Ομόνοια: Κύκλοι ζωής, πίδακες, ανθοπωλεία

Ομόνοια: Κύκλοι ζωής, πίδακες, ανθοπωλεία

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για όσους μεγάλωσαν στις μεταπολεμικές δεκαετίες, η Ομόνοια συνδέεται με το παλιό σιντριβάνι, για τους ακόμη παλαιότερους με τα ανθοπωλεία, για τους νεότερους με τον Δρομέα και για τη γενιά του μιλένιουμ με την πλήρη απαξίωσή της. Ενας τρόπος να δει κανείς τις μεγάλες τομές στην ιστορία της Αθήνας, είναι να δει τις μεταμορφώσεις της πλατείας Ομονοίας. Κάθε μεταβολή γεννούσε νοσταλγία για την προηγούμενη διαμόρφωση, και οι κύκλοι ζωής της πλατείας ήταν συχνά βραχύβιοι, καθορισμένοι εν πολλοίς από τη γιγάντωση της Αθήνας.

Η Ομόνοια εισέρχεται σε νέα φάση. Η επαναφορά του υδάτινου στοιχείου ανακαλεί ευθέως το σιντριβάνι της μοντέρνας μεταπολεμικής Αθήνας, ασχέτως αν οι όροι είναι διαφορετικοί, αν η πόλη έχει άλλον ορίζοντα, αν η πλατεία έχει αλλάξει ρυθμό. Εχουν, άλλωστε, περάσει πάνω από 60 χρόνια, όταν η Ομόνοια έγινε σύμβολο της νέας Αθήνας και το σιντριβάνι ταυτόσημο με την εκτίναξη της πρωτεύουσας σε μια άλλη εποχή. Πέρασε στη λαϊκή κουλτούρα, στον ελληνικό κινηματογράφο, στην κοινή συνείδηση. Λίγα εκσυγχρονιστικά έργα της καραμανλικής εποχής άφησαν τόσο βαθύ αποτύπωμα στην ευρύτερη ανάγνωση του αστικού τοπίου όσο το σιντριβάνι της Ομόνοιας.

Η Ομόνοια είναι ιδέα όσο και πραγματικότητα. Εχει τη δική της μυθολογία όσο και τη δική της σκληρή αλήθεια. Είναι λαϊκή και αστική, αποσυνάγωγη και νευραλγική, χώρος εμπορίου και αγοραίου έρωτα, σημείο συναίρεσης του καφέ σαντάν και του καφέ αμάν, κέντρο για όλη την Ελλάδα, ένας μικρόκοσμος για φαντάρους και εμπόρους των επαρχιών. Μια αστική «λίμνη» για ξενοδοχεία, λαχειοπώλες, καφεκοπτεία, πάγκους εφημερίδων.

Δύσκολα μπορεί κανείς να νιώσει σήμερα τις μεγάλες τομές της Ομόνοιας στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Τι σήμαιναν για την Αθήνα, πόσες μεταβολές έφερναν… Το σιντριβάνι, που εγκαινιάστηκε το 1959, ήταν αποτέλεσμα αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που είχε εξαγγείλει το υπ. Συγκοινωνιών το 1958, καθώς το διαρκές ράβε-ξήλωνε, μετά τις αμήχανες απόπειρες να διευθετήσουν το χάος στην επιφάνεια της πλατείας έπειτα από το ξήλωμα των ανθοπωλείων, είχε οδηγήσει σε αδιέξοδο. Η πλατεία είχε τότε αφετηρίες τραμ και λεωφορείων, τα Ι.Χ. αυξάνονταν χρόνο με τον χρόνο, ο στόχος ήταν να σταματήσει να είναι διέλευση για πεζούς, να αυξηθεί η ταχύτητα ροής των οχημάτων. Το σημαντικό ήταν ότι τον διαγωνισμό κέρδισε η γλυπτική διαμόρφωση του ρηξικέλευθου διανοούμενου καλλιτέχνη Γιώργου Ζογγολόπουλου και του αρχιτέκτονα Κώστα Μπίτσιου. Για τους παλαιότερους ήταν σοκ, για πολλούς έκπληξη. Για όλους έγινε συνήθεια.

Η Ομόνοια ήταν μια πράσινη πλατεία ώς τα τέλη της δεκαετίας του ’20, όταν άρχισαν τα έργα για τον υπόγειο σταθμό. Ως τότε η είσοδος στον σταθμό της Ομόνοιας γινόταν από την οδό Αθηνάς. Ηταν ένα βενιζελικό έργο, όπως καραμανλικό ήταν η επόμενη φάση με το σιντριβάνι. Ο υπόγειος της Ομόνοιας σφράγισε τη νέα ζωή της στο δεύτερο ήμισυ του Μεσοπολέμου, η πλατεία απέκτησε ανθοπωλεία, και για λίγα χρόνια στη δεκαετία του ’30, τις περίφημες στήλες εξαερισμού με τις Μούσες. Το πρώτο πολυώροφο κτίριο εγκαινιάζεται το 1939, έργο του Ρένου Κουτσούρη, και στέγασε επί δεκαετίες το φαρμακείο του Μπακάκου, το οποίο προϋπήρχε στην ίδια θέση σε παλαιότερο νεοκλασικό κτίριο. Η ανοικοδόμηση μετά το 1957-60 άλλαξε άρδην την όψη της παλιάς Ομόνοιας. Σήμερα, αρχίζει ένα νέο ταξίδι, ένας ακόμη κύκλος ζωής.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή