Είναι τιμή και καμάρι για τη χώρα ότι όπου και να ταξιδέψει κανείς, θα συναντήσει κάποιον ή κάποιους Ελληνες. Αυτοί οι Ελληνες όμως που τιμούν τη χώρα στα πέρατα του κόσμου, σήμερα περιμένουν κάποια καθοδήγηση από την πολιτεία σχετικά με το αν και υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορέσουν να ταξιδέψουν στην Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι. Η κυβέρνηση καλά κάνει και προσπαθεί για επίτευξη μιας ευρωπαϊκής συμφωνίας για τον τουρισμό, ωστόσο ελληνισμός υπάρχει παντού – γι’ αυτό και χρειάζεται να εστιάσει επίσης σε συμφωνίες με τρίτες χώρες, όπου υπάρχει έντονο το ελληνικό στοιχείο.
Κατ’ αρχάς, για λόγους οικονομικούς: Αν θέλει να διασώσει την τουριστική σεζόν, πώς μπορεί να αγνοεί μία από τις πιο σταθερές και εύρωστες αγορές της, εκείνη της διασποράς; Οπου και αν βρίσκονται, οι Ελληνες έχουν δύο λόγους παραπάνω να επιστρέψουν, τη νοσταλγία αλλά και την ανάγκη, καθώς έχουν συγγενείς, υποχρεώσεις και δεσμούς με τη χώρα. Το οικονομικό κέρδος θα είναι μεγάλο – είναι ενδεικτικό ότι ο μέσος ταξιδιώτης από τη Βόρεια Αμερική άφησε πέρυσι τριπλάσια έσοδα από τον μέσο Ευρωπαίο.
Οι ομογενείς μπορούν να στηρίξουν τον τουρισμό σε νησιά όπως η Χίος, όπου μαζεύονται κάθε καλοκαίρι οι Χιώτες της διασποράς. Αυτοί έχουν το υψηλό οικονομικό προφίλ που θα στηρίξει τα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Αυτοί θα φέρουν τις οικογένειες και τις παρέες τους όχι μόνο στα χωριά τους, αλλά επίσης στην Κρήτη, τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Πολλοί από αυτούς και τα παιδιά τους, όμως, δεν έχουν ελληνικά διαβατήρια.
Μία λύση θα ήταν η εξαίρεση από το μέτρο απαγόρευσης εισόδου στην Ελλάδα των ομογενών και των μελών της οικογένειάς τους που δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια – ίσως με μία βεβαίωση από τα κατά τόπους προξενεία. Από την πλευρά της κυβέρνησης, θα ήταν μία απτή απόδειξη ότι η έμφαση της πολιτείας στους δεσμούς με την ομογένεια δεν είναι μόνο όμορφα λόγια, αλλά και έμπρακτη πολιτική επιλογή.
Είναι γεγονός ότι αυτή η λύση από μόνη της αφήνει κενά. Διότι ακόμη και αν επιτραπεί η είσοδος στους ομογενείς που δεν έχουν ελληνικό διαβατήριο, ελλείψει διακρατικών συμφωνιών για το άνοιγμα των συνόρων, θα μπαίνουν σε καραντίνα δύο εβδομάδων με την επιστροφή στις χώρες διαμονής τους.
Χρειάζεται, λοιπόν, μία ευρύτερη προσπάθεια για το άνοιγμα των συνόρων για τον τουρισμό, και όχι μόνον: για την εμπορική και επιχειρηματική συνεργασία και την τόσο πολύτιμη για τη χώρα διπλωματία των πολιτών.
Στις ΗΠΑ, αυτό προϋποθέτει μία απόφαση για την εξαίρεση της Ελλάδος από την άρση της απαγόρευσης πτήσεων προς την Ευρώπη. Είναι ενθαρρυντικές οι πληροφορίες ότι ο τουρισμός θα ενταχθεί στον στρατηγικό διάλογο, αλλά το στοίχημα είναι αυτό να έχει γρήγορα αποτελέσματα. Και καθώς η πανδημία δεν έχει ακόμη τεθεί υπό έλεγχο στις ΗΠΑ, είναι απαραίτητες οι διασφαλίσεις ότι όσοι ταξιδεύουν από και προς τις δύο χώρες δεν είναι φορείς του ιού.
Για την επίτευξη μιας συμφωνίας θα βοηθούσε ίσως η συνδρομή των ομογενών, ώστε να συνυπολογισθεί από τις προξενικές αρχές του State Department η ισχυρή ζήτηση που ήδη καταγράφεται στα ελληνικά προξενεία στις ΗΠΑ, αντανακλώντας την επιθυμία τους να ταξιδέψουν στην Ελλάδα για δουλειά, διακοπές ή και μόνιμα – διότι υπάρχει αύξηση και στις αιτήσεις για μετοικήσεις.
Θα χρειαστεί επίσης μια δημιουργική προσέγγιση που θα διευκολύνει τα άλλα κράτη να τηρήσουν τις προδιαγραφές που ζητεί η Ελλάδα. Το τεστ στη χώρα προορισμού, πριν από το ταξίδι, θα μείωνε την αβεβαιότητα αλλά είναι δύσκολο για χώρες όπως ο Καναδάς, όπου το σύστημα υγείας είναι δημόσιο. Πώς θα χορηγήσει η χώρα τεστ για ταξιδιωτικούς σκοπούς, όταν αυτά δεν είναι ακόμη διαθέσιμα σε όλους τους ασθενείς; Μια ιδέα θα ήταν να διαθέσουν οι αεροπορικές εταιρείες τα τεστ επί πληρωμή, και αυτές όμως θα πρέπει να τα βρουν από κάπου – εξ ου και η σημασία του διακρατικού συντονισμού.
Μια επιτυχής προσπάθεια για το ασφαλές άνοιγμα των συνόρων θα έδινε ένα σαφές στίγμα για την Ελλάδα στη νέα εποχή: Μια χώρα ανοιχτή στους επισκέπτες που μοιράζονται την αξία την οποία δίνει στη δημόσια υγεία. Που προστατεύει στην πράξη τα δικαιώματα των Ελλήνων του εξωτερικού, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη χώρα. Που τιμά όλους τους ομογενείς, προσφέροντας και σε αυτούς το προνόμιο του Ελληνα πολίτη να ταξιδέψει στην πατρίδα. Και που συντηρεί τη φήμη της ως ένας ανοιχτός και ασφαλής προορισμός για όλους σε αυτούς τους πολύ δύσκολους καιρούς.