Harvard, Princeton, Columbia, UC Berkeley, Tufts, Johns Hopkins, Columbia, NYU, UMass Amherst, Rutgers είναι μερικά από τα συνολικά 27 πανεπιστήμια των ΗΠΑ που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συνεργαστούν με τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Τον Ιούνιο προγραμματίζεται διαδικτυακή συνεδρία μεταξύ των ελληνικών και των αμερικανικών ΑΕΙ, όπως αναφέρει σε συνέντευξή της στην «Κ» η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, μιλώντας για τον κυβερνητικό σχεδιασμό από το νηπιαγωγείο έως και το πανεπιστήμιο. Η εξωστρέφεια, η καινοτομία και η αξιολόγηση είναι οι τρεις άξονες που δίνουν το στίγμα της φιλοσοφίας του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας, η συζήτηση επί του οποίου ξεκινάει αύριο στη Βουλή. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων θα αρχίσει τον Σεπτέμβριο και θα ακολουθήσει εκείνη των εκπαιδευτικών. Από τον Σεπτέμβριο, επίσης, θα εισαχθούν στα σχολεία καινοτόμες θεματικές ενότητες για ανάπτυξη δεξιοτήτων στους μαθητές.
– Αγγλικά στο νηπιαγωγείο; Μα δεν είναι μικρά τα παιδιά για κάτι τέτοιο;
– Πρόκειται για νέα πιλοτική δράση που ευελπιστούμε να επεκταθεί σταδιακά σε όλα τα νηπιαγωγεία της χώρας. Εφαρμόζεται με επιτυχία σε άλλες χώρες καθώς και σε πολλά ιδιωτικά νηπιαγωγεία στην Ελλάδα. Η εξοικείωση με τα αγγλικά μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων αποτελεί πολύτιμο εφόδιο και μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη βασικών ικανοτήτων και να διευρύνει τους μαθησιακούς ορίζοντες των παιδιών από μικρή ηλικία.
– Διακρίνετε πολιτικούς και συντεχνιακούς λόγους πίσω από τις αντιδράσεις επί του θέματος;
– Ορισμένες αντιδράσεις μπορεί να οφείλονται σε παρανοήσεις, μπορεί και σε πολιτικούς ή συντεχνιακούς λόγους. Εχουμε, όμως, εξαρχής οριοθετήσει με σαφήνεια το πλαίσιο της δράσης και έχουμε εξηγήσει ότι αφορά δημιουργικές δραστηριότητες, κατά τις οποίες οι μαθητές θα αλληλεπιδρούν με εκπαιδευτικό αγγλικής φιλολογίας, παρουσία του νηπιαγωγού. Δοκιμάζουμε κάτι που ήδη εφαρμόζεται διεθνώς.
– Ποιος είναι ο στόχος της εισαγωγής θεματικών ενοτήτων σε νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο;
– Τα λεγόμενα Εργαστήρια Δεξιοτήτων στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα είναι μια φιλόδοξη δράση με μετασχηματιστικά εν δυνάμει αποτελέσματα σε πολλά επίπεδα. Περιλαμβάνουν ενότητες όπως ο εθελοντισμός, η οδική ασφάλεια, η πρόληψη από εξαρτήσεις, ο αλληλοσεβασμός και η διαφορετικότητα, η ρομποτική, η επιχειρηματικότητα, η σεξουαλική αγωγή. Εχουμε μεγάλο περιθώριο βελτίωσης στην καλλιέργεια των λεγόμενων δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, όπως η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η επικοινωνία, η προσαρμοστικότητα, η πρωτοβουλία, η οργανωτική ικανότητα, οι κοινωνικές δεξιότητες, ο ψηφιακός και τεχνολογικός γραμματισμός. Παράλληλα, θέλουμε να ενισχύσουμε μέσω των Εργαστηρίων τη βιωματική μάθηση και να επιμορφώσουμε τους εκπαιδευτικούς μας σε νέες μεθοδολογίες, μη τυπικής διδασκαλίας. Είναι ώρα να κάνουμε το άλμα μπροστά.
