Η συναρπαστική ζωή ενός ασυμβίβαστου

Η συναρπαστική ζωή ενός ασυμβίβαστου

4' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

JAMES H. BARRON

The Greek Connection. The Life

of Elias Demetracopoulos

and the Untold Story of Watergate

εκδ. Melville House, σελ. 496

Ο συγγραφέας που θα αναλάμβανε να γράψει τη βιογραφία του δημοσιογράφου και πολεμίου της χούντας Ηλία Δημητρακόπουλου (1928-2016) θα έπρεπε να αποκωδικοποιήσει μία αινιγματική προσωπικότητα. Αυτό πέτυχε ο Τζέιμς Μπάρον, δημοσιογράφος, δικηγόρος και από τους ιδρυτές του Κέντρου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας στη Νέα Αγγλία, ύστερα από σχολαστική δεκαετή έρευνα στην Αμερική και στην Ελλάδα, στη διάρκεια της οποίας απέκτησε πλήρη πρόσβαση στο πλούσιο προσωπικό αρχείο του βιογραφούμενου και αναζήτησε πρόσωπα που θα τον βοηθούσαν να συνθέσει τα κομμάτια του παζλ. Το βιβλίο του δεν είναι μία «αγιογραφία», αλλά αναμφίβολα αποτελεί μια θετική αποτίμηση της ζωής και του έργου ενός αγωνιστή της δημοκρατίας και υπηρέτη της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και μία συναρπαστική αφήγηση της οδύσσειάς του.

Για την κατανόηση του μαχητικού, ασυμβίβαστου και γενναίου Δημητρακόπουλου, ο συγγραφέας ανατρέχει στην εφηβική του ηλικία, όταν ως μέλος αντιστασιακής οργάνωσης στην Κατοχή συνελήφθη και καταδικάσθηκε σε θάνατο από τους Γερμανούς για να σωθεί τελικά με παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού την παραμονή των Χριστουγέννων 1943. Η επεισοδιακή σχέση του με διάφορες αμερικανικές κυβερνήσεις ξεκίνησε το 1950, όταν προσελήφθη στην «Καθημερινή» ως διπλωματικός συντάκτης επιφορτισμένος με την κάλυψη της αμερικανικής κοινότητας στην Ελλάδα, η οποία είχε παρεμβατικό ρόλο στα ελληνικά πράγματα με πρέσβη τον Τζον Πιουριφόι και σταθμάρχη της CIA τον Ελληνοαμερικανό Τομ Καραμεσίνη.

Η ενόχληση της πρεσβείας

Οι αποκλειστικότητες που ο νεαρός δημοσιογράφος κυνηγούσε για την «Καθημερινή» και αργότερα για τη «Μακεδονία», το «Εθνος», την «Athens Daily Post» και αμερικανικά έντυπα, συχνά παρακάμπτοντας τα επίσημα κανάλια, και η ροπή του προς την αυτοπροβολή ενοχλούσαν την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα, που θεωρούσε τις αποκαλύψεις του απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα στην Ελλάδα. Η ενόχληση αυτή μετατράπηκε με την πάροδο του χρόνου σε μια απροκάλυπτη εχθρότητα, ιδίως αφότου μετά την περιπετειώδη διαφυγή του από την Ελλάδα των συνταγματαρχών εγκαταστάθηκε τον Οκτώβριο 1967 μόνιμα στην Ουάσιγκτον. Εχοντας εξασφαλίσει ένα καλό εισόδημα ως διεθνής σύμβουλος σε χρηματιστηριακές εταιρείες της Γουόλ Στριτ, αφιερώθηκε στην καταδίκη της χούντας και της αμερικανικής πολιτικής που τη στήριζε. Απτόητος, προτιμώντας να δρα μόνος του και προστατεύοντας τις πηγές του, κινητοποίησε ένα εντυπωσιακό δίκτυο κορυφαίων δημοσιογράφων και μελών του Κογκρέσου, με τους οποίους είχε καλλιεργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης από τις συχνές δημοσιογραφικές αποστολές του στην Αμερική. Αυτή η συμπαράσταση εκδηλώθηκε και στην κινητοποίηση της ομογένειας εναντίον της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974 και υπέρ της επιβολής εμπάργκο όπλων στην Τουρκία.

