Τη μυστική προσπάθεια έναρξης διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα, υπό την ενθάρρυνση του Βερολίνου, αποκάλυψε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη διάρκεια κοινών δηλώσεων με τον Μαλτέζο ομόλογό του. Ουσιαστικά, ο κ. Τσαβούσογλου δημοσιοποίησε μια συνάντηση ανάμεσα στους διπλωματικούς συμβούλους της Γερμανίδας καγκελαρίου, Γιαν Χέκερ, του Eλληνα πρωθυπουργού, Ελένης Σουρανή και του στενού συνεργάτη του Τούρκου προέδρου, Ιμπραήμ Καλίν, η οποία είχε συμφωνηθεί από κοινού ότι επρόκειτο να είναι… μυστική.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της Ε.Ε. (Δευτέρα 13/7, Βρυξέλλες), ο κ. Χέκερ είχε προγραμματισμένη συνάντηση με την κ. Σουρανή με αντικείμενο συζήτησης το Ταμείο Ανάκαμψης και με τον κ. Καλίν ενόψει του ΣΕΥ, το οποίο είχε ως βασικό σημείο συζήτησης την Τουρκία. Σύμφωνα με πηγές από τη γερμανική πλευρά κατατέθηκε συγκεκριμένη πρόταση με αντικείμενο την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών που διακόπηκαν το 2016 ανάμεσα σε Αθήνα και Aγκυρα. Ετέθη μόνον ένας όρος, να διακοπούν οι μεταναστευτικές ροές και να μη γίνουν έρευνες ή γεωτρήσεις από την Aγκυρα.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η πρόταση του Βερολίνου συνάντησε την αντίδραση του κ. Καλίν, γεγονός που ίσως εξηγεί και τη χθεσινή πρωτοβουλία δημοσιοποίησης της συνάντησης από τον κ. Τσαβούσογλου στην Αγκυρα.
Από την Αθήνα πάντως τονίζεται ότι τα αποτελέσματα του ΣΕΥ της Δευτέρας επιβεβαιώνουν ότι οι ελληνικές θέσεις γίνονται δεκτές και η Τουρκία καλείται να αποκλιμακώσει τις προκλητικές της ενέργειες. Και προσθέτουν πως σε κάθε περίπτωση, οι δίαυλοι επικοινωνίας χρειάζεται να παραμένουν ανοικτοί, ειδικά σε περιόδους κρίσεως. Είναι, επίσης, απολύτως σαφές ότι η δημοσιοποίηση της συνάντησης έχει ενοχλήσει την Αθήνα, καθώς αυτή ήταν σε υπηρεσιακό επίπεδο.
Την ίδια στιγμή, χθες, αναρτήθηκε, στα έγγραφα του ΟΗΕ, νέα επιστολή (Α/68/857) του μόνιμου αντιπροσώπου της Τουρκίας, Φεριντούν Σινιρλίογλου (με ημερομηνία 7 Ιουλίου 2020), ο οποίος και επαναλαμβάνει τις καταθέσεις συντεταγμένων των τουρκικών θαλάσσιων ζωνών στο παρελθόν (2004, 2005, 2013, 2014, 2019 και 2020). Τονίζει ότι με την τελευταία επιστολή του στις 18 Μαρτίου 2020, προσδιορίστηκαν «τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο που κατατέθηκαν στον ΟΗΕ, τμήμα της οποίας οριοθετήθηκε μέσω του μνημονίου κατανόησης ανάμεσα στην κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Τουρκίας και την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας – Κράτους της Λιβύης για την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας ευθύνης στη Μεσόγειο στις 27 Νοεμβρίου 2019. Αυτό το μνημόνιο ετέθη σε ισχύ με την κύρωσή του από τις δύο χώρες, από τις 8 Δεκεμβρίου 2019».
Στην επιστολή γίνεται σαφής αναφορά για έρευνες στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου καθώς τονίζεται ότι «το αίτημα από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου τον Μάιο του 2020 για νέες άδειες σχετικά με έρευνες και δραστηριότητες γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο καλύπτει περιοχές που βρίσκονται εξ ολοκλήρου εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, όπου η Τουρκία ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα και αρμοδιότητα όπως έχει αναγγελθεί στον ΟΗΕ». Ο κ. Σινιρλίογλου τονίζει, ακόμη, ότι «η Τουρκία επιθυμεί με την ευκαιρία να διευκρινίσει για άλλη μια φορά ότι, ακόμη και αν έχουν εγγραφεί ή δημοσιεύονται από τα Ηνωμένα Εθνη, ούτε μονομερώς χαρακτηρισμένοι εσωτερικοί νόμοι ή πρακτικές άλλων χωρών, ούτε διμερείς συμφωνίες στις οποίες η Τουρκία έχει αντιταχθεί ρητά μεταξύ τρίτων χωρών σχετικά με την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας είναι δεσμευτικά ή μπορεί να γίνει επίκλησή τους εναντίον της Τουρκίας σε σχετικές συναλλαγές». Σημειώνεται, τέλος, ότι με ρηματική διακοίνωσή τους στον ΟΗΕ, η Ελλάδα, η Κυπριακή Δημοκρατία, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και το Μπαχρέιν ζητούν να μην αποδεχθεί την εγγραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου στις διεθνείς συμβάσεις του Οργανισμού.
• Αμεση ενημέρωση από την κυβέρνηση ζήτησε ο ΣΥΡΙΖΑ, υπογραμμίζοντας πως η τριμερής συνάντηση πραγματοποιήθηκε δύο ημέρες μετά την απόφαση Ερντογάν για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.