ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Καμία δυνατότητα διαλόγου για τα ευρύτερα ζητήματα των ευρωτουρκικών σχέσεων δεν θα υπάρξει αν η Τουρκία δεν σταματήσει την παραβατική συμπεριφορά της στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν αναστείλει τα σχέδιά της για γεωτρήσεις ανοιχτά της Κρήτης: αυτό είναι το μήνυμα του Βερολίνου προς την Aγκυρα, λίγες μέρες πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στις 13 Ιουλίου, όπου θα τεθούν επί τάπητος οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία σε όλο το εύρος τους.
Η Γερμανία, που έχει αναλάβει από προχθές την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έστειλε σύμφωνα με πληροφορίες αυτό το μήνυμα και στη χθεσινή συνάντηση μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας και του Τούρκου ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη γερμανική πρωτεύουσα. Η γερμανική πλευρά προτίθεται μάλιστα να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή στις ελληνοτουρκικές, αλλά και στις τουρκοκυπριακές σχέσεις με σκοπό την άμβλυνση της έντασης. Η επιμονή της Τουρκίας στην πολιτική των γεωτρήσεων, ωστόσο, ενδέχεται να οδηγήσει σε νέες κυρώσεις εναντίον της από την Ε.Ε., σύμφωνα με υψηλόβαθμες γερμανικές πηγές.
Η ανησυχία του Βερολίνου επεκτείνεται και στις συνεχιζόμενες παρεμβάσεις της Αγκυρας στη Λιβύη. Η ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη» για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη συνεχίζει να ενισχύεται – η ίδια η Γερμανία θα συμμετάσχει με μία φρεγάτα.
Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Αυγούστου, επιτρέποντας να ασκηθούν πιο έντονες πιέσεις, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σε όσους –χώρες και εταιρείες– παραβιάζουν το εμπάργκο. Οι πιέσεις θα περιλαμβάνουν την «κατονομασία και μομφή» (naming and shaming) των παραβατών, αλλά και πιθανές κυρώσεις.
Περιστατικά όπως αυτό με την άρνηση του υπό τουρκική συνοδεία πλοίου να δεχθεί έλεγχο από την ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι» προ τριών εβδομάδων θεωρούνται απαράδεκτα από τη Γερμανία.
Το Βερολίνο προβληματίζεται ιδιαίτερα για τις εντάσεις μεταξύ ΝΑΤΟϊκών εταίρων (της Ελλάδας αλλά και της Γαλλίας με την Τουρκία), που θεωρεί ότι αποδυναμώνουν τη Συμμαχία και ενισχύουν τη θέση γεωπολιτικών αντιπάλων, όπως η Ρωσία.
Σχετικά με την έρευνα από το Στρατιωτικό Συμβούλιο του ΝΑΤΟ για το περιστατικό (την ίδια μέρα) μεταξύ γαλλικής φρεγάτας και τουρκικού πολεμικού πλοίου, που οδήγησε στην αποχώρηση της Γαλλίας από την επιχείρηση Sea Guardian, η γερμανική πλευρά θεωρεί ότι δεν έχει διαλευκανθεί πλήρως (φυσικά το πόρισμα του Συμβουλίου χρειάζεται την έγκριση και της Τουρκίας, άρα δεν θα ρίξει μάλλον άπλετο φως στην υπόθεση).
Η Γαλλίδα υπουργός Αμυνας έθεσε χθες, μιλώντας στη γαλλική Γερουσία, σειρά όρων για να επιστρέψει η Γαλλία στη Sea Guardian, μεταξύ των οποίων να υπάρξει καλύτερος συντονισμός της επιχείρησης με την Ε.Ε., να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αποτροπής παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον και να δεσμευθούν όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ ότι θα σεβαστούν το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη.
«Ανάληψη ευθυνών»
Μιλώντας, χθες, σε Ευρωπαίους ανταποκριτές σε ενημέρωση για τις προτεραιότητες της γερμανικής προεδρίας, η υπουργός Αμυνας της Γερμανίας Ανεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ τόνισε ότι μία πιο ανθεκτική Ευρώπη «προϋποθέτει πιο στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ». Η πανδημία, σημείωσε η Γερμανίδα υπουργός (και επικεφαλής της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης), «δεν πρέπει να μας κάνει να αγνοήσουμε τις ευθύνες μας στον κόσμο».
Η Ευρώπη, είπε, «πρέπει να αναλάβει περισσότερη ευθύνη για τη δική της άμυνα» και να είναι πιο δραστήρια στη διεθνή σκηνή – κάτι το οποίο, όπως υπογράμμισε, πρέπει να αντανακλάται και στους πόρους που θα αφιερωθούν στα κοινά αμυντικά προγράμματα στον νέο επταετή προϋπολογισμό της Ε.Ε.