Σάμπυ Μιωνή: Θεσμικό κραχ χωρίς μοντάζ
Μετά, η απολογία του ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε. Από την παραχάραξη, πέρασε στο αναποδογύρισμα της κατηγορίας: Εμείς, παρακράτος; Παρακράτος είστε εσείς που μας ηχογραφείτε.
Πολλοί θυμήθηκαν ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν που είχε χαλαρώσει τους κανόνες για την αποδοχή παρανόμως ληφθέντων αποδεικτικών μέσων, προτού επαναφέρει την απαγόρευση λίγο πριν από τις εκλογές. Δεν χρειαζόταν, όμως, η επίκληση της νομοθετικής προϊστορίας. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ στην πράξη.
Αρκεί να θυμηθεί την ψιλοξεχασμένη επιθεώρηση «Χαϊκάλης-γκέιτ». Παραμονές της άκαρπης προεδρικής εκλογής του 2014, και ενώ οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κάλπαζαν προς την εξουσία, ο Λαζόπουλος είχε προωθήσει την καταγγελία του βουλευτή των ΑΝΕΛ Χαϊκάλη ότι κάποιος δοκίμασε να εξαγοράσει την ψήφο του. Τη βιντεοσκόπηση της σχετικής υποκλοπής είχε οργανώσει το ίδιο το κόμμα Καμμένου. Το μοντάζ το είχε αναλάβει το Τσαντίρι. Τη διανομή ανέλαβε ο –ήδη αρραβωνιασμένος με τους ΑΝΕΛ– ΣΥΡΙΖΑ. Προκειμένου να έρθει πιο γρήγορα στην εξουσία, το κόμμα της Αριστεράς είχε εκμεταλλευθεί μια φάρσα ψευτο-αποκάλυψης για να προκαλέσει ευκολότερα τη διάλυση της Βουλής. Τώρα, οι κασέτες είναι κακές.
Η τρίτη συριζαϊκή δικαιολογία, διατυπωμένη από τα χείλη του Παππά, είναι ότι ο διάλογος είναι μεν αυθεντικός, αλλά αυτός που ομιλεί δεν ήταν ο αυθεντικός Παππάς. Επρεπε, είπε, να διαχειριστεί «έναν άνθρωπο σε παραλήρημα». Επρεπε δηλαδή να παίξει στον Μιωνή θέατρο. Λίγα εικοσιτετράωρα πριν, είχε πει ότι έπρεπε να διαχειριστεί ένα διπλωματικό πρόβλημα. Η διπλωματία της προσποιητής οικειότητας του «ρε μ…».
Παραλήρημα, βεβαίως, υπάρχει, αλλά δεν είναι του Μιωνή. Ο επιχειρηματίας κατέφυγε σε ένα ακραίο μέσο – το οποίο έχει ιστορικά χρησιμοποιηθεί ως θεμιτή άμυνα για αποκαλύψει και να αναχαιτίσει μεγάλες κρατικές αυθαιρεσίες.
Η παρανομία του αποδεικτικού μέσου αίρεται από το βάρος της αποδεικνυόμενης πράξης: Αυτά τα 45 λεπτά βραχνού ήχου λειτουργούν σαν ένας σκληρός καθρέφτης. Σαν ένα κάτοπτρο όχι μόνο για την ποιότητα του πολιτικού προσωπικού, αλλά και για τους εισαγγελείς που αναφέρονται στη συνομιλία σαν μαριονέτες.
«Θα πω στον Παπαγγελόπουλο», λέει ο Παππάς για την εισαγγελέα Διαφθοράς, «φέρε μου την τύπισσα». Ενα θεσμικό κραχ σε πέντε δευτερόλεπτα.
Μαρέβα Γκραμπόφσκι: Το αόρατο δίχτυ
Πιο πρακτικό ήταν το ανακριτικό του δόγμα: Πίεσε τον πιο ευάλωτο για να πιάσεις τον πιο ισχυρό. Πίεσε τον Παπακωνσταντίνου για να σου δώσει τον Βενιζέλο. Στύψε τους ανώνυμους μάρτυρες που «μάγκωσες» για να «κελαηδήσουν» κατά των αντιπάλων σου. Εκβίασε τον Παπασταύρου για να σου δώσει τη Μαρέβα.
Η τακτική της επίθεσης στον πιο ευάλωτο φαίνεται ότι συνάφθηκε υποσυνείδητα με μια προτίμηση φύλου: Το ένστικτο του Μαγαζιού αναγνώρισε ως ευάλωτο σημείο των αντιπάλων του –τι άλλο;– τις συζύγους τους. Κάπως έτσι εκδηλώθηκε η έφοδος της Οικονομικής Αστυνομίας στην επιχείρηση της συζύγου του Γιάννη Στουρνάρα (την ημέρα που εκείνος απέρριπτε τη διοίκηση της Τράπεζας Αττικής). Κάπως έτσι η Μαρέβα Γκραμπόφσκι «έκανε» στα νεοφυή φύλλα του συριζαϊκού Τύπου περισσότερα πρωτοσέλιδα και από τον ίδιο τον Μητσοτάκη.
Η απόφαση της Γκραμπόφσκι να αποσυρθεί από την επιχείρηση που έχει ιδρύσει συνέπεσε με την ανάδυση της φωνής από το παρελθόν που ζητούσε την κεφαλή της επί πίνακι. Η σύμπτωση δημιούργησε έτσι την εντύπωση ότι η σκανδαλοθηρική πίεση επικράτησε. Καλύτερα σπίτι, παρά κρεμασμένη στα μανταλάκια.
Και όμως. Η σύζυγος του πρωθυπουργού μπορεί να είχε αποσυρθεί από τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες, ακόμη κι αν δεν είχε εκδηλωθεί εναντίον της αυτή η τοξική καμπάνια. Μπορεί να είχε υποκύψει στην πολιτικά ακηδευμόνευτη, αλλά ανεκρίζωτη καχυποψία ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα προσκρούει στη συγγένεια πρώτου βαθμού με την εξουσία. Στην αγορά –μιντιακή, επιχειρηματική, τραπεζική– η επιχείρηση δεν μπορούσε να αντιμετωπίζεται μόνο με επιχειρηματικά κριτήρια. Ακόμη και ένα φόρεμα στο εξώφυλλο ενός γυναικείου περιοδικού δεν ήταν ένα απλό φόρεμα, αλλά ερμηνευόταν σαν ένδυμα νεποτισμού.
Δεν υπάρχει τρόπος να απεγκλωβιστεί κανείς από το δίχτυ αυτών των αυτόματων συσχετισμών. Δεν υπάρχει τρόπος να είναι αθώος. Ακόμη και μετά την απόσυρση της ίδιας, το brand της επιχείρησης θα παραμείνει «σεσημασμένο» – εσαεί βεβαρημένο με υποψία διαπλοκής.
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι, αν και άδικη προσωπικά, η απόφαση της Γκραμπόφσκι ήταν πολιτικά σωστή.
Θα μπορεί να το πει με μεγαλύτερη ευκολία εάν βρεθεί κάποτε κι ένας άνδρας που θα εγκαταλείψει την καριέρα του επειδή είναι ασύμβατη με το αξίωμα της συζύγου.