόδοξος ότι αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί πολύ πιο αποτελεσματικά απ’ ό,τι τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, διότι έχει δημιουργηθεί ο μηχανισμός ανάσχεσης και υπάρχει εγρήγορση της κυβέρνησης και του πληθυσμού», τονίζει στην «Κ» ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ Αγγελος Χατζάκης, που εκτιμά ότι ακόμα και εάν υπάρξει δεύτερο κύμα της COVID-19, αυτό «θα είναι μικρότερο από το πρώτο και αντιμετωπίσιμο». Ο κ. Χατζάκης που επιβεβαιώνεται στις εκτιμήσεις τις οποίες είχαν κάνει ο ίδιος και η καθηγήτρια Βάνα Σύψα, σε άρθρο τους στην «Κ» για υποχώρηση τη επιδημίας στα τέλη Απριλίου, επισημαίνει ότι ο στόχος τώρα πρέπει να είναι τα «μηδέν κρούσματα» την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, ώστε η τουριστική περίοδος να βρει τη χώρα χωρίς λοιμώξεις. Οπως σημειώνει «ο στόχος είναι εφικτός, αλλά όχι εύκολος».

– Από την αρχή της επιδημίας είχατε αναφέρει στην «Κ» ότι αυτή θα υποχωρούσε στη χώρα μας τέλος Απριλίου με αρχές Μαΐου, όπως και επιβεβαιώνεται. Πώς θα χαρακτηρίζατε τώρα την εξέλιξη της επιδημίας;

– Πράγματι, στο άρθρο που υπέγραφε η κ. Σύψα κι εγώ στις αρχές Μαρτίου, υποστηρίξαμε ότι το επιδημικό κύμα στην Ελλάδα θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Απριλίου και στις 15 Μαΐου θα έχουν μειωθεί δραστικά οι νοσηλείες σε μονάδες εντατικής θεραπείας και οι θάνατοι. Η πορεία της επιδημίας καθορίστηκε κυρίως από τα προληπτικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση όπως επίσης από κάποιους παράγοντες πριν από την έναρξη της επιδημίας, τους οποίους μελετάμε. Τα μέτρα που ελήφθησαν στην Ελλάδα δεν είναι διαφορετικά από αυτά που ελήφθησαν στην Ευρώπη. Η διαφορά είναι ότι στην Ελλάδα εφαρμόστηκαν με αποφασιστικότητα. Και αυτό αποδεικνύεται με τα δεδομένα πρόσφατης έρευνας της ομάδας μας, που έδειξε ότι η συμμόρφωση με τα μέτρα μερικές φορές ξεπέρασε το 90%. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όπου ολοκληρώθηκε το πρώτο επιδημικό κύμα και, με βάση τους θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, βρίσκεται σε μια από τις καλύτερες θέσεις στην Ε.Ε. Τα δεδομένα αυτά μπορεί να δημιουργήσουν ένα αίσθημα επανάπαυσης, αλλά οι Αρχές Δημόσιας Υγείας έχουν πάρει το πρώτο «μήνυμα» με τις δύο μεγάλες συρροές κρουσμάτων που ανιχνεύθηκαν σε ξενώνα προσφύγων στο Κρανίδι και σε ιδιωτική κλινική. Πρέπει να τονίσουμε ότι συρροές κρουσμάτων μπορεί να εκτροχιάσουν τη θετική πορεία της επιδημίας, εφόσον δεν γίνουν αντιληπτές ώστε να αντιμετωπιστούν εγκαίρως.

– Ποιος πρέπει να είναι ο στόχος για το επόμενο διάστημα;

– Ο στόχος πρέπει να είναι στην τελευταία εβδομάδα του Μαΐου να αναφερθούν μηδέν κρούσματα, ώστε το άνοιγμα της τουριστικής περιόδου να βρει τη χώρα χωρίς λοιμώξεις στο εσωτερικό της. Είναι εφικτός, αλλά όχι εύκολος. Είδαμε ότι σε κάποιες χώρες της Ασίας που ολοκλήρωσαν το πρώτο επιδημικό κύμα ο στόχος «μηδέν κρούσματα» δεν ήταν εφικτός, ιδιαίτερα όταν άνοιξαν τα σύνορα και επανεκκίνησαν οι οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Το πολύ θετικό γεγονός είναι ότι άρχισε η καλοκαιρινή περίοδος που δεν ευνοεί συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους. Στην Κίνα μελετήθηκαν 318 συρροές κρουσμάτων και όλες, εκτός από μία, συνέβησαν σε εσωτερικούς χώρους. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει τη σημασία των εσωτερικών χώρων με ανεπαρκή αερισμό στη μετάδοση της επιδημίας, και εξηγεί τις λιγότερες μεταδόσεις τους καλοκαιρινούς μήνες.

– Eχει μετρηθεί η απόδοση των μέτρων που ελήφθησαν στη χώρα μας από την αναστολή των μεγάλων εκδηλώσεων και το κλείσιμο των σχολείων, έως και την απαγόρευση της κυκλοφορίας των πολιτών;

– Από εργασία της επιστημονικής μας ομάδας, με πρωτοβουλία της κ. Σύψα και με μεθοδολογία που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Κίνα τον περασμένο Φεβρουάριο, η μέτρηση αυτή έχει σε μεγάλο βαθμό επιτευχθεί. Η εκτίμηση της επιμέρους απόδοσης των μέτρων είναι δύσκολη, διότι όπως γνωρίζετε το ένα μέτρο εφαρμόστηκε με διαφορά λίγων ημερών μετά το άλλο. Η εκτίμηση της ατομικής απόδοσης των μέτρων έχει μεγάλη πρακτική σημασία στη φάση της σταδιακής άρσης τους, έτσι ώστε να αποκαθίστανται σταδιακά οι κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες χωρίς υποτροπή του επιδημικού κύματος. Η δημιουργία ενός χρήσιμου επιδημιολογικού μοντέλου δεν είναι απλή υπόθεση. Να σας θυμίσω το μοντέλο αμερικανικού πανεπιστημίου, που παρουσιάστηκε πριν από δύο εβδομάδες και πήρε μεγάλη δημοσιότητα, και το οποίο εκτιμούσε ότι η επιδημία στην Ελλάδα θα άρχιζε τον Απρίλιο και θα κορυφωνόταν τους επόμενους μήνες.

– Με τη σταδιακή άρση των μέτρων, φοβόσαστε αύξηση των περιστατικών της νόσου και μέχρι πoιο σημείο αυτή θα είναι «αποδεκτή»;

– Δεν σας κρύβω ότι υπάρχει κάποιος φόβος, αλλά η κυβέρνηση φαίνεται να ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό τις επιταγές του επιδημιολογικού μοντέλου και οι ενέργειές της είναι evidence-based. Aλλωστε, όπως έχει ανακοινωθεί, σε οποιαδήποτε υποτροπή τα μέτρα θα επανέλθουν. Από την ερευνητική μας ομάδα, γίνεται προσπάθεια το επιδημιολογικό μοντέλο να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο ώστε να προβλέπει πιθανή υποτροπή.  Για τον λόγο αυτό, πρέπει να συλλεχθούν επιστημονικά δεδομένα που δεν είναι διαθέσιμα και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για τη συλλογή τους.

Η μελέτη στη Μύκονο

– Μπορείτε να μας αναλύσετε τι είναι το «πείραμα της Μυκόνου» στο οποίο έχετε συμμετοχή εσείς και οι συνεργάτες σας;

– Δεν υπάρχει «πείραμα της Μυκόνου». Πρόκειται για επιδημιολογική μελέτη – ερευνητικό πρόγραμμα, με σκοπό να εντοπιστούν τα άτομα υψηλού κινδύνου για μετάδοση COVID-19 και να εκπαιδευθούν διεξοδικά για τα μέτρα ατομικής προστασίας. Θα διεξαχθεί με την επιστημονική ευθύνη εμού και των άλλων καθηγητών Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ Γκίκα Μαγιορκίνη, Βάνας Σύψα και Δημήτρη Παρασκευή.

Τα άτομα υψηλού κινδύνου θα εντοπισθούν με τηλεφωνική έρευνα που απευθύνεται σε 3.000 κατοίκους. Σε όσους επιθυμούν, θα γίνει έλεγχος για SARS-CoV-2 με PCR και αντισώματα. Το πρόγραμμα αφορά μόνο τους κατοίκους της Μυκόνου και δεν έχει καμία σχέση με τους τουρίστες. Εφόσον διεξαχθεί σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα «ενδυναμώσει» τους κατοίκους και θα τους εκπαιδεύσει στη χρήση μέσων ατομικής προστασίας. Υπενθυμίζεται ότι τη Μύκονο επισκέπτονται κάθε χρόνο 1,5 εκατ. τουρίστες και αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό «hotspot» για μετάδοση COVID-19 στην Ελλάδα.