– Από ποιες ειδικότητες θα διδαχθούν;
– Στο νηπιαγωγείο ο νηπιαγωγός, στο δημοτικό ο δάσκαλος, στο γυμνάσιο καθηγητές. Επίσης, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής θα προσδιορίσει ειδικότητες που κατά προτεραιότητα θα μπορούν να διδάξουν ή να συνδιδάξουν στα εργαστήρια, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται κανένας εκπαιδευτικός, εφόσον επιθυμεί και μπορεί να επιμορφωθεί. Τέλος, θα μπορούν να προσκληθούν από τον ή τους εκπαιδευτικούς και εξωτερικοί φορείς για να συνεισφέρουν εμπειρία και τεχνογνωσία, π.χ. εκπρόσωποι συγκεκριμένων επαγγελμάτων στο πλαίσιο Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού για να μιλήσουν για κάποιο επάγγελμα στους μαθητές.
– Πότε θα ξεκινήσει η αξιολόγηση των σχολείων, με ποιους όρους και με ποιον τρόπο;
– Από τη σχολική χρονιά που ξεκινάει σε λίγους μήνες. Στόχος είναι η συνεχής βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Θα βασίζεται σε τρεις πυλώνες. Πρώτον, στον ετήσιο συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και σχεδιασμού δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών. Δεύτερον, στην εσωτερική αξιολόγηση, δηλαδή στην αυτοαξιολόγηση του σχολείου από τον σύλλογο διδασκόντων, που θα περιλαμβάνει ετήσια απολογιστική έκθεση για τους τομείς που αποτέλεσαν αντικείμενο εστίασης, τους στόχους που είχαν τεθεί και την τεκμηριωμένη αποτίμηση της επίτευξής τους, τις δράσεις βελτίωσης της σχολικής μονάδας, επιμόρφωσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, τις δυσκολίες υλοποίησης που παρουσιάστηκαν κ.ά. Και τρίτον, στην εξωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, δηλαδή στην υποβολή και ανταλλαγή παρατηρήσεων και προτάσεων προς τη σχολική μονάδα για τη βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Εργου και τα Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, με τη συμμετοχή της Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Το τρίπτυχο «Προγραμματισμός – Αυτοαξιολόγηση – Εξωτερική Αξιολόγηση» θα επιτρέψει, εκτιμούμε, την ανίχνευση αναγκών, δυσχερειών, αλλά και δυνατοτήτων για τη βελτίωση κάθε σχολικής μονάδας.
– Δεν φοβάστε ότι οι εκπαιδευτικοί θα ωραιοποιήσουν τις καταστάσεις;
– Είναι στο χέρι μας να καταστήσουμε τη διαδικασία αξιολόγησης γόνιμη, αποτελεσματική και ουσιαστική. Και πιστεύω ότι σιγά σιγά μπορεί να κερδηθεί η εμπιστοσύνη και των πιο δύσπιστων. Γιατί, ξαναλέω, στόχος είναι η διαρκής αυτοβελτίωση, η αντιμετώπιση αναγκών αλλά και η ανάδειξη των επιτευγμάτων και των δυνατοτήτων των σχολείων μας. Και γιατί, ναι, υπάρχουν πάρα πολλά φωτεινά παραδείγματα σχολείων, προσπάθειες εκπαιδευτικών με μεράκι και όραμα, που η ανάδειξή τους μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου.
– Ποιος ο λόγος επαναφοράς της Τράπεζας Θεμάτων μετά το 2014;
– Ο θεσμός της Τράπεζας Θεμάτων βοηθάει στην ουσιαστική κάλυψη της διδακτέας ύλης από όλα τα σχολεία της χώρας, στην αποφυγή μαθησιακών κενών από τάξη σε τάξη, καθώς και σε ένα πιο συνεκτικό και αντικειμενικό σύστημα αποτίμησης της προόδου των μαθητών βάσει αντικειμενικού συστήματος αξιολόγησης. Γιατί η εξαγωγή στοιχείων επί αντικειμενικής βάσης είναι προϋπόθεση για την εξέλιξη διδακτικών και μαθησιακών μεθόδων. Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται και από την οργάνωση, το εύρος, την ποιότητα και τη διαφοροποίηση των θεμάτων της Τράπεζας, γι’ αυτό και η εφαρμογή της προβλέπεται να γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από την επόμενη Α΄ Λυκείου.
– Εχετε συζητήσει επί αυτών των θεμάτων με την ΟΛΜΕ και τη ΔΟΕ;
– Ναι, είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις με την ΟΛΜΕ και τη ΔΟΕ για τις επιμέρους θεματικές του σχεδίου νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων για την αξιολόγηση των σχολείων. Σε κάποια θέματα συμφώνησαν, σε άλλα ζήτησαν διευκρινίσεις ή διατύπωσαν επιφυλάξεις και σε άλλα απλώς συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε. Από την πλευρά μας, εξηγήσαμε την υποκείμενη λογική επιμέρους διατάξεων. Το σχέδιο νόμου αντανακλά τους βασικούς πυλώνες του προγράμματος της κυβέρνησης στην Παιδεία.
– Αύριο επιστρέφουν στις τάξεις και οι μαθητές των δημοτικών σχολείων. Πώς αποτιμάτε την επιστροφή γυμνασίων και λυκείων;
– Είμαστε ικανοποιημένοι, παρά τις αντιξοότητες. Η τήρηση των μέτρων προστασίας και πρόληψης από τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι υποδειγματική. Με δεδομένη την καθοδική πορεία της επιδημίας και την ομόφωνη εισήγηση των ειδικών, τα παιδιά έπρεπε να επιστρέψουν στον φυσικό τους χώρο, το σχολείο, και τώρα ήταν η καλύτερη συγκυρία. Δεν υπάρχει επιστροφή στην κανονικότητα χωρίς ανοιχτά σχολεία.
Ενίσχυση της Ελλάδας ως διεθνούς εκπαιδευτικού κέντρου
– Κατά την πρόσφατη δημόσια διαβούλευση πήρατε πίσω διατάξεις για τα Επαγγελματικά Λύκεια και για τις εξετάσεις εισαγωγής στα νέα Πρότυπα Λύκεια. Με δεδομένο ότι οι ομοσπονδίες αντιδρούν, με σφοδρότητα μάλιστα, για την Τράπεζα Θεμάτων και για την αξιολόγηση σχολείων και εκπαιδευτικών γιατί δεν υποχωρείτε;
– Αλίμονο αν τα νομοσχέδια κατετίθεντο στη δημόσια διαβούλευση μόνο για προσχηματικούς λόγους και εν συνεχεία προχωρούσαν στην κοινοβουλευτική διαδικασία χωρίς αξιολόγηση των σχολίων και προτάσεων που διατυπώνονται. Η διαβούλευση που έλαβε χώρα –με ρεκόρ συμμετοχής πολιτών– ήταν εξαιρετικά γόνιμη, και έδωσε τη δυνατότητα να καταγράψουμε απόψεις και να επιφέρουμε βελτιώσεις στο νομοσχέδιο. Ειδικά ως προς τα ΕΠΑΛ, οι όποιες ρυθμίσεις προκριθούν, θα αξιολογηθούν και θα ενταχθούν σε επόμενο νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση συνολικά. Ειδικά ως προς τα Πρότυπα Σχολεία, έγιναν βελτιώσεις σε επιμέρους άρθρα, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του συνολικού αριθμού τους σε 28 ήδη από το ερχόμενο σχολικό έτος. Προβλέπονται εξετάσεις εισαγωγής στα πρότυπα σχολεία στην Α΄ Γυμνασίου και στην Α΄ Λυκείου, εφόσον υπάρξουν κενές θέσεις. Κατά τα λοιπά προβλέφθηκε διασύνδεση μεταξύ Πρότυπων Γυμνασίων και Λυκείων, σταθμίζοντας λόγους που σχετίζονται με τη συνοχή των δύο πυλώνων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και με τις επιδόσεις και δυνατότητες των μαθητών που έχουν ήδη εξετασθεί ειδικά για να εισαχθούν στα εν λόγω σχολεία. Στο ερώτημά σας, θα επισημάνω ότι Τράπεζα Θεμάτων και αξιολόγηση είναι από τις βασικές δεσμεύσεις του προγράμματός μας.
