«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»

5' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ότι αυτή η χρονιά είναι μια δύσκολη χρονιά. Για όλους συνολικά, αλλά και πιο ειδικά για τους ανθρώπους που παράγουν πολιτισμό, για τον επιπλέον λόγο ότι «πάγωσαν» σχεδόν όλες οι δραστηριότητες ή όταν εδόθη το πράσινο φως ήταν ήδη αργά για τη φετινή καλοκαιρινή σεζόν. Τα νησιά έτσι και αλλιώς είναι δύσκολα για τον πολιτισμό, είναι τόποι παραθερισμού. Είναι εποχιακοί τόποι. Περιμένουν κάθε χρόνο το καλοκαίρι για να «ανθίσουν». Το φετινό καλοκαίρι αποδεικνύεται μια μισή «άνοιξη». Για αυτό και όσοι επιλέγουν να αφοσιωθούν στην τέχνη στον τόπο ενός νησιού είναι ακόμα πιο θαυμαστοί, ακόμα περισσότερο στο «μάτι του κυκλώνα» της πανδημίας.

Παρακολουθώ είκοσι χρόνια τις δραστηριότητες του Φεστιβάλ Νάξου στον Πύργο Μπαζαίου, όσα ακριβώς και τα χρόνια του. Φέτος η διοργάνωση είναι πιο συγκινητική εξαιτίας της συγκυρίας. Ο Κωστής Αντωνιάδης με καινούρια έργα υπό τον τίτλο «Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν» και ο Γερμανός, μόνιμος κάτοικος του νησιού, Ινγκμπερτ Μπρουνκ που συμπληρώνει μια παλιότερη ενότητά του με τον τίτλο «Διάφανος χρόνος».

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»-1

Ο Πύργος Μπαζαίου όπου πραγματοποιείται το φεστιβάλ

Συγκινητική όμως είναι και η έκθεση της εικαστικού Μιλένας Δημητροκάλλη, που στήνει την εγκατάστασή της στην Πορτάρα, στη Χώρα της Νάξου. Η «Κ» συνομίλησε με τους δημιουργούς και τον ιδρυτή του φεστιβάλ, Μάριο Βαζαίο.

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»-2

Ο Κωστής Αντωνιάδης (αριστερά) και ο Γερμανός, μόνιμος κάτοικος του νησιού, Ινγκμπερτ Μπρουνκ.

Το φεστιβάλ καταρτίζει και φέτος ένα πολιτιστικό πρόγραμμα που διανθίζεται από τις εκθέσεις που παρουσιάζονται στον πύργο, αλλά και από συναυλίες, θεατρικά κ.ά. Με μεγαλύτερη προσήλωση στον στόχο της ταυτότητας του φεστιβάλ, αλλά και έμφαση στην ποιότητα, συμπληρώνει φέτος τα είκοσι χρόνια. Οπως μας είπε ο Μάριος Βαζαίος, ένας εκ των ιδρυτών του, «επετεύχθη ο γενεσιουργός στόχος του Φεστιβάλ της Νάξου, που δεν ήταν η δημιουργία ακόμα ενός φεστιβάλ στην επικράτεια, αλλά η συγκρότηση ενός θεσμού ανήσυχου και ευέλικτου, ανοικτού στα πολιτισμικά ζητήματα και αιτήματα της εποχής μας».

Τόσο εκείνος όσο και ο συνιδρυτής του Στέλιος Κρασανάκης είναι ικανοποιημένοι για την επίδραση του φεστιβάλ στην κοινωνία και στην οικονομία της Νάξου, στην πολιτιστική σύμπραξη των νησιών των Κυκλάδων, στη συνέργεια με τη διεθνή κοινότητα. Το εγχείρημα επιπλέον έδωσε πνοή και ανέδειξε τον πατρογονικό Πύργο Μπαζαίου, παλιό μοναστήρι στις αρχές του 17ου αιώνα, καθώς «μέσα από την πολιτιστική λειτουργία ως βασικός χώρος διεξαγωγής του φεστιβάλ, το μνημείο βρήκε ενεργό ρόλο στη σύγχρονη πραγματικότητα».

«Drop of Time»

Για την έκθεση που φιλοξενείται φέτος στον πύργο, με τίτλο «Drop of Time», συνομίλησαν οι καλλιτέχνες Κωστής Αντωνιάδης και Ινγκμπερτ Μπρουνκ. Συναντήθηκαν διαφορετικοί καλλιτέχνες, ο ένας φωτογράφος και ο άλλος γλύπτης με κύριο υλικό το μάρμαρο, στον τρόπο που επιτρέπουν στο υλικό τους να τους επηρεάσει, να συνομιλήσει μαζί τους και να αλληλεπιδράσει με την έμπνευσή τους. Το άλλο τους κοινό, η κοινή αγάπη για τον πύργο, στον οποίο έχουν ξαναεκθέσει, και για το νησί της Νάξου, που αποτελεί τόπο έμπνευσης.

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»-3

Εργο του Ινγκμπερτ Μπρουνκ

Η πρωτότυπη έκθεση του Κωστή Αντωνιάδη φέρει τον τίτλο «Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν» και η αφετηρία της έμπνευσης είναι οι ορθόδοξες εικόνες. Οι εικόνες του μαρτυρίου ή οι θαυματουργές εικόνες, όπως «η Παναγία που δακρύζει». Οπως λέει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, «η ιδέα ξεκίνησε από τις θαυματουργές εικόνες. Στη διαδρομή όμως κατέληξα στο να αναζητήσω τι θα έλεγαν οι εικόνες εάν είχαν να ζήσουν μια ζωή. Τα πρόσωπα δανείζουν στις εικόνες αυτό το οποίο αισθάνονται, φοβούνται. Φυσικά, η πρώτη ιδέα ήταν ο θεατής να στέκεται μπροστά στη φωτογραφία και με έναν μηχανισμό να μπορώ να ξεκινώ το θαύμα, αλλά τεχνικά ήταν εξαιρετικά δύσκολο, και είπα να το κάνω σε λούπες βίντεο και κάθε βίντεο κρατάει περίπου δύο λεπτά. Εμφανίζεται το θαύμα και εξαφανίζεται». Για όλα τα θαύματα, ο πιστός πρέπει να έχει υπομονή, έτσι και στις εγκαταστάσεις του Αντωνιάδη, ο επισκέπτης οφείλει να έχει υπομονή, να δεσμεύσει το βλέμμα του για να του αποκαλυφθεί το «θαύμα».

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»-4

H Mιλένα Δημητροκάλλη αναδεικνύει το «εργαστήρι του ζωγράφου». (Φωτ. DOULGERIS)

Ο Ινγκμπερτ Μπρουνκ ανήκει στις πολύ ενδιαφέρουσες περιπτώσεις καλλιτέχνη. Μαρμαρογλύπτης, ήρθε στη Νάξο από το Βερολίνο όπου σπούδαζε το 1984, για να μελετήσει και να αξιοποιήσει τις ποικιλίες του ναξιώτικου μαρμάρου. Ζει και δημιουργεί έκτοτε στη Νάξο και εκθέτει με μεγάλη αγάπη στον πύργο πολλά χρόνια. Προσηνής, ταπεινός και πολύ ευγενής, δεν λέει πολλά. Αφήνει την τέχνη του να μιλήσει. Η φετινή του έκθεση με τίτλο «Διάφανος χρόνος» συμπληρώνει παλιότερα έργα του και κάνει το μάρμαρο με πίστη και υπομονή διάφανο και γεμάτο φως.

