«Νέοι καιροί, νέα ήθη». Η φράση αυτή ταιριάζει ιδανικά για να περιγράψει την υφιστάμενη κατάσταση στην αγορά γραφείων, η οποία διανύει περίοδο δομικών αλλαγών, καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να προσαρμόσουν τις στεγαστικές ανάγκες τους στις απαιτήσεις που έχουν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Η καθιέρωση της τηλεργασίας σε ένα σημαντικό ποσοστό επιχειρήσεων και η ανάγκη για τήρηση των αποστάσεων (αν και αυτή έχει αρχίσει πλέον να χαλαρώνει ως πρακτική, ακόμα και στις μεγάλες πολυεθνικές που λειτουργούν στην Ελλάδα) διαμορφώνουν μια εντελώς διαφορετική κατάσταση σε σχέση με εκείνη που επικρατούσε πριν από την πανδημία.
Σε πρόσφατη έκθεσή της για την αγορά ακινήτων, η Delfi Partners ανέφερε ότι η επίδραση της πανδημίας στην αγορά γραφείων, τόσο στα ενοίκια όσο και στην προσφορά νέων χώρων, αναμένεται να είναι σημαντική, ενώ μειωμένη προβλέπεται και η απορρόφηση γραφειακών χώρων. Η Delfi Partners είναι εκ των βασικότερων συνεργατών των τραπεζών στην προσπάθειά τους να διαθέσουν τα ακίνητά τους, στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Μικρότεροι χώροι
«Αναμένουμε σημαντικές ανατροπές στην αγορά γραφείων λόγω της αύξησης της τηλεργασίας. Αναμένουμε τις μεγάλες επιχειρήσεις να αναζητήσουν πιο ευέλικτους όρους μίσθωσης όσον αφορά τόσο την επιφάνεια των γραφείων όσο και τη διάρκεια της μίσθωσης. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες είτε θα θελήσουν να μισθώσουν μικρότερα γραφεία, λόγω αυξημένου αριθμού εργαζομένων από το σπίτι, είτε θα προτιμήσουν μικρότερης διάρκειας μισθωτήρια συμβόλαια, λόγω της αβεβαιότητας που έχει δημιουργήσει η πανδημία στην οικονομία», αναφέρει χαρακτηριστικά η Delfi Partners.
Στο μεταξύ, ο μεγάλος «άγνωστος Χ» είναι το κατά πόσον οι μεταβολές αυτές στα «θέλω» των επιχειρήσεων θα έχουν μόνιμο ή παροδικό χαρακτήρα. Ο κρίσιμος μήνας θεωρείται ο Οκτώβριος, καθώς μέχρι τότε θα έχει καταστεί σαφές αν θα προκύψει δεύτερο κύμα κρουσμάτων ή αν η χώρα θα κατορθώσει να ξεπεράσει την περίοδο αυτή χωρίς μεγάλη έξαρση του νέου κορωνοϊού. Σε κάθε περίπτωση, η παρούσα αβεβαιότητα εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί τουλάχιστον έως το τέλος του έτους και πιθανώς έως ότου ξεκινήσει η διάθεση του εμβολίου.
Προετοιμάζονται
Δεν αποκλείεται, πάντως, η τηλεργασία να μονιμοποιηθεί ως τρόπος απασχόλησης για αρκετές επιχειρήσεις. Ηδη ορισμένοι μεγάλοι όμιλοι που λειτουργούν στην Ελλάδα, τόσο διεθνείς όσο και εγχώριοι, πραγματοποιούν μελέτες κόστους – οφέλους, ώστε να κρίνουν κατά πόσον η καθιέρωση της τηλεργασίας για ένα ποσοστό των εργαζομένων μειώνει και τα λειτουργικά έξοδα. Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις που δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένες για να υποστηρίξουν την εργασία από το σπίτι σπεύδουν να το πράξουν, προετοιμαζόμενες για τους επόμενους μήνες.