Οι ταραχές στη Μινεάπολη και σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ δείχνουν πόσο ακόμη απέχει η χώρα από το να κλείσει η πληγή του ρατσισμού, να ολοκληρωθεί το έργο που άρχισε το 1865 με το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου και την απελευθέρωση των σκλάβων. Λίγους μήνες πριν από τη λήξη του πολέμου, ο Αβραάμ Λίνκολν, σημείωσε ότι 87 χρόνια πριν, οι Ηνωμένες Πολιτείες «γεννήθηκαν από τον σπόρο της Ελευθερίας και με την πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι». Ο ίδιος δεσμεύθηκε ότι οι θυσίες των νεκρών του πολέμου δεν θα ήταν μάταιες, ότι «στο έθνος αυτό η ελευθερία θα γεννηθεί πάλι». Ο Λίνκολν, από τους μεγαλύτερους ηγέτες στην Ιστορία, εννοούσε ότι με την απελευθέρωση των δούλων ολοκληρωνόταν το όραμα της ελευθερίας και της ισότητας.
Σήμερα, 157 χρόνια μετά την ομιλία του Λίνκολν προς τιμήν των νεκρών της μάχης του Γκέτισμπεργκ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν μιλάει για τα ιδανικά της ελευθερίας και της ισότητας· ασχολείται με τον δικό του «αγώνα» να εκφράζεται ελεύθερα.
Αντί να μιλά για τη συμφιλίωση, ενθαρρύνει ομάδες ακραίων, οπλισμένων λευκών που αντιτίθενται στα μέτρα προστασίας εναντίον του κορωνοϊού (ο οποίος πλήττει τους μαύρους σε δυσανάλογα μεγάλο βαθμό). Καταγγέλλει ως «αλήτες» αυτούς που διαμαρτύρονται για τους φόνους Αφροαμερικανών (από αστυνομικούς και πολίτες), απειλώντας ότι «όταν αρχίσει το πλιάτσικο, αρχίζουν και οι πυροβολισμοί». Την ώρα της πανδημίας και των βίαιων διαδηλώσεων, ο πρόεδρος καβγαδίζει με το κοινωνικό δίκτυο Twitter, το οποίο τον εγκαλεί ότι παραπληροφορεί το κοινό όσον αφορά την εγκυρότητα της επιστολικής ψήφου και ότι «εκθειάζει τη βία» με τα «τουίτ» του για τη Μινεάπολη. Το Twitter είναι ο κύριος δίαυλος του Τραμπ για άμεση επικοινωνία όχι μόνο με τους οπαδούς του αλλά και με ξένους ηγέτες. «Οποιος ασχολείται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες», θα λέγαμε· μόνο που εδώ οι υπεύθυνοι του Twitter αποδεικνύονται πιο υπεύθυνοι από τον πρόεδρο. Λόγω αυτής της διαμάχης ο Τραμπ προτίθεται να άρει το δικαίωμα των κοινωνικών δικτύων να μη φέρουν νομική ευθύνη για το περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες τους. Διαμαρτυρόμενος για την πρακτική ιδιωτικής εταιρείας επειδή τον ενόχλησε, ο πρόεδρος απειλεί την ελευθερία έκφρασης γενικώς. Η προσπάθεια αυτή θα συμβάλει στον περαιτέρω διχασμό της κοινωνίας λίγους μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Πιθανώς, ο Τραμπ ελπίζει ότι η μισαλλοδοξία, ο διχασμός και οι ταραχές θα συσπειρώσουν τους οπαδούς του.
Η διαμάχη Τραμπ-Twitter, αν και σημαντική, δεν πρέπει να αποσπά την προσοχή όλων από τον συστημικό ρατσισμό που μαστίζει την αμερικανική κοινωνία. Ούτε η Μινεάπολη, η οποία έχει προοδευτικό δήμαρχο, μαύρο αρχηγό της αστυνομίας και που το 20% του πληθυσμού είναι Αφροαμερικανοί, αποτελεί εξαίρεση. Στην πόλη έχουν καταγραφεί σοβαρές περιπτώσεις υπερβολικής αστυνομικής βίας εναντίον μαύρων. Το τελευταίο περιστατικό –αστυνομικός πατούσε τον συλληφθέντα Τζορτζ Φλόιντ στον λαιμό με το γόνατό του για 7 λεπτά, με αποτέλεσμα ο 46χρονος να πεθάνει– προστίθεται σε μακρύ κατάλογο φονικής βίας από αστυνομικούς και λευκούς πολίτες στην πόλη και στη χώρα. «Αυτό που είναι ξεκάθαρο στις διαδηλώσεις πικρίας στη Μινεάπολη και σε όλη τη χώρα είναι η αίσθηση ότι το κράτος είτε συμμετέχει (σ.σ.: στους φόνους) είτε αδυνατεί να αλλάξει ουσιαστικά την κατάσταση», έγραψε στους New York Times η καθηγήτρια Αφροαμερικανικών Σπουδών στο Πρίνστον, Κιάνγκα-Γιαμάτα Τέιλορ (Keeanga-Yamahtta Taylor). Σημείωσε ότι όπως και τη δεκαετία του ’60, έτσι και επί προεδρίας Ομπάμα, «όταν η κυβέρνηση δεν πέτυχε ουσιαστική αλλαγή στις ζωές των ανθρώπων, οι Αφροαμερικανοί διαδήλωναν ότι και των μαύρων οι ζωές έχουν αξία».
Η μισαλλοδοξία και ο κυνισμός της ρεαλπολιτίκ εξαπλώνονται παντού. Η Ε.Ε. παραμένει φύλακας των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των δικαιωμάτων, παρά το γεγονός ότι κι εδώ οι αξίες αυτές απειλούνται από εσωτερικές έριδες και εξωτερικούς κινδύνους. Γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία για όλους οι ΗΠΑ να αντισταθούν στους κήρυκες του διχασμού, να επαναβεβαιώσουν τις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας.