Το «Κ» συνάντησε στους αθηναϊκούς δρόμους τους λιγοστούς ξένους επισκέπτες που επέλεξαν να μην αφήσουν τον κορωνοϊό να ανατρέψει τα καλοκαιρινά τους σχέδια, δηλώνοντας, μεταξύ άλλων, ενθουσιασμένοι που γνώρισαν την Ελλάδα χωρίς… τουρίστες.
Σάββατο πρωί, μέσα Ιουλίου, στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, δύο οικογένειες Γάλλων περιμένουν στην ουρά των εκδοτηρίων να προμηθευτούν τα εισιτήριά τους για την επίσκεψη στην Ακρόπολη. Μια οικεία –καθησυχαστική– εικόνα της καλοκαιρινής Αθήνας. Για μερικά λεπτά πείθεσαι ότι τίποτα δεν άλλαξε. Η στιγμή που η μητέρα δίνει το αντισηπτικό στα ηλιοκαμένα παιδιά σε επαναφέρει στη νέα πραγματικότητα. Το 2019 επισκέφτηκαν την Ελλάδα 34 εκατομμύρια τουρίστες. Τα έσοδα από τον τουρισμό, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΣΕΤΕ και της Τράπεζας της Ελλάδος, ανήλθαν στα 18,18 δισ. Τα ρεκόρ της προηγούμενης επταετίας δεν θα τα ξεπεράσει η φετινή τουριστική χρονιά. Μπορεί, όμως, να μη χαθεί η σεζόν και η χώρα μας να εξαργυρώσει την καλή επιδημιολογική της εικόνα; Είναι οι καλοκαιρινές διακοπές το φάρμακο της Ευρώπης για την οικονομική ανάρρωση από την Covid-19;
Ο Χαβιέ Σάντσεζ μαζί με τους έξι Ισπανούς φίλους του επισκέφθηκαν την Αθήνα για ένα long weekend. Για την παρέα του, τα σημαντικά υλικά των καλοκαιρινών διακοπών παραμένουν στη θέση τους: «Το φαγητό είναι απίθανο και οι τιμές σαφέστατα πιο χαμηλές από εκείνες της Μαδρίτης. Κάναμε την έρευνά μας πριν επισκεφθούμε την Αθήνα και ανακαλύψαμε υπέροχα μπαρ. Οι άνθρωποι μας φέρονται όμορφα και φιλόξενα», μου λέει σε μέτρια, «τουριστικά» αγγλικά, αναλαμβάνοντας χρέη εκπροσώπου Τύπου της παρέας του. Γιατί αποφάσισε μια παρέα σαραντάρηδων Ισπανών να πραγματοποιήσει το μοναδικό εκτός της χώρας της ταξίδι στην Αθήνα; «Είναι μια πόλη που θέλαμε πολύ να επισκεφθούμε τα τελευταία χρόνια, αλλά οι πτήσεις κάθε καλοκαίρι κόστιζαν μια περιουσία. Εξαιτίας της Covid-19 βρήκαμε πριν από έναν μήνα μια εκπληκτική προσφορά και το αποφασίσαμε».
Η οικογένεια Γκούτερμαν από τη Βρέμη λάτρεψε τις χωριάτικες σαλάτες και την Ακρόπολη. Οι έφηβες κόρες τους ενθουσιάστηκαν με τις βόλτες στο κέντρο της Αθήνας.
Σίγουρα όμως θα υπήρχε φόβος και θα συνάντησαν δυσκολίες στο αεροδρόμιο. «Δεν φοβόμαστε. Και όταν προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο, συναντήσαμε πιο σοβαρά μέτρα από εκείνα που ελήφθησαν στα αεροδρόμια της χώρας μας. Μας υποδέχτηκαν με θερμότητα, αλλά τηρώντας κάθε πρωτόκολλο. Εμείς συμπληρώσαμε απλώς μια φόρμα εντοπισμού. Η μόνη ακύρωση που συναντήσαμε ήταν σε μια κρουαζιέρα στα νησιά του Σαρωνικού. Δεν μετανιώνουμε στιγμή που ταξιδέψαμε. Στην Ισπανία δεν έχουμε επισκέπτες, η βιομηχανία του τουρισμού υποφέρει». Την ίδια μέρα, στη Βαρκελώνη ανακοινώθηκαν νέα αυστηρά μέτρα, έκλεισαν κινηματογράφοι, θέατρα και μπαρ, απαγορεύτηκαν συναθροίσεις και η Καταλονία αντιμετωπίζει αύξηση των κρουσμάτων.
