Αν μου ζητούσαν να χωρέσω σε τρεις φράσεις το ελληνικό καλοκαίρι, θα έλεγα: βουτιές στη θάλασσα, γεμιστές ντομάτες και θερινό σινεμά. Κι αν τα δύο πρώτα είναι διαπραγματεύσιμα, το τρίτο αποτελεί μεγάλο και διαχρονικό έρωτα, τόσο που η φετινή υποψία για την απουσία του έγινε αιτία ανησυχίας μεγαλύτερης και από τον ίδιο τον κορωνοϊό. Σχήμα υπερβολής προφανώς, αλλά ικανό να περιγράψει τη σχέση πολλών ανθρώπων, ειδικά των Αθηναίων, με τις καλοκαιρινές αίθουσες, τους κήπους στους οποίους απολαμβάνουμε το σινεμά, προτιμώντας κυρίως φιλμ από περασμένες δεκαετίες, που τα βρίσκει πια κανείς πιο δύσκολα στη μεγάλη οθόνη.
Τα σινεμά, λοιπόν, άνοιξαν, έπειτα από ένα τρίμηνο, την 1η Ιουνίου, και ειδικά τα θερινά κλήθηκαν να επωμιστούν το βάρος του αραχνιασμένου ταμείου ολόκληρης της βιομηχανίας (παραγωγή-διανομή-αίθουσα). Αρχικά με λίγες αίθουσες ανοιχτές, κατόπιν με αρκετά περισσότερες, και από τον Ιούλιο με μερικές «χειμερινές» να μπαίνουν και αυτές στο παιχνίδι. Πόσοι όμως ήταν, μέχρι σήμερα, αυτοί που δεν πτοήθηκαν από τους περιορισμούς, τις αναμενόμενες ουρές, που πάντως ελάχιστα υπήρξαν, και τον φόβο της συνάθροισης, προκειμένου να πάνε σινεμά; Η απάντηση είναι κάτι περισσότερο από 354.000 άνθρωποι, με τον Ιούλιο, μάλιστα, να σημειώνει υπερδιπλάσια προσέλευση (237.795 έναντι 116.452 εισιτηρίων) σε σχέση με εκείνη του πρώτου μήνα επαναλειτουργίας.
Αν, βέβαια, σκεφτεί κανείς πως η περυσινή αντίστοιχη συγκομιδή έφτασε τα 1.241.618 εισιτήρια για το ίδιο δίμηνο, τότε η φετινή εικόνα μοιάζει ελαφρώς… καταθλιπτική. Από την άλλη, εκτός από την υποχρεωτικά χαμηλότερη χωρητικότητα που έχουμε αυτό το καλοκαίρι, λόγω μέτρων ασφαλείας, σημαντικότερη ίσως είναι η σχεδόν πλήρης απουσία μπλοκμπάστερ, των ταινιών δηλαδή που φέρνουν την πλειονότητα του κοινού στην αίθουσα. Πρακτικά τίποτε από όσα (μεγάλα) είχαν προγραμματιστεί να βγουν από τις πύλες της χολιγουντιανής βιομηχανίας αυτό το τρίμηνο δεν τα έχει καταφέρει. Οι περισσότερες κυκλοφορίες αναβλήθηκαν, ακόμα και για έναν ολόκληρο χρόνο, ενώ κάποιες, όπως το «Tenet» του Κρίστοφερ Νόλαν, αναμένονται από το σύνολο της κινηματογραφικής κοινότητας περίπου όπως η βροχή στην έρημο.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι όσα φτάνουν κάθε εβδομάδα και στις ελληνικές αίθουσες: «πακέτα» ολόκληρα από ευρωπαϊκές κωμωδίες, κατά κανόνα γαλλικές, ιταλικές και ισπανικές, οι οποίες μόνο με πολύ θετική διάθεση μπορούν να υποστηρίξουν έστω τον χαρακτηρισμό «καλή για θερινό». Φυσικά ανάμεσά τους υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις, όπως το εξ Αργεντινής «Κόλπο του αιώνα», το οποίο κατάφερε να κερδίσει την κορυφή στις προτιμήσεις του κοινού επί τρεις συνεχόμενες εβδομάδες (9-26/7), χάρη στο χιούμορ και τη συναρπαστική πλοκή του. Επιπλέον κατάφερε να ρίξει από την πρώτη θέση του άτυπου θερινού κινηματογραφικού «πρωταθλήματος», την «Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη, μια ταινία, πάντως, που σήκωσε το βάρος τις πρώτες δύσκολες εβδομάδες του ανοίγματος.
