Λίγες εβδομάδες πριν εκπνεύσει η προθεσμία που έθεσε το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας, η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη να απαντήσει και να καταρρίψει τις κατηγορίες σχετικά με την αρμοδιότητά της στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (PSPP). Η πρόεδρος της Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, άφησε να εννοηθεί ότι αυτή την Πέμπτη θα δημοσιευθούν τα επιχειρήματα των στελεχών της ΕΚΤ, τα οποία υποστηρίζουν τη συνέχιση των μέτρων. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν στον γερμανικό Τύπο, θα κοινοποιηθούν παράλληλα επιπλέον έγγραφα, τα οποία πιστοποιούν την αρμοδιότητα της Τράπεζας για την εφαρμογή του επίμαχου προγράμματος.
Οι προστριβές οφείλονται βέβαια στο πόρισμα του Δικαστηρίου της Καρλσρούης στις αρχές Μαΐου, το οποίο αμφισβήτησε την αρμοδιότητα της ΕΚΤ για τις μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων. Το ανώτατο γερμανικό δικαστήριο απαιτούσε από την ΕΚΤ να δώσει εντός τριών μηνών εξηγήσεις για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, διαφορετικά θα προχωρούσαν οι διαδικασίες για αποχώρηση της Bundesbank από το πρόγραμμα. Μολονότι η εν λόγω προθεσμία εκπνέει στις αρχές Αυγούστου, η Τράπεζα έχει πολύ μικρότερο περιθώριο δράσης για συνεργασία με τη γερμανική πλευρά, διότι επίκειται η καθιερωμένη δίμηνη καλοκαιρινή διακοπή των δραστηριοτήτων της Bundesbank.
Εκτός από τον προβληματισμό σχετικά με το ενδεχόμενο διακοπής της γερμανικής συνεισφοράς στο πρόγραμμα, η ετυμηγορία του Δικαστηρίου της Καρλσρούης προκάλεσε κραδασμούς σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό σύστημα δικαιοσύνης, αφού αμφισβήτησε την υπεροχή του ευρωπαϊκού επί του εθνικού δικαίου. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε δηλώσει μάλιστα ότι η νομισματική πολιτική της Ενωσης είναι θέμα αποκλειστικής αρμοδιότητάς της, ότι το δίκαιο της Ε.Ε. υπερισχύει του εθνικού και ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ε.Ε. είναι δεσμευτικές έναντι όλων των εθνικών δικαστηρίων.
Παρ’ όλα αυτά, δεδομένης της πίεσης του χρόνου και λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι κατά πάσα πιθανότητα θα προκύψουν περισσότερα νομικά ζητήματα προς διευθέτηση, η ΕΚΤ αποφάσισε να επιλύσει το ζήτημα άμεσα.
Σύμφωνα με συνέντευξη που παραχώρησε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, η τράπεζα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Bundesbank και τα γερμανικά θεσμικά όργανα και να δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες, εφόσον αυτό δεν απειλεί την ανεξαρτησία της. Οπως όμως επεσήμανε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Ολαφ Σολτς, τον τελευταίο λόγο θα έχει κατά πάσα πιθανότητα το Βερολίνο, το οποίο θα κρίνει εάν οι αποδείξεις της τράπεζας σχετικά με το ζήτημα είναι επαρκείς και εάν δικαιολογούν τις δραστηριότητές της στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Ο ίδιος, όμως, πιστεύει ότι το ζήτημα θα επιλυθεί «χωρίς δράματα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι μία πρόσφατη αλλαγή στη σύνθεση του Δικαστηρίου της Καρλσρούης είναι πολύ πιθανό πως θα λειτουργήσει προς όφελος της ΕΚΤ. Λόγω της λήξης της θητείας του προέδρου του δικαστηρίου, Αντρέας Φόσκουλε, ένα νέο πρόσωπο θα βρίσκεται εφεξής στην οκταμελή δικαστική επιτροπή: η Αστριντ Βαλράμπενσταϊν. Σύμφωνα με πηγή του Reuters, που μίλησε σε καθεστώς ανωνυμίας, η Βαλράμπενσταϊν «είναι πολύ πιο “ευρωφιλική” από τον Φόσκουλε».
«Επομένως, η πρόβλεψή μου για το μέλλον είναι ότι δεν θα υπάρξουν ξανά τέτοιες αποφάσεις εις βάρος της ΕΚΤ», σημείωσε η ίδια πηγή. Η Βαλράμπενσταϊν έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι το Βερολίνο πρέπει να διορθώσει τις σχέσεις του με το ΔΕΕ και να κρατήσει ηπιότερη στάση.