Ο Νικολά, η Ελοντί, ο Ορελιάν και η Ζουλί έκλεισαν τις καλοκαιρινές διακοπές τους στις Κυκλάδες τον Ιανουάριο. Οι Γάλλοι έκαναν πολλές συζητήσεις και, φυσικά, σκέφτηκαν να ακυρώσουν τα εισιτήριά τους για την Ελλάδα όταν μπήκαν στην καραντίνα. «Σχεδιάσαμε εκ νέου το ταξίδι μας, μας βγήκε ακριβότερο. Πολλοί φίλοι μας με οικογένειες ακύρωσαν τα πλάνα τους. Οι Γάλλοι φέτος επιλέγουν να μείνουν στη Γαλλία. Δεν ήταν ιδιαίτερα εύκολο να ταξιδέψουμε. Έπρεπε να υποβληθούμε σε τεστ. Αλλά δεν φοβηθήκαμε κάτι στην Ελλάδα.
Επισκεφθήκαμε τη Σαντορίνη, την Πάρο και τη Μήλο». Τι τους άρεσε περισσότερο στην Ελλάδα; Τα παιδιά φωνάζουν «les plages» (σ.σ.: οι παραλίες) και στη δεύτερη θέση έρχονται το σουβλάκι και η σπανακόπιτα. Οι γονείς τους έμειναν ενθουσιασμένοι με την καλοσύνη των ανθρώπων.
ΜΙΑ ΑΔΕΙΑ ΠΟΛΗ
Ο μέσος Αθηναίος τα προηγούμενα χρόνια παραπονιόταν για την αύξηση των ενοικίων εξαιτίας των Airbnb, τις τιμές των κοκτέιλ στα μπαρ του Ιστορικού Τριγώνου, τους τουρίστες που δημιουργούσαν συνωστισμό στην Πλάκα και στο Μοναστηράκι και για την «τουριστικοποίηση» της γειτονιάς του. Η πανδημική κρίση άλλαξε τη ζωή που ξέραμε, ο μέσος Αθηναίος τέθηκε σε αναστολή (ως μισθωτός ή εποχικός υπάλληλος σε επιχειρήσεις πολιτισμού, εστίασης ή τουρισμού, που ακόμη πλήττονται από την κρίση του κορωνοϊού) και η Πλάκα σήμερα θυμίζει σκηνικό που φτιάχτηκε για γυρίσματα κινηματογραφικής ταινίας, άδεια, με μερικούς κομπάρσους να παίζουν τους τουρίστες. Δύο εξ αυτών, η Κλερ από τις Βρυξέλλες και ο Καλιφορνέζος Άντονι, ένα νέο ζευγάρι που ζει και εργάζεται στη Βαρκελώνη, πήραν την απόφαση να επισκεφθούν την Ελλάδα πριν από λίγο καιρό. «Το ταξίδι ήταν το δώρο γενεθλίων της Κλερ, βρήκα ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία της Σαντορίνης σε τιμές που δεν πίστευα και απλώς έκλεισα δωμάτια και εισιτήρια. Πήγαμε και στη Μύκονο και ολοκληρώνουμε τις διακοπές μας στην Ελλάδα με μια σύντομη διαμονή στην Αθήνα». Δεν φοβούνται να ταξιδέψουν, γιατί, όπως λένε, «είμαστε νέοι, υγιείς και ερωτευμένοι».
Η Κλερ και ο Άντονι δεν διστάζουν να ομολογήσουν ότι απόλαυσαν περισσότερο την Αθήνα με τους λιγοστούς τουρίστες.
Ερωτευμένοι τριαντάρηδες, το καρτποσταλικό ζευγάρι τουριστών από την Ελβετία, η Ιζαμπέλα και ο Γκέγκορι, βρέθηκαν πρώτη φορά τουρίστες στην Αθήνα και δεν μπορούν εύκολα να ξεπεράσουν το πόσο άνετα πιάνεις κουβέντα με κάποιον άγνωστο στην Ελλάδα. «Σίγουρα δεν το συναντάς αυτό στην Ελβετία. Κλείσαμε τα εισιτήριά μας πριν από δύο εβδομάδες. Κάπως αυθόρμητα. Δεν ξέραμε πώς ταξιδεύει κανείς με τόσα μέτρα και αποστάσεις. Δεν ήταν τόσο περίπλοκο τελικά. Περίεργο ήταν όταν βρεθήκαμε σχεδόν μόνοι μας στις διάσημες παραλίες της Κεφαλονιάς, δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε στην τύχη μας. Δεν νομίζω να είχαμε αυτή την εμπειρία προ Covid-19. Ούτως ή άλλως, σκοπεύαμε να έρθουμε φέτος στην Ελλάδα, ως καλεσμένοι σε γάμο φίλου μας που ζει στη Ζυρίχη, αλλά κατάγεται από την Πάτρα. Ο γάμος ακυρώθηκε, αλλά όχι η επιθυμία μας για το ελληνικό καλοκαίρι».
Ακόμη και οι τουρίστες δηλώνουν κυνικά ότι τους αρέσει που επισκέπτονται τα μέρη που έβλεπαν στο Instagram χωρίς να συναντούν άλλους τουρίστες. Πέρα από τους αυστηρούς ελέγχους και την απαραίτητη γραφειοκρατία, όλοι δηλώνουν ότι ξέχασαν τον φονικό ιό κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στην Ελλάδα. «Περνάμε την ημέρα μας έξω, κάτω από τον ήλιο, επισκεφθήκαμε την Ακρόπολη, λατρέψαμε την ελληνική κουζίνα, νιώθουμε ασφαλείς», είναι η στερεοτυπική τους απάντηση. Μια οικογένεια Γερμανών των οποίων οι έφηβες κόρες εκμεταλλεύτηκαν τις θερινές εκπτώσεις της Ερμού μιλούσαν πέντε λεπτά για τις πραγματικές ντομάτες, την υφή και τη γεύση τους, αλλά και για τις σαλάτες που δοκίμαζαν εμμονικά κάθε μέρα. Ήταν η πέμπτη τους επίσκεψη στην Ελλάδα. Το ταξίδι τους κλείστηκε πέρυσι το καλοκαίρι. Πέρασαν δύο εβδομάδες κάνοντας ιστιοπλοΐα στα νησιά και ολοκλήρωσαν το ταξίδι τους με βόλτες και επισκέψεις στα ιστορικά αξιοθέατα της Αθήνας. Μιλούσαν με θαυμασμό και δέος για την Ακρόπολη.
ΜΙΚΡΟΙ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΙ
Υπάρχουν στη νέα εποχή της Covid-19 μοναχικοί ταξιδιώτες; Παραδόξως, ναι. Ο Μάρκους από το Μόναχο, για παράδειγμα, το μόνο πράγμα που σκεφτόταν κατά τη διάρκεια της καραντίνας ήταν τα ταξίδια. Νιώθει περίεργα ως τουρίστας, γιατί στα περισσότερα ταξίδια του ήταν περιτριγυρισμένος από ορδές τουριστών και τώρα ξεχωρίζει. Τρία εικοσάχρονα αγόρια, φοιτητές, βρέθηκαν άγνωστοι σε ένα hostel της Αθήνας κι έγιναν φίλοι. Ο Πάμπλο από την Κόστα Ρίκα σπουδάζει στον Καναδά και ένιωθε εγκλωβισμένος τους μήνες της καραντίνας. Τώρα, τη μία μέρα βρίσκεται στη Ρώμη και την επομένη κλείνει οικονομική πτήση για Αθήνα, και μάλιστα πληρώνει πρόστιμο επειδή δεν συμπλήρωσε τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα, αλλά δεν τον νοιάζει. Ο Λονδρέζος Ρεξ ήθελε να φύγει από την Αγγλία του Μπόρις, που «δεν ήξερε πώς να διαχειριστεί την κρίση». Τα αγόρια αυτά δεν φοβούνται την προοπτική του ταξιδιού. «Θέλουμε να ζήσουμε τη ζωή μας, να γνωρίσουμε κόσμο, να περάσουμε καλά», μου λένε.
Οι Ελβετοί Ιζαμπέλα και Γκέγκορι επέλεξαν την Κεφαλονιά· στην Αθήνα εντυπωσιάστηκαν από τη ζεστασιά και τη φιλική αντιμετώπιση που συνάντησαν.
Και οι πιο ηλικιωμένοι; Απέφυγαν τα ταξίδια από τον φόβο του κορωνοϊού; Όχι. Μια παρέα εξηντάρηδων Πολωνών που μόλις έκαναν check in σε ξενοδοχείο του Ψυρρή ζητούν οδηγίες για το Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας. Προγραμμάτισαν το ταξίδι τους πριν από τρεις μήνες, κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Επέλεξαν την Ελλάδα γιατί ήθελαν ένα μέρος με λιγότερα κρούσματα, που αντιμετώπισε την πανδημία με επιτυχία. Ο τουρισμός νόσησε. Αλλά αναρρώνει. Και βιώνει τη νέα κανονικότητα. Μπορεί να απουσιάζουν οι Ασιάτες τουρίστες που έκαναν επιδρομές στα καταστήματα της Βουκουρεστίου, οι Αμερικανοί που γέμιζαν τα ακριβά ξενοδοχεία της Παραλιακής, οι Άραβες με τους bodyguards να κουβαλούν βαλίτσες με μετρητά. Και μπορεί, επίσης, στις ελάχιστες παραστάσεις ή συναυλίες του καλοκαιριού να μη γίνονται γνωριμίες με νέους από τον σκανδιναβικό βορρά. Κάποιοι τουρίστες όμως ήρθαν. Και το brand του ελληνικού τουρισμού οφείλει να αντέξει, ώστε να αποδείξει ότι υπάρχει λόγος να επιστρέψουν όλοι. Ίσως και να εξελίξει το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» και να κινηθεί προς νέες θεματικές μορφές τουρισμού.■