– «Ούτε βήμα πίσω» ήταν η απάντησή σας στη Βουλή στην κ. Χαρά Κεφαλίδου, βουλευτή του ΚΙΝΑΛ για το μέτρο της ζωντανής αναμετάδοσης των μαθημάτων από την τάξη, για το οποίο αντέδρασαν ΟΛΜΕ και ΔΟΕ. Είπατε ότι το μέτρο είναι προαιρετικό και ότι δεν υπαναχωρήσατε. Αλήθεια, η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ αντέδρασαν με τέτοια σφοδρότητα σε ένα προαιρετικό μέτρο; Και για να υπαναχωρήσετε, τι θα έπρεπε να πείτε;
– Και το επαναλαμβάνω. Ούτε βήμα πίσω. Είναι αυτονόητη για μένα η υποχρέωση της πολιτείας, όταν η ίδια προβλέπει τη δυνατότητα για ορισμένους μαθητές να μείνουν εκτός σχολείου για προληπτικούς λόγους προστασίας της ατομικής και δημόσιας υγείας, να προβλέπει παράλληλα και τη δυνατότητα για την πρόσβαση των μαθητών αυτών στην εκπαιδευτική διαδικασία εξ αποστάσεως. Το κεκτημένο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στη διάρκεια της πανδημίας καταδεικνύει τις μεγάλες δυνατότητες και το απόθεμα ψυχής όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας, που ανταποκρίθηκε υπό δύσκολες συνθήκες ξεπερνώντας κάθε προσδοκία, με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών να αποτελεί πλέον πρότυπο πανευρωπαϊκά. Στην εν λόγω διάταξη δεν άλλαξε ούτε κόμμα από την αρχική της κατάθεση. Παρά τη δίκη προθέσεων και την εκστρατεία παραπληροφόρησης, είμαστε εδώ για να δίνουμε λύσεις και να μη μεμψιμοιρούμε.
– Βάζετε βαθμολογικό πλαφόν στις μετεγγραφές από τα περιφερειακά στα κεντρικά ΑΕΙ. Ο ενδιαφερόμενος φοιτητής πρέπει να έχει συγκεντρώσει το ανώτερο 2.500 λιγότερες μονάδες από τη βάση εισαγωγής του τμήματος που τον ενδιαφέρει να πάρει μετεγγραφή. Εχει μελετηθεί πόσο θα περιοριστούν οι μετεγγραφές με το μέτρο αυτό; Και εάν δεν περιοριστούν, τότε τι αξία έχει η ρύθμιση;
– Πέραν των κοινωνικών κριτηρίων που συμπληρώνονται, το νέο σύστημα μετεγγραφών καθιερώνει επιπλέον και ένα ακαδημαϊκό κριτήριο, ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο να εισάγονται σε σχολές υψηλής βαθμολογικής βάσης και ζήτησης υποψήφιοι με πολύ χαμηλά μόρια μέσω των μετεγγραφών. Παράδειγμα, δεν μπορεί να εισάγεται κάποιος υποψήφιος σε κάποιο τμήμα με 9,5 και να παίρνει μετεγγραφή για άλλο τμήμα στο οποίο εισέρχεται κανείς με 19,5. Αρα, το αντικειμενικό αυτό κριτήριο αναμένεται να εξορθολογίσει –και άρα να μειώσει– την κατανομή φοιτητών, και δη σε κεντρικά κυρίως ιδρύματα, και να συμβάλει στην αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών.
– Επιτρέπετε την οργάνωση αγγλόφωνων προπτυχιακών από τα ΑΕΙ και για πολίτες της Ε.Ε. Είναι συνταγματικό;
– Τα εν λόγω προγράμματα απευθύνονται σε αλλοδαπούς πολίτες χωρών εντός ή εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης και υπάρχει η δυνατότητα για επιβολή τελών φοίτησης τα οποία θα ενισχύουν σημαντικά και τα έσοδα του πανεπιστημίου. Δεν προβλέπεται η συμμετοχή Ελλήνων φοιτητών, και συνεπώς αποκλείεται οποιαδήποτε επιβολή τελών φοίτησης σε Ελληνες πολίτες. Σημειωτέον ότι σημαντική επιπρόσθετη καινοτομία της εν λόγω ρύθμισης είναι η ίδρυση του εν λόγω προγράμματος αυτόνομα από το κάθε ΑΕΙ, δίχως να απαιτείται έγκριση υπουργού. Αυτονόητα πράγματα διεθνώς, που προβλέπονται επιτέλους τώρα και στη χώρα μας.
– Στόχος είναι η προσέλκυση φοιτητών από χώρες των Βαλκανίων;
– Στόχος είναι η ενίσχυση της εξωστρέφειας των ΑΕΙ, που θα συμβάλει και στην ποιοτική αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου, καθώς και η ενίσχυση της Ελλάδας ως διεθνούς εκπαιδευτικού κέντρου που θα προσελκύει φοιτητές και από τις γειτονικές χώρες, αλλά και από όλο τον κόσμο. Το πρώτο αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα του ΕΚΠΑ για την αρχαιοελληνική ιστορία και γραμματεία, το οποίο ξεκινάει σε λίγους μήνες, έχει ήδη προσελκύσει φοιτητές από Κίνα, ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Συνεργασία με ΑΕΙ των ΗΠΑ
– Μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας, μιλήσατε για στήριξη της εξωστρέφειας των ελληνικών ΑΕΙ. Μάλιστα, ταξιδέψατε στις ΗΠΑ για να διερευνήσετε το πεδίο των συνεργασιών ΑΕΙ των ΗΠΑ με ελληνικά. Ποια πανεπιστήμια των ΗΠΑ έχουν δηλώσει συμμετοχή για να συνεργαστούν με ελληνικά ΑΕΙ;
– Συνολικά, 27 πανεπιστήμια των ΗΠΑ δήλωσαν συμμετοχή στο πρόγραμμα που σχεδίασε το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Διεθνούς Εκπαίδευσης (Institute for International Education) των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων τα Harvard, Princeton, Columbia, UC Berkeley, Tufts, Johns Hopkins, Columbia, NYU, UMass Amherst, Rutgers. Εξαιτίας της πανδημίας χρειάστηκε, δυστυχώς, να αναβάλουμε την προγραμματισμένη για τον Μάρτιο επίσκεψη στη χώρα μας των πανεπιστημίων αυτών που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συνεργαστούν με τα ελληνικά πανεπιστήμια, αλλά προγραμματίζουμε διαδικτυακή συνεδρία μεταξύ των ελληνικών και των εν λόγω αμερικανικών πανεπιστημίων για τον Ιούνιο. Η πλήρης λίστα είναι 1. Cal Poly, 2. Columbia University, 3. George Mason University, 4. Harvard University – Harvard T.H. Chan School of Public Health, 5. Indiana University System, Indiana University Bloomington, 6. Johns Hopkins, 7. Joliet Junior College, 8. Lehigh University, 9. Ohio Northern University, 10. NYU, 11. Princeton University, 12. Rutgers University, 13. Stockton University, 14. Tufts University, 15. UC Berkeley, 16. UMassAmherst, 17. University of Alabama, 18. University of Cincinnati, 19. University of Delaware, 20. University of Illinois at Chicago, 21. University of Illinois at Urbana-Champaign, 22. University of Kentucky, 23. University of South Alabama, 24. University of Southern California – Viterbi School of Engineering, 25. Wayne State University, 26. William & Mary, 27. York College of Pennsylvania.