Τα άρθρα και το κοινό

2' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Οσκαρ Ουάιλντ είχε γράψει πως «κάποτε τα βιβλία τα έγραφαν οι συγγραφείς και τα διάβαζε το κοινό. Σήμερα τα γράφει το κοινό και δεν τα διαβάζει κανένας».

Παραφράζω για τη σημερινή εποχή: κάποτε τα άρθρα τα έγραφαν οι δημοσιογράφοι και τα διάβαζε το κοινό. Σήμερα τα γράφει το κοινό και δεν τα διαβάζει κανένας.

Δεν ξέρω αν η βικτωριανή εποχή ήταν τόσο «λαϊκή» και η αλήθεια είναι ότι δεν με πολυενδιαφέρει. Θέλω να πω, δεν με ενδιαφέρει η εποχή του Ουάιλντ αλλά η σημερινή εποχή, στην οποία, μετά το Διαδίκτυο, τα μπλογκ αρχικά και την έλευση των κοινωνικών δικτύων στη συνέχεια, υπάρχει αυτή η αίσθηση πως σήμερα, άρθρα, κείμενα γνώμης, επιφυλλίδες (το παραδοσιακό «χωραφάκι» όσων έγραφαν δημοσίως επαγγελματικά) μπορούν όντως να γράφονται μια χαρά από τον καθένα.

Αυτό πάντοτε συνέβαινε. Μια προσεκτική αναδρομή στις λίστες αλληλογραφίας των εφημερίδων θα σας πείσει. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι αν κάποτε έπρεπε να γράψεις στο χαρτί, να πας στο ταχυδρομείο και να στείλεις μια επιστολή στην εφημερίδα, όπου κάποιος θα αποφάσιζε αν θα δημοσιευόταν ή όχι η επιστολή σου, σήμερα, με ένα πάτημα του κουμπιού, είσαι δημοσιευμένος (published) γραφιάς δίχως τη διαμεσολάβηση, την αξιολόγηση, τη λογοκρισία και, εντέλει, την άδεια κανενός.

Δυνητικά μπορούν οι πάντες να διαβάσουν αυτό που έγραψες. Αυτό λέγεται και επανάσταση, με ό,τι μπορεί να περιλαμβάνει. Και δεν αφορά μονάχα τη γραφή: εύκολα θα μπορούσε κάποιος να πει ότι με το Instagram «γίναμε όλοι φωτογράφοι».

Η παράφραση της ρήσης του Ουάιλντ με το δημοσιογραφικό κείμενο στη θέση ενός βιβλίου ίσως να μοιάζει και σαν νοσταλγία εκ μέρους μου για ένα οριστικά χαμένο παρελθόν. Ωστόσο, πρόκειται για μια ουδέτερη διάγνωση. Πάντοτε πίστευα ότι αν έχει έρθει η ώρα κάτι να πεθάνει, καλώς να πεθάνει. Κάτι άλλο θα πάρει τη θέση του. Είναι η φυσική ροή των πραγμάτων.

Από την άλλη, ακόμη και στην εποχή της φαινομενικής παντοκρατορίας των κοινωνικών δικτύων, η συντριπτική πλειονότητα όσων γράφουν σε αυτά ονειρεύονται να δούνε την υπογραφή τους και σε ένα παραδοσιακό έντυπο. Το τελευταίο παραμένει ισχυρό διαπιστευτήριο, παρά την πολλαπλή έκπτωση στην οποία έχουν γενικώς περιέλθει τα έντυπα.

Οσο κι αν απαξιώνουμε τους «θεσμούς», πάντοτε θα γυρεύουμε και τη δική τους έγκριση. Ή την ένταξή μας σε αυτούς. Είναι η άτυπη νομιμοποίηση γι’ αυτό που κάνουμε, γι’ αυτό που είμαστε. Είναι ωραία η αίσθηση ελευθερίας που δίνουν τα κοινωνικά δίκτυα. Η απουσία ορίων, όμως, είναι που τα καθιστά απωθητικά και τελικώς ανυπόληπτα (λέγοντας «όριο» δεν αναφέρομαι, φυσικά, στις σεμνότυφες λογοκρισίες της ομάδας του κ. Ζούκερμπεργκ).

Η εποχή είναι μεταβατική, το έχουμε πει πολλές φορές αυτό, και αυτή τη στιγμή επικρατεί πολύς θόρυβος. Ενα είναι το σίγουρο: οτιδήποτε γράφεται, ειδικά στα δίκτυα, αλλά και στις εφημερίδες, είναι θνησιγενές. Δεν θα τα πάρουμε μαζί μας τα άρθρα και τα γραφόμενά μας. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή