Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις οδεύουμε προς διάλογο / διαπραγμάτευση (διάλογο για μας, διαπραγμάτευση για εκείνους) με την Τουρκία. Ο Ερντογάν κατάφερε να μας σύρει με το «στανιό» σε συνομιλίες, όπως άλλωστε το επιθυμούσε. Η τελευταία κίνησή του ήταν η απειλή να προχωρήσει σε έρευνες σε ένα προσεκτικά επιλεγμένο σημείο που βρίσκεται στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νότια του Καστελλόριζου, και από εκεί και πέρα ακολούθησαν οι γνωστές εξελίξεις. Ηδη ο Τούρκος υπουργός Αμυνας ανακοίνωσε την έναρξη των επαφών μεταξύ των δύο πλευρών στην Αγκυρα σε μερικές ημέρες.
Είναι φανερό ότι ο συσχετισμός των δυνάμεων δεν ευνοεί καθόλου την Ελλάδα. Ταυτόχρονα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτές οι συνομιλίες όχι μόνον είναι εξαιρετικά κρίσιμες για το παρόν και το μέλλον της χώρας, αλλά και θα διεξάγονται μέσα σε ένα κλίμα εκφοβισμού και εκβιασμών από την τουρκική πλευρά. Η Αγκυρα έχει αποδείξει ήδη ότι είναι αποφασισμένη να επιβάλει την κυριαρχία της στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, μεταξύ άλλων. Το επιβεβαίωσε πάλι ο Ερντογάν προ ολίγων ημερών.
Με αυτά τα δεδομένα είναι απολύτως εθνικά αναγκαίο η Ελλάδα να πάει στις επικείμενες συνομιλίες εξαιρετικά μελετημένη και με συμφωνημένη συναίνεση της πολιτικής τάξης σε όλα τα συγκεκριμένα θέματα που θα βάλει στο τραπέζι η τουρκική πλευρά. Τα πρόσωπα σε όλες τις βαθμίδες της ελληνικής αντιπροσωπείας θα πρέπει να είναι προσεκτικά επιλεγμένα για να μπορούν να αντιμετωπίζουν την τουρκική επιθετικότητα με γνώση, ευελιξία, σταθερότητα και επιχειρήματα που να μπορούν να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη διεθνώς. Αυτή τη φορά δεν συγχωρείται ούτε κατ’ ελάχιστον η στελέχωση της δικής μας αντιπροσωπείας με κριτήρια «ημετέρων». Τελεία και παύλα.
Ενώ η Αθήνα θέλει διαπραγμάτευση μόνο σε θέματα ζωνών –υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ–, η Αγκυρα δεν παύει να διαλαλεί συνεχώς ότι στόχος της είναι η διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης. Εννοώντας ότι η όλη ύλη περιλαμβάνει το σύνολο των αμφισβητήσεων και διεκδικήσεων που εγείρει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τις γνωρίζουμε ήδη, γιατί τις γνωστοποιεί με διάφορες αφορμές. Πέρα από την άποψη ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, άρα και ΑΟΖ, περιλαμβάνουν αξιώσεις επί νησίδων και μικρών νησιών του Αιγαίου, την αποστρατιωτικοποίηση νησιών, το εύρος των χωρικών υδάτων (12 μίλια κ.λπ.), την ευθυγράμμιση του εναέριου χώρου με τα χωρικά ύδατα (να γίνουν έξι τα δέκα μίλια που εμείς καθιερώσαμε στον εναέριο χώρο), την εμβέλεια και το κύρος του FIR Αθηνών και άλλα. Σε αυτά τα άλλα, κορυφαίο πρόβλημα είναι η επιθυμία της Τουρκίας να δοθεί δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού στους μουσουλμάνους Ελληνες πολίτες στη Θράκη και στα Δωδεκάνησα!
Γίνεται συχνά αναφορά από την πολιτική τάξη στις «κόκκινες γραμμές» που βάζει η Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία. Γι’ αυτές ακριβώς τις «κόκκινες γραμμές» θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη πολιτική συναίνεση με δεσμεύσεις, πίσω από κλειστές πόρτες και εκτός δημοσιότητας. Αφενός για να μη γίνονται αντικείμενο λαϊκίστικης εκμετάλλευσης και επίδειξης υπερπατριωτισμού οι χειρισμοί της υπεύθυνης κυβέρνησης, αφετέρου για να γνωρίζει πού μπορεί να επιδείξει ευελιξία και πού ανυποχώρητη στάση η ελληνική αντιπροσωπεία. Π.χ. τα θέματα της υφαλοκρηπίδας των νησιών και του αυτοπροσδιορισμού των Ελλήνων μουσουλμάνων κρύβουν μεγάλες παγίδες για το μέλλον.
Στο διάστημα των συνομιλιών αναμένεται ότι θα επιδειχθεί αυτοσυγκράτηση από πολιτικούς, καθώς υποτίθεται ότι τα μεγαλύτερα και λογικότερα κόμματα θα έχουν συναινέσει, αλλά και από πραγματικούς ή αυτόκλητους ειδικούς στα μίντια. Οι περιστάσεις και η συγκυρία επιβάλλουν ψύχραιμες εκτιμήσεις, συνεχή ανάλυση του διεθνούς περιβάλλοντος και βεβαίως σοβαρούς συσχετισμούς ενεργειών. Είναι, ας πούμε, σωστή τώρα μια συμφωνία για ΑΟΖ με την Αίγυπτο, που θα ενσωματώνει εκμεταλλεύσιμες από την Τουρκία υποχωρήσεις της Ελλάδας ή όχι; Τέλος, ένα σοβαρό κράτος μπορεί να αντιμετωπίσει φτηνούς εθνοπατριώτες και ταυτόχρονα δικαιολογείται να περιμένει ότι θα περιορίσουν τη δημόσια κριτική τους περί μαξιμαλισμού των ελληνικών θέσεων οι υποστηρικτές του συμβιβασμού πάση θυσία…
Μέσα λοιπόν στην πανδημία του κορωνοϊού και με «ζωντανές» τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα καλείται να επιδείξει απαράμιλλη σοβαρότητα στο νέο κεφάλαιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Γνωρίζοντας ότι η πολιτική της ισχύος είναι το βασικό εργαλείο της άλλης πλευράς στην προώθηση ενός δόγματος εθνικιστικού νεοοθωμανισμού.