Ο CEO της Microsoft Ελλάδας, Μάλτας, Κύπρου μιλάει στο «Κ» για την τεχνολογική επανάσταση, την ευθύνη των επιχειρήσεων απέναντι στην κοινωνία και το αποτύπωμα της πανδημίας.
«Θέλω να μπορέσουμε να βοηθήσουμε σε αυτό το ταξίδι που κάνει η Ελλάδα για να βγει από την κρίση∙ να κάνουμε την τεχνολογία μοχλό ανάπτυξης για τη χώρα. Θα ήθελα σε μερικά χρόνια να κοιτάμε πίσω και να λέμε ότι βάλαμε το λιθαράκι μας στο να γίνει η τεχνολογία προτεραιότητα για τη χώρα και ότι βοηθήσαμε μέσω των εφαρμογών μας να γίνει καλύτερη η ζωή των πολιτών και η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και στον πολίτη και ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές». Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα του Θεοδόση Μιχαλόπουλου, που από τον περασμένο Οκτώβριο ανέλαβε τη θέση του CEO της Microsoft Ελλάδας, Κύπρου, Μάλτας. Είναι πεπεισμένος ότι η τεχνολογία δεν είναι για την ελίτ, αλλά είναι στην υπηρεσία του ανθρώπου και έχει τη δυνατότητα να κάνει τη ζωή όλων καλύτερη. Όχι χωρίς δικλίδες ασφαλείας και κανονισμούς, και απαραιτήτως μέσα από την εκπαίδευση και την εξοικείωση με τον ψηφιακό κόσμο.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, κατάγεται όμως από τη βόρεια Ελλάδα. Κατέχει πτυχίο μηχανικού και δύο μεταπτυχιακά, στην τεχνολογία και στις επιχειρήσεις. Είναι παντρεμένος και έχει δύο κόρες, θεωρεί δε ότι η πατρότητα είναι «ο πιο σημαντικός ρόλος στη ζωή μου». Μεγάλοι σταθμοί στη σταδιοδρομία του υπήρξαν η Wind, η Vodafone και η Microsoft, στην οποία εντάχθηκε πριν από μία πενταετία. Ξεκίνησε από το τμήμα των εμπορικών προϊόντων, μετακινήθηκε σε αυτό των μεγάλων πελατών και κατέληξε στη θέση του CEO. Θεωρεί μεγάλη τύχη το γεγονός ότι θήτευσε σε διαφορετικές θέσεις με διαφορετικές ομάδες – είναι ένας «πλούτος» τον οποίο μπορεί να αξιοποιήσει στη νέα του θέση. «Είμαι πολύ χαρούμενος που έχω τη δυνατότητα να ηγηθώ αυτής της εταιρείας αυτή τη χρονική στιγμή, στην Ελλάδα. Είναι μεγάλη ευθύνη, γιατί πρέπει να διασφαλίσεις τη δημιουργία του κατάλληλου εργασιακού περιβάλλοντος, που να προάγει το ταλέντο, τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία μεταξύ των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, να καλλιεργήσεις μια ισχυρή κουλτούρα, αλλά και την καλύτερη δυνατή ομάδα, με όρους συμπερίληψης: οι άνθρωποι της εταιρείας να αντιπροσωπεύουν το κοινωνικό σύνολο ενώ ταυτόχρονα να μπορούν να είναι ο εαυτός τους, χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις. Μου αρέσει πολύ η δουλειά μου, γιατί μου δίνει την ευκαιρία να αφήνω ένα θετικό αποτύπωμα για την κοινωνία και την εταιρεία. Η υγειονομική κρίση μάς έδωσε τη δυνατότητα να επιστρέψουμε αξία στο κοινωνικό σύνολο με την εξ αποστάσεως εργασία, την τηλεκπαίδευση, τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων να συνεχίσουν να λειτουργούν μέσω του cloud, αλλά και με τον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου».
Η πανδημία ήταν και ο λόγος που χρειάστηκε να κάνουμε αρκετούς μήνες υπομονή γι’ αυτή τη συνέντευξη. Γιατί ήταν μια συνθήκη όπου «η τεχνολογία δεν μπορούσε να υποκαταστήσει την προσωπική επαφή», φράση που επανέλαβε πολλές φορές στη διάρκεια της συζήτησής μας. Σε μια «τηλεσυνέντευξη» δεν θα είχα την ευκαιρία να τον ακούσω να κανονίζει μια ολιγοήμερη οικογενειακή εξόρμηση, να διαπιστώσω ότι νιώθει άνετα στον ρόλο του συνεντευξιαζομένου, ότι χαμογελά συχνά, ότι έχει εμπιστοσύνη στους συνεργάτες του. Στην προσωπική επαφή στηρίζεται πολύ και ως ηγέτης. Τα γραφεία της Microsoft είναι open space, το δικό του το ίδιο. Του αρέσει να κινείται ανάμεσα στους συνεργάτες του, να συζητά τα θέματα της δουλειάς, να αφουγκράζεται τάσεις και προβλήματα και να μαθαίνει τι συμβαίνει στη ζωή τους εκτός εταιρείας. Αυτό που ζητά είναι να του μιλούν στον ενικό. Του έλειψε και του λείπει η προσωπική επαφή με τους συνεργάτες του, καθώς η εταιρεία ακολουθεί τους κανόνες της κυκλικής προσέλευσης στο γραφείο συγκεκριμένου αριθμού εργαζομένων. Η εξ αποστάσεως εργασία όμως υπήρχε και προ κορωνοϊού. «Λειτουργούμε με ένα υβριδικό μοντέλο. Τα γραφεία μας είναι λιγότερα από τους υπαλλήλους της εταιρείας∙ αν αποφάσιζαν μια μέρα να έρθουν όλοι ταυτόχρονα, θα είχαμε πρόβλημα. Δεν παίζει ρόλο για μας το να είσαι στο γραφείο για να δείξεις ότι δουλεύεις πολύ, και υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη στο ότι ο καθένας δουλεύει όπου κι αν είναι και θα βρίσκεται στο γραφείο όταν υπάρχει όντως λόγος να βρίσκεται εκεί».
Υβριδικό εργασιακό μέλλον
Θεωρεί ότι η υγειονομική κρίση λειτούργησε ως επιταχυντής για την εφαρμογή της εργασίας εξ αποστάσεως. «Πολλές επιχειρήσεις έδωσαν ξαφνικά πλήρη πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εργασία. Τους παρείχαμε κι εμείς τα εργαλεία για να το κάνουν καλύτερα, πιο συνεργατικά και με ασφάλεια. Έτσι, πολλές επιχειρήσεις είδαν τα πλεονεκτήματα, κατάλαβαν ότι είναι εφικτό και ότι οι εργαζόμενοι μπορούσαν να αποδώσουν». Σημειώνει ωστόσο ότι δεν πρέπει να μεταβούμε από το ένα άκρο στο άλλο. Η τεχνολογία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανθρώπινη επαφή, αλλά θα συνυπάρξουν οι δύο σε ένα «υβριδικό εργασιακό μέλλον», όπως το χαρακτηρίζει. Σε αυτό το μέλλον είναι κατηγορηματικός ότι πρέπει να υπάρχουν κανόνες στις ώρες εργασίας: «Οι εταιρείες θα πρέπει να φροντίσουν τους εργαζομένους τους, γιατί αλλιώς θα οδηγηθούμε σε burnout. Η ευελιξία θα πρέπει να συνοδεύεται από εμπιστοσύνη».
Οι σαρωτικές αλλαγές στην εργασιακή καθημερινότητα, στις συναλλαγές με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς θεωρεί ότι έδωσαν σε όλους τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με την τεχνολογική επανάσταση, που συντελείται συχνά εν αγνοία μας, και να αντιληφθούν πόσο πιο απλή και εύκολη μπορεί να κάνει τη ζωή μας. «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι επαναστάσεις δεν συμβαίνουν από τη μία μέρα στην άλλη. Βέβαια, στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, με την τεχνητή νοημοσύνη να πρωταγωνιστεί, όλα επιταχύνονται, κάθε μέρα αλλάζει κάτι. Ο τρόπος που οι επιστήμονες προέβλεπαν την εξέλιξη της πανδημίας στηριζόταν σε αλγόριθμους που χρησιμοποιούσαν δεδομένα, ήταν εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης. Όλα αυτά συμβαίνουν, το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα εμείς ως άνθρωποι, ως χώρα, ως κοινωνικό σύνολο χρησιμοποιούμε αυτές τις τεχνολογίες προς όφελός μας, πώς γινόμαστε μέρος των αλλαγών, πώς διασφαλίζουμε ότι προετοιμάζουμε το ανθρώπινο δυναμικό γι’ αυτή τη νέα εποχή».
Τον ρωτώ αν φοβάται ότι σε λίγα χρόνια τη θέση του ως CEO μπορεί να την πάρει ένα ρομπότ. «Όχι, δεν φοβάμαι», μου απαντά. «Η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν το μειονέκτημα της έλλειψης συναισθήματος και της αδυναμίας να λειτουργήσουν σε καταστάσεις που δεν έχουν επεξεργαστεί, στο άγνωστο. Η τεχνητή νοημοσύνη όμως με βοηθάει να κάνω τη δουλειά μου καλύτερα και να έχω την ανάλυση δεδομένων που χρειάζομαι για τη λήψη σωστών αποφάσεων». Θεωρεί δε ότι είναι ευθύνη των επιχειρήσεων τεχνολογίας, αλλά και της πολιτείας, μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, να εκδημοκρατίσουν την πρόσβαση στην τεχνολογία και να γεφυρώσουν το ψηφιακό χάσμα που υπάρχει μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών, κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου. «Εμείς ως Microsoft ήδη μέσα από προγράμματα έχουμε εκπαιδεύσει την τελευταία πενταετία πάνω από 150.000 συμπολίτες μας. Τώρα υλοποιούμε ένα πρόγραμμα μαζί με το ReGeneration, στο οποίο θα εκπαιδεύσουμε κυρίως απόφοιτους θετικών επιστημών σε τεχνητή νοημοσύνη και data analytics, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας καλύπτοντας πραγματικές ανάγκες επιχειρήσεων που επιθυμούν να εισάγουν αυτό το κομμάτι στις λειτουργίες τους και αναζητούν εξειδικευμένα στελέχη. Υπάρχουν πολλά προγράμματα μέσω του LinkedIn Learn που ο καθένας μπορεί να παρακολουθήσει και να πάρει πιστοποίηση για μια μεγάλη βεντάλια δεξιοτήτων και γνώσεων. Επίσης, δίνουμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους που είναι ήδη στον εργασιακό χώρο, μέσω του AI Business school, να δουν πώς η τεχνητή νοημοσύνη έχει κάνει τη διαφορά σε επιχειρήσεις. Επιπλέον πρέπει η τεχνολογία, και συγκεκριμένα η τεχνητή νοημοσύνη, να μπει από νωρίς στο εκπαιδευτικό σύστημα. Στην πανδημία ασχοληθήκαμε πολύ με την τηλεδιάσκεψη στην εκπαίδευση και όχι με την ψηφιακή εκπαίδευση. Η ψηφιακή μάθηση είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα, μπορεί κανείς να κάνει εργασίες online, να επισκεφθεί ένα μουσείο, να παίξει διαδραστικά παιχνίδια. Υπάρχουν προβλήματα, όπως η πρόσβαση όλων στο ίντερνετ και σε συσκευές, που μας απασχολούν και οφείλουμε να τα θέσουμε στη δημόσια συζήτηση. Φυσικά δεν μπορεί η τεχνολογία να υποκαταστήσει τον δάσκαλο και τη σχέση του με τον μαθητή, θέλουμε απλώς να την κάνει πιο εύκολη και καλύτερη. Οφείλουμε δε κι εμείς να δώσουμε ψηφιακές δεξιότητες στο διδακτικό προσωπικό – εκείνοι είναι οι πρεσβευτές της αλλαγής. Είμαστε σε επαφή με το Υπουργείο Παιδείας και υπάρχει διάθεση συνεργασίας». Είναι πεπεισμένος επίσης ότι η εκπαίδευση στις νέες τεχνολογίες, η αλλαγή στο φορολογικό πλαίσιο, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας θα βοηθήσουν καθοριστικά στην ανάσχεση του brain drain.
Μεγάλο στοίχημα της εταιρείας και του ίδιου προσωπικά είναι και η αύξηση του αριθμού των γυναικών που ασχολούνται με επαγγέλματα τεχνολογίας. «Στη Microsoft έχουμε υψηλό ποσοστό αντιπροσώπευσης γυναικών, όχι όμως 50%, όπως θα έπρεπε. Ως πατέρας δύο κοριτσιών, βλέπω ότι το στερεότυπο ότι οι θετικές επιστήμες και η τεχνολογία είναι για τα αγόρια δεν έχει εκλείψει. Οφείλουμε όλοι να λειτουργήσουμε δυναμικά εκεί και να το ανατρέψουμε. Ελπίζω να μπορέσουμε να χτίσουμε μια κουλτούρα που θα προσελκύει ακόμα περισσότερες γυναίκες στην τεχνολογία και στην ηγεσία. Το χρειαζόμαστε».
Τεχνολογία για το κοινωνικό σύνολο
Τα τελευταία χρόνια η Microsoft, υπό την ηγεσία του Σάτια Ναντέλα, έχει κάνει μια στροφή στην εταιρική της ταυτότητα, αρχικά προς την πολιτική ανοιχτού λογισμικού, αλλά και σε ό,τι αφορά τις συνεργασίες της. «Υπάρχει μια καχυποψία απέναντι στις εταιρείες τεχνολογίας, που έως έναν βαθμό είναι δικαιολογημένη. Προτεραιότητά μας είναι η τεχνολογία να επιστρέφει αξία στο κοινωνικό σύνολο και να αφορά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Ταυτόχρονα φροντίζουμε να υπάρχει διαφάνεια, σεβασμός στην ιδιωτικότητα, ασφάλεια στη χρήση και σωστή ενημέρωση». Η πρόσφατη κρίση, δε, θεωρεί ότι έδωσε τη δυνατότητα στις εταιρείες τεχνολογίας να βγάλουν τον καλύτερό τους εαυτό. «Ως εταιρεία κάναμε πάντα μεγάλες επενδύσεις στο κομμάτι της υγείας, στο πώς χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη για να επιταχύνουμε τεχνικές δοκιμές, τεχνολογίες φαρμάκων. Εν μέσω πανδημίας ανακοινώσαμε μια πρόταση που λέγεται “cloud for health” και συγκεντρώνει όλες τις δυνατότητες που δίνουμε σήμερα σε νοσοκομεία και ειδικούς της υγείας για να κάνουν τηλεϊατρική, φάκελο ασθενούς, ραντεβού, οτιδήποτε κάνει πιο εύκολη τη ζωή για τους ασθενείς, τους γιατρούς, τα νοσοκομεία. Μια καλύτερη υγεία για όλους θα έχει μεγάλο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, και η τεχνολογία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο». Την ίδια μέριμνα λαμβάνουν στο θέμα της πολιτισμικής κληρονομιάς, μέσω του παγκόσμιου προγράμματος «ΑΙ for Culture Heritage». Ειδικότερα για την Ελλάδα ανακοινώθηκε πρόσφατα η δημιουργία μιας ψηφιακής πλατφόρμας και εμπειρίας για την Αρχαία Ολυμπία, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες.
Από τις επαγγελματικές προκλήσεις η συζήτηση περνά στις προσωπικές. «Είναι βασικό για μένα να περνώ χρόνο με την οικογένειά μου και τα παιδιά μου, και η μεγάλη μάχη που δίνω είναι σε αυτές τις στιγμές να είμαι εντελώς παρών, να αντλώ ευχαρίστηση, χωρίς να σκέφτομαι το πριν και το μετά. Προσπαθώ επίσης να ταξιδεύω, να διαβάζω βιβλία, να περνάω χρόνο με τους φίλους μου. Αυτό δε που δεν παραλείπω ποτέ είναι η άσκηση· παίζω μπάσκετ από μικρός και αθλούμαι, είναι μια επένδυση για μένα». Όσο για το πού βρίσκει τον χρόνο να τα κάνει όλα αυτά, η απάντηση είναι μάλλον εύκολη για τον ίδιο: «Βάζω, φυσικά, προτεραιότητες και χρησιμοποιώ την τεχνολογία για να κερδίζω χρόνο και να κάνω τη ζωή μου πιο απλή. Γνωρίζω, όμως, ότι δεν μπορεί να αντικαταστήσει αυτά που με κάνουν ευτυχισμένο σε ανθρώπινο επίπεδο».
Info: Η φωτογράφηση έγινε στο 10AM lofts (10amlofts.com)