Ως ένα πρώτο βήμα, αναγκαίο και σημαντικό, για την έναρξη προσπάθειας αποκλιμάκωσης της φόρτισης στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, θεωρείται από διπλωματικούς παράγοντες η χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η επικοινωνία των δύο ηγετών κινήθηκε σε ζητήματα χαμηλής πολιτικής, σε μια προσπάθεια να σπάσει ο πάγος και να βρεθεί εκ νέου η άκρη του νήματος για την αποκατάσταση σταθερών διαύλων επικοινωνίας, που θα συμβάλλουν σε σταδιακή εκτόνωση της έντασης.
Διπλωματικές πηγές σπεύδουν να υπογραμμίσουν τη σημασία να αποκατασταθεί η επικοινωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές σε επίπεδο ηγεσίας, καθώς διανύουμε μια μακρά περίοδο κλιμακούμενης έντασης στις διμερείς σχέσεις με τη ρητορική από τουρκικής πλευράς να ξεπερνά συχνά το πλαίσιο και τις υπερπτήσεις στο Αιγαίο να έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Ολα αυτά, σε συνδυασμό με τον τρόπο που ευρύτερα η Αγκυρα επιδιώκει να κάνει «δυναμικά» έντονη την παρουσία της στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, διαμορφώνουν ένα συνολικότερα επιβαρυμένο περιβάλλον.
Η σημασία της χθεσινής εξέλιξης καθίσταται σαφής από το γεγονός ότι έχουν περάσει λίγο περισσότερο από πέντε μήνες από την προηγούμενη τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στους κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν. Ο πρωθυπουργός είχε συνομιλήσει με τον Τούρκο πρόεδρο στις 24 Ιανουαρίου, όταν την Τουρκία είχε πλήξει ισχυρός σεισμός και ο κ. Μητσοτάκης είχε εκφράσει τη διάθεση της χώρας μας να συνδράμει τη γείτονα με όποιο τρόπο μπορεί.
Χαρακτηριστικό των υψηλών τόνων που υιοθετήθηκαν στο μεσοδιάστημα είναι ότι στις αρχές Μαρτίου και ενώ βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη η κρίση στον Εβρο με την προσπάθεια μαζικής εισόδου προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας, ο κ. Ερντογάν είχε αναφέρει, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ότι δεν θα ήθελε να συνομιλήσει με τον κ. Μητσοτάκη.
Στην χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία, η οποία ορίστηκε έπειτα από συνεννόηση της υπεύθυνης του γραφείου Θεμάτων Ευρωπαϊκής Ενωσης της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού, πρέσβεως κ. Ελένης Σουρούνη και του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας, κ. Ιμπραήμ Καλίν, οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τα τρέχοντα ζητήματα που αφορούν τις επιπτώσεις της πανδημίας και του κορωνοϊού και τις εξελίξεις όσον αφορά το άνοιγμα των συνόρων για αποκατάσταση των τουριστικών ροών. Μάλιστα, από ελληνικής πλευράς διαμηνύεται ότι η Αθήνα επί της αρχής δεν είναι αντίθετη στη συμπερίληψη της Τουρκίας, όπως και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, στην πρώτη ομάδα τρίτων χωρών για τις οποίες η Ε.Ε. θα άρει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς.
Διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η εξασφάλιση ηρεμίας στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών είναι ένας παράγοντας που διευκολύνει την προσέλευση τουριστών, καθώς η ευρύτερη περιοχή καθίσταται πιο ελκυστικός προορισμός όταν δεν καταγράφονται εντάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία αποτελεί από μόνη της ένα κομβικό γεγονός, δεδομένης της πολύμηνης απουσίας ανάλογης εξέλιξης αλλά και του γεγονότος ότι χωρίς αποκατάσταση διαύλων επικοινωνίας δεν μπορούν να καλλιεργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα οδηγήσουν σε περιβάλλον σταθερής αποκλιμάκωσης των ιδιαίτερα υψηλών τόνων και της κλιμακούμενης έντασης του τελευταίου διαστήματος. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, «διπλωματία και συνεννόηση με σπασμένους διαύλους επικοινωνίας δεν μπορεί να υπάρξει». Βεβαίως, οι συνεργάτες του πρωθυπουργού σπεύδουν να υπογραμμίσουν ότι κάθε βήμα γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και με διάθεση συνεννόησης σε ζητήματα χαμηλής πολιτικής, την οποία επιβάλλει η συγκυρία. «Αυτό δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση εκπτώσεις στα εθνικά συμφέροντα της χώρας», προσθέτουν.
Παραπέμπουν, δε, σε μια αναφορά του κ. Μητσοτάκη σε συνέντευξη που παραχώρησε τον Μάιο (STAR), όπου είχε χαρακτηριστικά επισημάνει: «Είμαστε σίγουροι για το δίκαιό μας και η Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή μια χώρα που έχει αυτοπεποίθηση. Δεν θα έπρεπε να είναι θέμα αν και πώς θα μιλήσει ο Ελληνας πρωθυπουργός με τον Τούρκο πρόεδρο – δεν θα έπρεπε να είναι είδηση. Πώς θα μιλάμε για ζητήματα, όπως, π.χ. η πανδημία. Δεν σημαίνει ότι επειδή μπορεί να υπάρχει μια επικοινωνία, πρέπει σώνει και καλά να λύσουμε όλα τα ζητήματα στα οποία διαφωνούμε… Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας».