«Ανακοίνωση – πρόσκληση! Ο Γιάννης Σακελλαράκης καλεί όλους τους χωριανούς στη Ζώμινθο, αύριο 18 Σεπτεμβρίου, στις 6 το απόγευμα». Στους τόπους που ανέσκαψε ο διακεκριμένος αρχαιολόγος είχαν συνηθίσει, στο τέλος κάθε ανασκαφικής περιόδου, να τους καλεί με τον τελάλη, για να γνωρίσουν την ιστορία του τόπου τους, να δεθούν περισσότερο με την περιοχή τους, να τη σεβαστούν.
Μικρές τέτοιες λεπτομέρειες του έργου, της ζωής, κυρίως της φιλοσοφίας του Γ. Σακελλαράκη «συνέλαβε» συγκινητικά με τον φακό της η σκηνοθέτις Διονυσία Κοπανά στην ταινία της «Το ίχνος του χρόνου», που προβάλλεται διαδικτυακά στο 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Μια ταινία για τον χρόνο, τη μνήμη, τη νοσταλγία, όπως λέει η δημιουργός της. «Τη μνήμη της Ιστορίας που διατηρείται ζωντανή πάνω στη φύση, στις πέτρες, στα θαμμένα βήσαλα, στους ήχους, στις μουσικές, στον κύκλο της ζωής και του θανάτου, πάνω στα πρόσωπα των ανθρώπων». Είναι η γοητεία της αρχαιολογίας και της ανασκαφής μέσα από το post-mortem πορτρέτο του σπουδαίου αρχαιολόγου.
Ο Γ. Σακελλαράκης μπορεί να βρήκε ανάκτορα, ασύλητους βασιλικούς τάφους, χρυσάφια, όμως μιλούσε πάντα για τη φύση της Κρήτης, τη γαλήνη του τοπίου και των εποχών, τις πολύτιμες σιωπές που τόσο σεβόταν. «Η ανασκαφή είναι φέτες χρόνου. Είναι μια αλληλουχία στιγμών», έλεγε. Ονειρό του δεν ήταν να προλάβει να δει ολόκληρη τη Ζώμινθο ανασκαμμένη. Ηθελε να ανασκαφεί «σωστά και όχι βιαστικά».
Στις ανασκαφές που έκανε με τη σύζυγό του, την αρχαιολόγο Εφη Σαπουνά- Σακελλαράκη, υπήρχε πάντα ένα φυτεμένος βασιλικός, ένα κυπαρίσσι· στη Ζώμινθο ολόκληρος λαχανόκηπος δίπλα στο σκάμμα.
Η ταινία πραγματεύεται τη δική του σχέση με τον χρόνο, ταξιδεύοντας στους τόπους που τον σημάδεψαν από τα 28 του χρόνια, το 1964, όταν ξεκίνησε ανασκαφές στις Αρχάνες, στον λόφο Φουρνί, το μεγαλύτερο προϊστορικό νεκροταφείο του Αιγαίου, στα Ανεμόσπηλια όπου ανακάλυψε ανθρωποθυσία, τρομάζοντας το 1979 την αρχαιολογική κοινότητα της Ελλάδας. Ηταν βέβαια και το Ιδαίον Αντρον με πολλά αναπάντεχα ευρήματα, που έλεγε ότι «μου έδωσε ο Θεός και ο διάβολος μαζί». Επίσης η Ζάκρος. «Δεν είναι η γνώση το σημαντικότερο πράγμα στον μάταιο αυτό κόσμο, η μνήμη είναι το πιο σπουδαίο», υποστήριζε ο Σακελλαράκης. Το «Ιχνος του χρόνου» της Διονυσίας Κοπανά θα βγει αργότερα στις αίθουσες, αξίζει όμως να δείτε την ταινία νωρίτερα στο www.filmfestival.gr , ακολουθώντας τον σύνδεσμο TDF22.