Με απολαυστική μαύρη σάτιρα πάνω στην ελληνική επαρχία και μερικούς απίθανους χαρακτήρες, η πρώτη κωμωδία του Έλληνα κινηματογραφιστή συνέχισε μέσα στον Ιούνιο την πορεία που είχε ξεκινήσει να χαράζει την τελευταία εβδομάδα πριν από το κλείσιμο των αιθουσών, τον περασμένο Μάρτιο: ειδικά το νεανικό κοινό τη λάτρεψε, και είναι κρίμα που οι συνθήκες δεν επέτρεψαν να πάει ακόμα καλύτερα. Όχι πως τα περίπου 32.000 εισιτήρια που έχει καταγράψει μέχρι στιγμής είναι άσχημα, όμως είναι βέβαιο ότι σε ένα πιο φυσιολογικό καλοκαίρι θα ήταν πολύ περισσότερα.
Ο Παύλος Λεπενιώτης χειρίζεται τα μηχανήματα προβολής στον κινηματογράφο «Ζέφυρο» στα Πετράλωνα. © Πέτρος Γιαννακούρης/ΑP
Ο Παύλος Λεπενιώτης χειρίζεται τα μηχανήματα προβολής στον κινηματογράφο «Ζέφυρο» στα Πετράλωνα. © Πέτρος Γιαννακούρης/ΑP
Η γοητεία των κλασικών
Εκείνη που κρίνεται μάλλον φυσιολογική για την εποχή είναι η κάμψη της κίνησης που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες. Από τις 40.390 εισιτήρια που κόπηκαν το τετραήμερο 9-12/7 (αποτελούν και ρεκόρ για το φετινό καλοκαίρι), πήγαμε αρχικά στις 35.423 (16-19/7), έπειτα στις 29.843 (23-26/7), για να πέσουμε την περασμένη εβδομάδα (30/7-2/8) σε νούμερα αρχών Ιουνίου, με 26.568 εισιτήρια. Οι διανομείς φαίνεται (επιτέλους) να παίρνουν το μήνυμα, περιορίζοντας κάπως τον αριθμό των νέων κυκλοφοριών τελευταία, έπειτα από ένα δυναμικό ξεκίνημα που μας έφερνε έξι-επτά καινούριες ταινίες κάθε εβδομάδα, δίχως, φυσικά, αυτές να μπορούν να υποστηριχθούν από το κοινό.
Όσο για τις κινηματογραφικές προτάσεις μας αυτό το παράξενο καλοκαίρι, είναι φανερό πως τώρα υπάρχουν ακόμα περισσότεροι λόγοι για να αναζητήσει κανείς και να απολαύσει τα κλασικά φιλμ που αναφέραμε και παραπάνω. Πιο πρόσφατες προσθήκες στη λίστα με τα «διαμαντάκια» του παρελθόντος είναι το αγέραστο θρίλερ «Γυμνοί στον ήλιο», με τον Αλέν Ντελόν στον ρόλο του ταλαντούχου κυρίου Ρίπλεϊ, και οι μαγευτικοί «Εραστές της γέφυρας» του Λεός Καράξ. Επιπλέον μερικές ταινίες που μπορεί ακόμα να βρει κανείς στα αθηναϊκά θερινά είναι οι «12 ένορκοι» με τον Χένρι Φόντα, η «Κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» και «Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου» για διπλή… δόση Λουίς Μπουνιουέλ, και το αρχετυπικό νουάρ «Chinatown» του Ρόμαν Πολάνσκι. Την επόμενη Πέμπτη, τέλος, καταφτάνει το κορυφαίο εναλλακτικό γουέστερν «Το τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές», ένα κομψοτέχνημα του Φρεντ Τσίνεμαν, με τον Γκάρι Κούπερ και την Γκρέις Κέλι στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. ■