Η Μιλένα Δημητροκάλλη είναι ζωγράφος. Σχετίζεται καταγωγικά με τη Νάξο, από την οποία πολλάκις έχει εμπνευστεί, όπως και από το υγρό στοιχείο, στο οποίο δείχνει την αγάπη της και χρωματικά. Η έμπνευσή της για τη φετινή εικαστική εγκατάσταση «Echoes» προέκυψε ως ιδέα αρκετά χρόνια πριν. Στην εγκατάσταση, χρησιμοποιείται ο όρος «ηχώ» μεταφορικά. Οπως η ίδια αναφέρει, «σαν αφήγηση του χρονικού μιας δημιουργίας. Οπως η αυτόματη γραφή στην ποίηση δεν είναι τυχαία παράθεση λέξεων, αλλά εκφράζει την εσωτερική αλήθεια του ποιητή, έτσι και το σκούπισμα του πινέλου με το ένα χρώμα δίπλα ή πάνω στο άλλο είναι μια ασύνειδη ενέργεια που μεταλλάσσεται αυτοστιγμεί σε σύνθεση ενός έργου τέχνης. Είναι ένας αισθητικός συνδυασμός, που έχει τις ρίζες του στο βάθος της ψυχής του καλλιτέχνη και υπηρετεί πιστά τον προορισμό και την ουσία της τέχνης, δηλαδή το να γεννά συναισθήματα. Μία σύνθεση γεννημένη από άλλες, σαν την ηχώ, τον αντίλαλο, της αφήγησης της ιστορίας τους».

Η αξία του ταξιδιού

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»-5

Εσωτερικός χώρος στον Πύργο Μπαζαίου, παλιό μοναστήρι στις αρχές του 17ου αιώνα.

Στην ερώτηση γιατί επέλεξε να αναδείξει το «εργαστήρι του ζωγράφου», τη διαδικασία δηλαδή μέσα από την οποία πηγαίνει το έργο, η καλλιτέχνις απαντά: «Εχω την αίσθηση ότι για τους περισσότερους καλλιτέχνες η διαδικασία της δημιουργίας, το ταξίδι δηλαδή προς το τελικό αποτέλεσμα ενός έργου τέχνης, είναι εξίσου σημαντικό, αν όχι μεγαλύτερης συναισθηματικής αξίας, με το τελικό αποτέλεσμα, αφού περικλείει τον τρόπο στοχασμού και αποκαλύπτει τον ψυχικό τους κόσμο. Η καλλιτεχνική αξία έρχεται μέσα από κάθε στάδιο της δημιουργίας, αρκεί η διαδικασία να μπορεί να αγγίξει την ψυχή του θεατή».

Η καλλιτέχνις δημιουργεί ένα είδος γλυπτού με τα πανιά, στα οποία, τα τελευταία 10 χρόνια, σκουπίζει τα πινέλα και τις σπάτουλες όταν ζωγραφίζει. Αυτά έχουν φωτογραφηθεί ξεχωριστά το καθένα, απομονώνοντας συγκεκριμένα μέρη τους, που δρουν ως νέες ζωγραφικές συνθέσεις. Στον χώρο παρουσίασης της εγκατάστασης, οι συνθέσεις αυτές προβάλλονται με προτζέκτορα σε οθόνη ενώ παράλληλα, στον ίδιο χώρο, εκτίθενται πίνακες με τον ρόλο του «τελικού αποτελέσματος». Στόχος, από τη συνύπαρξη των πινάκων και των εικόνων που προβάλλονται στην οθόνη, είναι ο διάλογος μεταξύ «διαδικασίας» και «τελικού αποτελέσματος».

«Αν οι εικόνες είχαν μια ζωή να ζήσουν»-6

(Φωτογραφία Κωστής Αντωνιάδης)

Εκθεση «Echoes» της Μιλένας Δημητροκάλλη. Πορτάρα, Χώρα Νάξου. Διάρκεια έκθεσης: 1 έως 20 Αυγούστου 2020. Ωρες λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή 20.00-22.00. Για όλο το υπόλοιπο πρόγραμμα του φεστιβάλ: http://bazeostower.gr και http://www.naxosfestival.gr. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή