Η πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που πραγματοποιείται μέσω offshore εταιρειών σημείωσε τεράστια πρόοδο το 2019. Σχεδόν 100 χώρες προχώρησαν σε ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με 84 εκατομμύρια λογαριασμούς και συναλλαγές offshore. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΟΟΣΑ, τα στοιχεία αυτά επέτρεψαν στις φορολογικές αρχές των χωρών που συμμετείχαν στην ανταλλαγή να συγκεντρώσουν πληροφορίες σχετικά με offshore περιουσιακά στοιχεία των κατοίκων τους, συνολικής αξίας 10 τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Ανταλλαγή πληροφοριών
«Η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών αλλάζει το τοπίο», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία. «Αυτό το σύστημα της αμοιβαίας ανταλλαγής πληροφοριών, το οποίο δημιουργήθηκε από τον ΟΟΣΑ και βρίσκεται υπό τη διαχείριση του Παγκόσμιου Φόρουμ Διαφάνειας και Ανταλλαγής Πληροφοριών, παρέχει σε χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων πολλών αναπτυσσόμενων χωρών, μια σειρά νέων πληροφοριών, ενθαρρύνοντας τις φορολογικές τους υπηρεσίες να διασφαλίσουν ότι οι λογαριασμοί offshore δηλώνονται κανονικά», συμπλήρωσε ο Γκουρία, αναφερόμενος στην πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ.
Βάσει του εν λόγω προγράμματος, οι χώρες που συμμετέχουν διοχετεύουν στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών από ξένους στις αρμόδιες φορολογικές αρχές των χωρών τους. Το πρόγραμμα ανταλλαγής, που ξεκίνησε το 2017 και γίνεται σε ετήσια βάση, αποσκοπεί στη μείωση των δυνατοτήτων φοροδιαφυγής. Το 2019 συμμετείχαν 97 χώρες και, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΟΟΣΑ, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες πρόκειται να προστεθούν στη λίστα των συμμετεχόντων τα επόμενα χρόνια.
Η πρόοδος του προγράμματος ανταλλαγής τραπεζικών πληροφοριών φαίνεται σε σύγκριση με τα στοιχεία του προηγούμενου έτους. Το 2018, δηλαδή τη δεύτερη χρονιά που εφαρμόστηκε το πρόγραμμα, οι φορολογικές αρχές διοχέτευσαν πληροφορίες σχετικά με 47 εκατομμύρια λογαριασμούς offshore, αποκαλύπτοντας περιουσιακά στοιχεία αξίας 5 τρισεκατομμυρίων ευρώ στο εξωτερικό. Ακόμα μικρότερη ήταν η συμμετοχή το 2017, όταν εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα. Τότε συμμετείχαν 48, σχεδόν οι μισές σε σχέση με σήμερα, χώρες, οι οποίες δημιούργησαν 2.600 διμερείς σχέσεις ανταλλαγής πληροφοριών. Από την ανταλλαγή δόθηκαν στοιχεία σχετικά με 11 εκατομμύρια λογαριασμούς offshore, οι οποίοι περιείχαν περιουσιακά στοιχεία αξίας 1,1 τρισεκατομμυρίου ευρώ.
Πρόοδος
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η πρόοδος που σημειώθηκε το 2019 σε σχέση με το προηγούμενο έτος –σχεδόν διπλασιάστηκαν οι λογαριασμοί, καθώς και το ποσό των περιουσιακών στοιχείων offshore που ανταλλάχθηκαν– οφείλεται εν μέρει στην αύξηση των χωρών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, καθώς και στη διεύρυνση της γκάμας πληροφοριών που κοινοποιήθηκαν από αυτές.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ επεσήμανε πως πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία, καθώς με το εν λόγω πρόγραμμα οι συμμετέχουσες χώρες θα μπορέσουν να αυξήσουν τα έσοδά τους εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού. «Παράλληλα πλησιάζουμε σε μια (νέα) πραγματικότητα, όπου δεν θα υπάρχει μέρος να κρυφτεί κανείς», τόνισε ο Ανχελ Γκουρία. Ο ίδιος είχε δηλώσει παλαιότερα, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου των Panama Papers, πως η φοροδιαφυγή τείνει να γίνει μια ανάμνηση του παρελθόντος. «Τα οφέλη ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος είναι αμέτρητα», είχε σχολιάσει παλαιότερα ο Γκουρία.
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα του προγράμματος, ο ΟΟΣΑ σχολίασε πως η διεθνής κοινότητα έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσω offshore περιουσιακών στοιχείων.
Οι προσπάθειες ξεκίνησαν από το 2009, όταν η ομάδα των 20 πιο ανεπτυγμένων οικονομιών του κόσμου (G20) σήμανε το τέλος της τραπεζικής αδιαφάνειας. Πρόκειται δηλαδή ουσιαστικά για μια προσπάθεια περίπου είκοσι ετών για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Με τη διαχείριση του Παγκόσμιου Φόρουμ Διαφάνειας και Ανταλλαγής Πληροφοριών, το οποίο ενώνει 161 χώρες υπό τους φορολογικούς κανόνες του ΟΟΣΑ, οι φορολογικές αρχές σε ολόκληρο τον κόσμο δημιούργησαν 6.000 αμοιβαίες σχέσεις ανταλλαγής πληροφοριών το 2019.
Μείωση καταθέσεων
Ωστόσο, ο ΟΟΣΑ υπογράμμισε πως η πρωτοβουλία απέδωσε καρπούς ακόμα και πριν από την έναρξη του προγράμματος ανταλλαγής. Σύμφωνα με σχετική έκθεση του 2019, οι καταθέσεις σε offshore λογαριασμούς διεθνών χρηματοπιστωτικών κέντρων μειώθηκαν κατά 24% μεταξύ του 2008 και του 2019. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε περιουσιακά στοιχεία αξίας 410 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εκτός αυτού, οι εθελοντικές πρωτοβουλίες των κρατών για κοινοποίηση τραπεζικών στοιχείων, οι έρευνες των φορολογικών αρχών σε λογαριασμούς offshore και πολλά ακόμα μέτρα οδήγησαν στον εντοπισμό πρόσθετων φορολογικών εσόδων ύψους περίπου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ. «Η ανακάλυψη λογαριασμών οι οποίοι προηγουμένως ήταν κρυμμένοι, χάρη στην ανταλλαγή πληροφοριών, οδήγησε και θα οδηγήσει στη συγκέντρωση δισεκατομμυρίων σε επιπλέον φορολογικά έσοδα», δήλωσε ο Γκουρία σχετικά με το πρόγραμμα. «Οι επιτυχίες του έργου μας σχετικά με τη φορολογική διαφάνεια αποδεικνύουν πως, όταν συνεργαζόμαστε, βγαίνουμε όλοι νικητές. Η διεθνής συνεργασία αποτελεί προϋπόθεση της επιτυχίας», κατέληξε.