Τη δυσάρεστη έκπληξη τους εκφράζουν δεκάδες μέλη της επιστημονικής κοινότητας των ερευνητών ιστορικών, αρχαιολόγων, φιλολόγων και ιστορικών τέχνης αναφορικά με την πρόσφατη δημοσίευση του ΦΕΚ διορισμού του Προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας. Με κείμενο τους, οι υπογραφόμενοι/νες δηλώνουν τον προβληματισμό τους αναφορικά με την τοποθέτηση στη θέση του προέδρου του ινστιτούτου του κ. Βασίλειου Κουκουσά, καθηγητή πρώτης βαθμίδας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι υπογράφοντες τονίζουν τη σχετική ασυμφωνία του γνωστικού αντικειμένου του κ. Κουκουσά (Πηγές της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Τμήματος της Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ) με τους επιστημονικούς στόχους του ινστιτούτου, «το οποίο αποσκοπεί στην προαγωγή των ερευνών με προσανατολισμό στις σχέσεις της βυζαντινής αυτοκρατορίας με τη Δύση και στην ιστορία του υπό βενετική κυριαρχία ελληνικού χώρου κατά την ύστερη μεσαιωνική και την πρώιμη νεότερη περίοδο».
Ολόκληρο το κείμενο για τον διορισμό του κ. Βασίλειου Κουκουσά στην προεδρία του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας:
«Οι υπογραφόμενοι/νες, μέλη της επιστημονικής κοινότητας των ερευνητών ιστορικών, αρχαιολόγων, φιλολόγων και ιστορικών τέχνης, εξεπλάγημεν δυσάρεστα με την πρόσφατη δημοσίευση του ΦΕΚ διορισμού του Προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας. Η τοποθέτηση από τους Υπουργούς Εξωτερικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων καθηγητή, με γνωστικό αντικείμενο τις Πηγές της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Τμήματος της Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, ως επικεφαλής ενός επιστημονικού ιδρύματος, το οποίο αποσκοπεί στην προαγωγή των ερευνών με προσανατολισμό στις σχέσεις της βυζαντινής αυτοκρατορίας με τη Δύση και στην ιστορία του υπό βενετική κυριαρχία ελληνικού χώρου κατά την ύστερη μεσαιωνική και την πρώιμη νεότερη περίοδο, προβληματίζει σοβαρά. Η ιστορία και ο πολιτισμός της περιόδου δεν εξαντλείται στην εκκλησιαστική ιστορία, στη σχέση των δύο Εκκλησιών ούτε στα δογματικά και θεολογικά ζητημάτα, τα οποία χωρίς αμφιβολία ο επιλεγείς καθηγητής κατέχει σε βάθος. Το υλικό που απόκειται στα αρχεία και στις βιβλιοθήκες της Βενετίας αφορά κατά ένα μέρος του μόνο τα παραπάνω πεδία.
Αντίθετα, προσφέρεται ιδιαίτερα για τη μελέτη της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής ιστορίας, της φιλολογίας και της ιστορίας της τέχνης του μεσαιωνικού και πρώιμου νεότερου ελληνικού κόσμου, όπως καταδεικνύει η εξαιρετικά πλούσια επιστημονική, ερευνητική και εκδοτική δραστηριότητα του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας στα εξήντα και πλέον χρόνια της λειτουργίας του, από το 1951 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2010. Για τους παραπάνω λόγους είναι αναγκαίο η θέση αυτή να υπηρετηθεί από έναν έμπειρο ερευνητή των ελληνοβενετικών σπουδών, έναν έμπειρο βενετολόγο, ικανό αφενός να κατευθύνει τους νέους ερευνητές και τις νέες ερευνήτριες, υποτρόφους του ιδρύματος, στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες της Βενετίας και αφετέρου να συνομιλεί με τη διεθνή κοινότητα των βυζαντινολόγων και των βενετολόγων.
Ας σημειωθεί ότι μεταξύ των υποψηφίων υπήρχαν διαπρεπείς, διεθνούς φήμης επιστήμονες βενετολόγοι, οι οποίοι πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις και θα μπορούσαν να αναλάβουν επαξίως την προεδρία του ιδρύματος, συνεχίζοντας την υψηλού επιπέδου παράδοση των προηγούμενων διευθυντών Σοφίας Αντωνιάδη, Μανούσου Μανούσακα, Νικολάου Παναγιωτάκη, Χρύσας Μαλτέζου. Ωστόσο, προκρίθηκε καθηγητής των Πηγών της Εκκλησιαστικής Ιστορίας με βάση την εισήγηση τριών μελών της εποπτικής επιτροπής έναντι διαφορετικής εισηγήσης των δύο υπολοίπων μελών. Υπό αυτούς τους όρους, θεωρούμε ότι, με κριτήρια αμιγώς επιστημονικά, η τελική απόφαση, που με βάση τον νόμο 4505/2017 αποτελεί πλέον αρμοδιότητα των Υπουργών Εξωτερικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων, προδίδει, κατά τη γνώμη μας, το λιγότερο ελλιπή ενημέρωση ως προς τις ερευνητικές κατευθύνσεις και το έργο του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας και είναι καθόλα ασύμβατη με τις ανάγκες και την μέχρι πρότινος επιστημονική διεθνή του ταυτότητα.
– Ηλίας Αναγνωστάκης , Διευθυντής Ερευνών Τομέα Βυζαντινών Ερευνών Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Βύρων Αντωνιάδης, Eντεταλμένος Eρευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
– Δ. Γ. Αποστολόπουλος, Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Μαρία Αρακαδάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, ΑΠΘ.
– Δημήτρης Αρβανιτάκης, Ιστορικός, Μουσείο Μπενάκη.
– Γωγώ Βαρζελιώτη, Επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
– Δέσποινα Βλάσση, Φιλόλογος, Ερευνήτρια.
– Βασιλική Βλυσίδου, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Κώστας Γαγανάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής (νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία), ΕΚΠΑ.
– Αναστασία Γ. Γιαγκάκη, Κύρια Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Ρέα Γρηγορίου, Διδάκτωρ Ιστορίας-Δραματολογίας ΑΠΘ, Καθηγήτρια στο Τμήμα “Ελληνικός Πολιτισμός” της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΕΑΠ.
– Ελευθέριος Δεσποτάκης, Μεταδιδακτορικός ερευνητής, Johannes Gutenberg Universität, Mainz.
– Δημήτρης Δημητρόπουλος , Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Αναστασία Δρανδάκη, Επίκ. Καθ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ/ Μουσείο Μπενάκη – Επιστημονική Σύμβουλος.
– Γιούλη Ευαγγέλου, Επιστημονική συνεργάτις του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρυματος Ερευνών.
– Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, ΕΚΠΑ.
– Mαρία Καζανάκη-Λάππα, Έφορος Αρχαιοτήτων επί τιμή του Υπουργείου Πολιτισμού.
– Νίκος Καποδίστριας, Μεταδιδακτορικος ερευνητής ΕΚΠΑ, πρώην υπότροφος Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας.
– Ουρανία Καραγιάννη, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης.
– Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας, ΕΚΠΑ.
– Χαρίτων Καρανάσιος, Διευθύνων του Kέντρου Ερεύνηςτου Mεσαιωνικού και Nέου Ελληνισμούτης Ακαδημίας Αθηνών (KEMNE).
– Ολγα Κατσιαρδή-Hering, Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, ΕΚΠΑ / Μέλος της academia europea.
– Αγγελική Κατσιώτη, Αρχαιολόγος ΥΠΠΟΑ τμηματάρχης εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου.
– Χριστίνα Κοκκινιά, Κύρια Ερευνήτρια, ΤΕΡΑ, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Άγγελ Κονναρή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κύπρου.
– Παρασκευάς Κονόρτας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ.
– Βούλα Κόντη, τ. Kύρια Eρευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Αναστασία Κοντογιαννοπούλου, Κύρια Ερευνήτρια, ΚΕΜΝΕ/ Ακαδημία Αθηνών.
– Μαρίνα Κουμανούδη, Ιστορικός, Κύρια Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Ελεωνόρα Κουντούρα Γαλάκη, Δρ., Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Τομέας Βυζαντινών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Αφροδίτη Κούρια, Δρ Ιστορικός Τέχνης‒Επιμελήτρια Εκθέσεων.
– Γιώργος Κουτζακιωτης, Κύριος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Σωτήρης Κουτμάνης, Ιστορικός.
– Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, ΕΚΠΑ.
– Στυλιανός Λαμπάκης, Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Άννα Λαμπροπούλου, Διευθύντρια Ερευνών, Τμήμα Βυζαντινών Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Κώστας Λάππας, πρώην Διευθυντής του Κέντρου Ερεύνης του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών.
– Ευτυχία Λιάτα, Ιστορικός, πρώην Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Νίκος Λιβανός, Φιλόλογος-Ιστορικός, Επιστημονικός Συνεργάτης Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Ασπασία Λούβη-Κίζη, Δρ Αρχαιολόγος-Βυζαντινολόγος.
– Τηλέμαχος Κ. Λουγγής, δ.Φ., Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Τατιάνα Μαρκάκη, Πρόεδρος Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Άμστερνταμ.
– Γιάννης Μαυρομάτης, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
– Ζήσης Μελισσάκης, Κύριος Ερευνητής Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Σοφία Μεργιαλή-Σαχά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ.
– Γεράσιμος Μέριανος, Κύριος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Νίκος Γ. Μοσχονάς, Ιστορικός, Παλαιός Ερευνητής Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας, Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Επίτιμος Ερευνητής Royal Holloway Πανεπιστημίου Λονδίνου.
– Σέργιος Ν. Μοσχονάς , Ιστορικός, υπ. Δρ. Μεσαιωνικής Ιστορίας ΕΚΠΑ.
– Γιώργος Πάλλης, Επίκουρος Καθηγητής Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, ΕΚΠΑ.
– Αγγελική Πανοπούλου, Ερευνήτρια Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Άννα Παπαγεωργίου, Υποψήφια Διδάκτωρ, ΕΚΠΑ.
– Ειρήνη Παπαδάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου.
– Μαρία Παπαθανασίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ.
– Δημήτρης Παυλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, ΕΚΠΑ.
– Σωκράτης Πετμεζάς, Καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας Νεότερων Χρόνων, Τμήμα Ιστ.-Αρχ., Φιλοσ. Σχολή, Παν/μιο Κρήτης.
– Ουρανία Πολυκανδριώτη, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Κώστας Ράπτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ.
– Κυριακούλα Σακορράφου, Δρ Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
– Βάσω Σειρηνίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορία Νέου Ελληνισμού, ΕΚΠΑ.
– Άννα Σκλαβενίτη, Δρ. Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας, εξωτερική συνεργάτις του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
– Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, Ιστορικός Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Νίκος Σκουτέλης, Καθηγητής, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης.
– Κωστής Σμυρλής, Εντεταλμένος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Διονύσης Σταθακόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής βυζαντινών σπουδών King’s College London.
– Αγγελική Σταυροπούλου, τ. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής, Αρχαιολογίας και Τέχνης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
– Αλεξάνδρα Σφοίνη, Κύρια Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών .
– Κώστας Ταμπάκης, Εντεταλμένος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– Αγγελική Τζαβάρα, Ιστορικός-Ερευνήτρια, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Σορβόννης Paris I – Panthéon Sorbonne.
– Γιώργος Τόλιας, Ιστορικός, Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, ΕΙΕ. Διευθυντής Σπουδών, École Pratique des Hautes Études, Paris Sciences et Lettres.
– Κωνσταντίνος Γ. Τσικνάκης, Ειδικός Λειτουργικός Επιστήμονας Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– π. Μάρκος Φώσκολος, Αρχειοφυλακας Καθολικής Αρχιεπισκοπής Ναξου-Τήνου.
– Ιωάννης Χατζάκης, Ιστορικός του Δικαίου, Κύριος Ερευνητής στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού δικαίου της Ακαδημίας Αθηνών.
– Μαρία Χριστίνα Χατζηιωάννου, Δρ Νεώτερης Ιστορίας, Διευθύντρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
– W.F. Bakker, Prof. Emeritus of Byzantinology and Modern Greek Studies, Universiteit van Amsterdam.
– Caterina Carpinato, Prof. Associato Lingua e Letteratura Neogreca Dipartimento di Studi Umanistici Università Ca' Foscari.
– Gilles Grivaud, Professeur d'histoire médiévale, Université de Rouen-Normandie.
– Dia Philippides ,Prof. Emerita, Boston College (USA), Dept. of Classical Studies.
– Antoine Pietrobelli , Assistant Professor of ancient Greek, University of Reims.
– Vivien Prigent, Centre d'histoire et de civilisation de Byzance du Collège de France CNRS.
– Antonio Rigo, President of the Italian Committee of Byzantine Studies, Full Professor Università Ca' Foscari Venezia.
– Guillaume Saint-Guillain, Lecturer in Medieval History, University of Picardy, Amiens, France.
– Schabel Christopher D., Professor of Medieval History, Department of History and Archaeology, University of Cyprus.
– Alessio Sopracasa, "Maître de conférences" (Assoc. Professor) in storia bizantina, Sorbonne Université.
– Dr Vera Tchentsova, associated member at the UMR 8167 Orient et Méditerranée / Monde byzantin, Paris.
– Vasiliki Tsamakda, Univ.-Prof. Dr. Johannes Gutenberg-Universität Mainz, Institut für Kunstgeschichte und Musikwissenschaft, Abteilung Christliche Archäologie und Byzantinische Kunstgeschichte.
– Arnold Fr. Van Gemert, Prof. Dr, Ομότιμος καθηγητής Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, Επίτιμος καθηγητής Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Κρήτης.
– Ludivine Voisin, Doctor in Medieval History, Rouen, France.»