Εκεί προς το τέλος του πρώτου μήνα του εγκλεισμού, όσο τα μαλλιά μάκραιναν και αφρόντιστα επέστρεφαν στο φυσικό τους χρώμα –αν ήταν γκρίζο, ακόμη χειρότερα–, όσο τα τελευταία απομεινάρια του μανικιούρ εξαφανίζονταν, ήρθαμε αντιμέτωπες με τον καθρέφτη μας. Κάποιες τρομάξαμε μην μπορώντας να αντέξουμε μακριά από ειδικούς και υπηρεσίες ομορφιάς. Κάποιες άλλες βρήκαμε στον περιορισμό μια ευκαιρία για πειραματισμό και αυτοσχεδιασμό, και κάποιες –οι λιγότερες όπως δείχνουν τα οικονομικά στοιχεία–αναπνεύσαμε ανακουφισμένες, ελεύθερες από τους καταναγκασμούς της ομορφιάς που εξακολουθούν να βαρύνουν ως επί το πλείστον το γυναικείο φύλο.
Για τις περισσότερες γυναίκες η φροντίδα της εμφάνισης είναι τόσο αυτονόητη και συνυφασμένη με τη φύση τους, όσο και ο αέρας που αναπνέουν. Από τη βασίλισσα Πουάμπι των Σουμερίων της δυναστείας των Ουρ το 2.600 π.Χ. που για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία έβαψε κόκκινα τα χείλη της, έως τις Αμερικανίδες της δεκαετίας του 1940 που χρησιμοποιούσαν το περίφημο lipstick «Μontezuma Red» της Elizabeth Arden, το «Kόκκινο της νίκης» (Victory Red) για να επιδείξουν τον πατριωτισμό τους, η απόσταση δεν είναι τόση όση φαίνεται: τα καλλυντικά αποτελούν για τις γυναίκες «πολεμικό» εξοπλισμό που διατηρεί το ηθικό ακμαίο.
Στη διάρκεια της ύφεσης που έπληξε τις διεθνείς οικονομίες από την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, η βιομηχανία των καλλυντικών απέδειξε ότι είναι ιδιαιτέρως ανθεκτική. Οι απώλειες που σημειώθηκαν στις δαπάνες για προϊόντα ομορφιάς και περιποίησης κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, μέσα σε μία διετία «διορθώθηκαν». Το ίδιο συνέβη και κατά το τελευταίο δίμηνο της πανδημίας: Στην Κίνα οι πωλήσεις του κλάδου έπεσαν τον Φεβρουάριο κατά 80% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του προηγούμενου έτους, αλλά μέσα στον Μάρτιο ανέκαμψαν, και το ποσοστό των απωλειών περιορίστηκε στο 20%.
Στην ελληνική αγορά, όπως πληροφορηθήκαμε από τα καταστήματα καλλυντικών μετά το «μούδιασμα» των πρώτων ημερών που τροφοδότησε τους φόβους του κλάδου, ξεκίνησε μια εντυπωσιακή άνοδος των πωλήσεων μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce). Ο εγκλεισμός διαμόρφωσε και ενδυνάμωσε κατηγορίες προϊόντων βάζοντας σε προτεραιότητα την καλλυντική φροντίδα προσώπου και σώματος, όπως συνέβη παγκοσμίως. Σιγά σιγά, και χάρη στην ενίσχυση του καταναλωτικού ενδιαφέροντος με κίνητρο εκπτώσεις και προσφορές, η αγορά του μακιγιάζ (make up) και των αρωμάτων που είχε υποχωρήσει αρχικά, επανήλθε σε μια κανονικότητα. Τη θέση του lipsticκ στα προϊόντα best sellers, πήραν τα μολύβια ματιών και η μάσκαρα για τις βλεφαρίδες – ίσως επειδή η μάσκα προστασίας κρύβει το στόμα και προβάλλει πιο έντονα τα μάτια. Επίσης τα βερνίκια νυχιών και προφανώς οι βαφές των μαλλιών έκαναν θραύση, ειδικά κατά το lockdown.
Η άνθηση του e-commerce εν μέσω πανδημίας έχει καταγραφεί ως τάση διεθνώς. Ειδικά όμως σε ό,τι αφορά τα καλλυντικά, η έκρηξη του καταναλωτισμού καταγράφηκε ακόμη και σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία που «χτυπήθηκαν» δραματικά. Είναι προφανές ότι κάτω από αυτή την προσπάθεια συντήρησης της ομορφιάς κρύβεται κάτι πολύ βαθύτερο από τη ματαιοδοξία. «Η ενασχόληση με την εμφάνισή μας κρύβει πολλά νοήματα που συνδέονται με την εσωτερική μας ζωή», λέει η ψυχολόγος Ευγενία Δουβαρά. «Οι γυναίκες ασχολούμαστε με το σώμα μας, και με τον τρόπο αυτό δείχνουμε την εκτίμηση που τρέφουμε για τον εαυτό μας, αλλά ξορκίζουμε επίσης τη φθορά, τον θάνατο. Η φροντίδα που στρέφεται προς τον εαυτό είναι απαραίτητη σε κάθε φάση της ζωής, αλλά περισσότερο όταν βιώνουμε μια κρίση. Αλλος συνειδητά και άλλος ασυνείδητα, στρέφεται προς αυτή την κατεύθυνση, σα να επιθυμεί να κρατήσει ένα χώρο ασφαλή, σταθερό, οικείο. Την περίοδο του κατ’ οίκον περιορισμού κάποιες ρουτίνες απέκτησαν νέο νόημα, καθώς σηματοδοτούσαν την επαφή μας με την κανονικότητα και τις υπερβάσεις που καλούμαστε να κάνουμε προκειμένου να φτάσουμε στον στόχο», καταλήγει.