Μέχρι το εμβόλιο θα υπάρξουν δυσκολίες, όμως είμαι αισιόδοξος 

– Η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού δεν έχει ανοσία έναντι της νόσου. Πόσο ανησυχητικό είναι αυτό ειδικά εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για εκδήλωση δεύτερου επιδημικού κύματος το φθινόπωρο;

– Πράγματι, στη χώρα μας έχει νοσήσει ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού που δεν υπερβαίνει τις 20.000 με 30.000 και η λεγόμενη συλλογική ανοσία του πληθυσμού είναι πρακτικά ανύπαρκτη. Αυτό βεβαίως δεν είναι ευχάριστο διότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις υποτροπής και εμφάνισης δεύτερου επιδημικού κύματος όπως πολλοί επιστήμονες ευλόγως υποστηρίζουν. Εντούτοις, ακόμα και αν προκύψει εμφάνιση κρουσμάτων ή κάποια συρροή, είμαι αισιόδοξος ότι αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί πολύ πιο αποτελεσματικά απ’ ό,τι τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, διότι έχει δημιουργηθεί ο μηχανισμός ανάσχεσης και υπάρχει εγρήγορση της κυβέρνησης και του πληθυσμού. Συμπερασματικά, είμαι αισιόδοξος ότι ακόμα και αν ξεκινήσει δεύτερο κύμα θα είναι μικρότερο από το πρώτο και αντιμετωπίσιμο. Η πρόβλεψη στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι δεν θα χαλαρώσει η εγρήγορση των Αρχών Δημόσιας Υγείας της χώρας και θα ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός που έχει εξαγγελθεί. 

Αγγελος Χατζάκης στην «Κ»: Μεγάλος στόχος να μηδενίσουμε τα κρούσματα στα τέλη Μαΐου-1

«Στη χώρα μας έχει νοσήσει ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού, που δεν υπερβαίνει τις 20.000 με 30.000, και η λεγόμενη συλλογική ανοσία είναι πρακτικά ανύπαρκτη», επισημαίνει ο κ. Χατζάκης.

– Κρίνετε πιθανή μία ενδεχόμενη επαναφορά του lockdown;

– Οπως γνωρίζετε, το lockdown είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο καταστολής του επιδημικού κύματος. Επειδή όμως έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνική ζωή, υπάρχει έντονη ερευνητική δραστηριότητα διεθνώς για να αξιολογηθούν μέτρα τα οποία μπορούν να το αντικαταστήσουν. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι ο εκτεταμένος εργαστηριακός έλεγχος, που συνοδεύεται από έγκαιρη ανίχνευση των θετικών και η απομόνωση αυτών και των επαφών τους. Το μεγάλο όμως πρόβλημα είναι η ύπαρξη πολλών ασυμπτωματικών περιπτώσεων που δεν ανιχνεύονται, και όπως φαίνεται επικρατούν τα μεγάλης έκτασης προγράμματα ελέγχου SARS-CoV-2 που ανιχνεύουν και τους ασυμπτωματικούς φορείς. Πρέπει να τονίσουμε όμως τη σημασία των προσωπικών μέτρων προστασίας, όπως η ενημέρωση, η υγιεινή χεριών, ο καθαρισμός επιφανειών, η μάσκα κ.λπ. Το «πακέτο» των μέτρων προσωπικής προστασίας δεν έχει αξιολογηθεί στην επιδημία COVID-19. Εντούτοις, μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικό ως ένα επιπλέον μέτρο αντιμετώπισης υποτροπών της επιδημίας. Είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος που βλέπω ότι οι Αρχές Δημόσιας Υγείας το έχουν αντιληφθεί και το έχουν υιοθετήσει πλήρως.

– Τελικά τι μας έμαθε αυτό το πρώτο κύμα και πώς θα πορευθούμε εφεξής; Πώς διαμορφώνεται η νέα μας καθημερινότητα;

– Δεν είμαι κοινωνικός επιστήμονας για να σας πω ολοκληρωμένα τις επιδράσεις στη ζωή μας. Εντούτοις, ως επιδημιολόγος και απλός πολίτης έχω να παρατηρήσω ότι η καρτερία και η συμμόρφωση του κοινού στα μέτρα ήταν εντυπωσιακές και η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν άμεση και συντονισμένη. Δυστυχώς, παρατηρήσαμε μια απίστευτη κακοφωνία δηλώσεων από «ειδικούς», οι οποίοι μιλούσαν για όλα τα θέματα που άπτονται της πορείας και της αντιμετώπισης της επιδημίας και συνέβαλαν στην παραπληροφόρηση και τρομοκράτηση του κοινού. Ευτυχώς, οι υπεύθυνοι για την καθημερινή ενημέρωση Σωτήρης Τσιόδρας και Νίκος Χαρδαλιάς είχαν ισορροπημένη και επαγγελματική παρουσία. Ο δε Σωτήρης Τσιόδρας αγαπήθηκε και εκτιμήθηκε από το κοινό, όχι μόνο για την επιστημονική του κατάρτιση αλλά και για τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του. Συμπερασματικά, τα επόμενα 1,5 έως 2 χρόνια και μέχρι να υπάρξει ένα εμβόλιο και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ευρέως, θα υπάρξουν δυσκολίες οι οποίες όμως είμαι αισιόδοξος ότι θα ξεπεραστούν. Πιστεύω ότι τους επόμενους μήνες η προσοχή μας θα εστιαστεί τόσο στις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας όσο και στην αντιμετώπιση της COVID-19.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή