Καίριο πλήγμα για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, τη Γερμανία, αποτελεί η θεαματική πτώση που σημείωσαν οι εξαγωγές της τον Απρίλιο – είναι η μεγαλύτερη των τελευταίων 30 ετών. Εχοντας ήδη διολισθήσει σε ύφεση από τα τέλη του περασμένου έτους, η Γερμανία βλέπει τώρα να εξανεμίζεται η ζήτηση για τα προϊόντα της από τους σημαντικότερους εταίρους της, με προεξάρχουσα τη Γαλλία. Υπερβαίνοντας και τις πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις των οικονομικών αναλυτών για μείωση κατά 15,6%, οι εξαγωγές της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας σημείωσαν με την εποχική προσαρμογή πτώση 24%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση από το 1990, οπότε άρχισε η καταγραφή των σχετικών στοιχείων. Τον ίδιο μήνα, οι εισαγωγές της μειώθηκαν κατά 16,5% και το εμπορικό της πλεόνασμα συρρικνώθηκε στα 3,2 δισ. ευρώ, ενώ αναμενόταν να διαμορφωθεί στα 10 δισ. ευρώ.
Ενδεικτική της αλληλεξάρτησης ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες είναι, άλλωστε, η θεαματική πτώση κατά 48% που σημείωσαν τον ίδιο μήνα οι γερμανικές εξαγωγές ειδικότερα στη Γαλλία, όταν η δεύτερη οικονομία της Ευρώπης δέχθηκε καίριο πλήγμα από τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες η Τράπεζα της Γαλλίας, η γαλλική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 5,3% το πρώτο τρίμηνο του έτους εν τω μέσω της πανδημίας. Εκτιμάται πως το δεύτερο τρίμηνο του έτους έχει συρρικνωθεί κατά 15%, ενώ για το σύνολο του 2020 αναμένεται να σημειώσει ύφεση 10%. Η ανεργία στη δεύτερη ευρωπαϊκή οικονομία αναμένεται πως θα εκτιναχθεί πάνω από το 11,5% μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους.
Η αλληλεξάρτηση αλλά και η κλίμακα του πλήγματος στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης εξηγούν, άλλωστε, τη γαλλική πρόταση για το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και τη στήριξη του Βερολίνου σε αυτήν. Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές της Γερμανίας προς την τρίτη οικονομία της Ευρώπης, την Ιταλία, σημείωσαν πτώση 40%.
Στις ΗΠΑ, άλλωστε, εξίσου σημαντικό εμπορικό εταίρο της Γερμανίας, σημείωσαν πτώση κατά 36% και στην Κίνα, που όλα δείχνουν που βγαίνει προσεκτικά από την κρίση, επίσης κατέγραψαν πτώση 12,6%. Σύμφωνα μάλιστα με την ένωση γερμανικών βιομηχανιών BDI, στο σύνολο του έτους οι εξαγωγές της Γερμανίας θα μειωθούν κατά 15% και οι εισαγωγές κατά 12%.
Απολύσεις
Οπως τονίζουν οικονομικοί αναλυτές, η Γερμανία βυθίζεται στη βαθύτερη ύφεση που έχει γνωρίσει από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου συρρικνώθηκε κατά 2,2% και οι εκτιμήσεις για το σύνολο του έτους μιλούν για μείωση του γερμανικού ΑΕΠ κατά 6,5%. Μόνο τον Απρίλιο απολύθηκαν πάνω από 370.000 εργαζόμενοι. Βέβαια, η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία βρισκόταν ήδη σε ύφεση από το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους. Το ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι κατά πόσον θα μπορέσει να ανακάμψει με τη σταδιακή επιστροφή στην οικονομική δραστηριότητα, δεδομένης της μεγάλης εξάρτησής της από τις εξαγωγές.
«Δεν έχουν μείνει παρά ελάχιστα από την έκρηξη που σημείωσαν οι εξαγωγές την περασμένη δεκαετία», σχολιάζει ο Αλεξάντερ Κρούγκερ, οικονομολόγος της Bankhaus Lampe. Ο ίδιος εκτιμά πως θα αρχίσει η ανάκαμψη με την επιστροφή στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά τονίζει πως «ο δρόμος για την έξοδο από την πανδημία θα είναι μακρύς, δύσβατος και προπαντός αβέβαιος, ιδιαιτέρως για το εξωτερικό εμπόριο».
Στην προσπάθειά της να επισπεύσει την ανάκαμψη, η κυβέρνηση Μέρκελ ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα δέσμη μέτρων ύψους 130 δισ. ευρώ, που στοχεύουν να τονώσουν την εγχώρια ζήτηση. Εχει προηγηθεί, εξάλλου, η γενναία τόνωση που αποφάσισε το Βερολίνο τον Μάρτιο, όταν ανακοίνωσε δέσμη μέτρων ύψους 750 δισ. ευρώ.
Ενδεικτικό του μεγέθους της κρίσης είναι, άλλωστε, το γεγονός που αναφέρει το οικονομικό ινστιτούτο Ifo ότι περίπου 25% των γερμανικών επιχειρήσεων προσέφυγαν τον Μάιο στην αρωγή του κράτους, ζητώντας έκτακτη ενίσχυση της ρευστότητάς τους. Το Βερολίνο είχε ήδη επιστρατεύσει περίπου 1,2 τρισ. ευρώ για τη στήριξη των γερμανικών επιχειρήσεων.
Σημειωτέον ότι η Γερμανία έχει αρχίσει να επιστρέφει διστακτικά στην οικονομική δραστηριότητα από τον Απρίλιο. Επέτρεψε αρχικά τη λειτουργία των μικρών καταστημάτων, όσων έχουν έκταση μικρότερη των 800 τ.μ. καθώς και των αντιπροσωπειών αυτοκινήτων και των βιβλιοπωλείων. Από τις αρχές του περασμένου μήνα, πάντως, η κυβέρνηση Μέρκελ ανέθεσε στις κατά τόπους αρχές των λεγόμενων γερμανικών κρατιδίων να αποφασίζουν για τον ρυθμό χαλάρωσης των μέτρων. Προειδοποίησε, βέβαια, ότι η χαλάρωση θα «παγώσει» αυτομάτως εάν διαπιστωθεί μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από τα μέσα Μαΐου έχει, επίσης, χαλαρώσει τους ελέγχους στα σύνορα με την Αυστρία, τη Γαλλία και την Ελβετία, ενώ πρόκειται όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες να τα ανοίξει πλήρως στις 15 Ιουνίου.