Ο Δημητρακόπουλος έγινε η νέμεσις του φίλου του Νίξον και θερμού υποστηρικτή της χούντας Ελληνοαμερικανού επιχειρηματία Τομ Πάπας, κατηγορώντας τον ως κομιστή 549.000 δολαρίων (4 εκατ. δολάρια σε σημερινές τιμές) από την ελληνική ΚΥΠ για ενίσχυση της προεκλογικής εκστρατείας των Νίξον – Αγκνιου το 1968, όταν η ΚΥΠ και η CΙΑ δρούσαν ως «συγκοινωνούντα δοχεία».

Η συναρπαστική ζωή ενός ασυμβίβαστου-1

Ο συγγραφέας του βιβλίου Τζέιμς Μπάρον είναι δημοσιογράφος, δικηγόρος και από τους ιδρυτές του Κέντρου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας στη Νέα Αγγλία.

Προς απογοήτευσή του δεν αξιοποιήθηκαν οι πληροφορίες του για την παράνομη συναλλαγή που εκμυστηρεύθηκε στον Λάρι Ο’ Μπράιεν, πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής του Δημοκρατικού Κόμματος τον Οκτώβριο 1968, λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές, στις οποίες ο Νίξον κέρδισε οριακά τον Χάμφρεϊ με διαφορά 0,7% των ψήφων. Οταν οι «υδραυλικοί» διέρρηξαν το γραφείο του Ο’ Μπράιεν στο συγκρότημα Γουοτεργκέιτ τον Ιούνιο 1972, μερικούς μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 1972, ο Δημητρακόπουλος ζητούσε επίμονα να διερευνηθεί αν έψαχναν για ενοχοποιητικά στοιχεία της συναλλαγής του 1968, προβάλλοντας την «ελληνική διάσταση» του σκανδάλου Γουοτεργκέιτ, που δανείζεται ο συγγραφέας ως τίτλο του βιβλίου του.

Με λεπτομέρειες εξιστορείται η εκστρατεία «εξουδετέρωσης» του Δημητρακόπουλου, που είχε κηρυχθεί persona non grata, από τα σχέδια της χούντας για την απαγωγή και μεταγωγή του στην Ελλάδα μέχρι τη «δολοφονία χαρακτήρα» από την κυβέρνηση Νίξον, που τον χαρακτήριζε «ταραχοποιό, οπορτουνιστή και μεγαλομανή» και διέδιδε συκοφαντίες για ύποπτες σχέσεις του με ξένες μυστικές υπηρεσίες, για τις πηγές των εισοδημάτων του και την αντιστασιακή δράση του στην Κατοχή. Ο ίδιος για να προασπίσει την υπόληψή του δεν υπολόγισε το προσωπικό κόστος ξεκινώντας μία πολυετή και δαπανηρή νομική μάχη με τη CIA και το FBI, που τον παρακολουθούσαν για τρεις δεκαετίες, από την οποία εξήλθε «απόλυτα δικαιωμένος», όταν παραδέχθηκαν εγγράφως ότι δεν διέθεταν επιλήψιμα στοιχεία εις βάρος του. Εξίσου σημαντική γι’ αυτόν ήταν η δημόσια αναγνώριση των αγώνων του από την πατρίδα του, όταν το 2008 του απονεμήθηκε το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος επί προεδρίας Καρόλου Παπούλια.

Οι σχέσεις του

Εκτός από το πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο, ο συγγραφέας σκιαγραφεί τις γυναίκες που στάθηκαν στο πλευρό του, τους Αμερικανούς πολιτικούς που στήριξαν ή καταδίωξαν τον Elias, όπως ήταν γνωστός στην Ουάσιγκτον, τις φιλικές ή ψυχρές σχέσεις του με ηγέτες, όπως ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Μακάριος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου και τη βοήθεια που προσέφερε σε ήρωες της αντιχουντικής αντίστασης, όπως ο Σπύρος Μουστακλής.

Ο Δημητρακόπουλος πέθανε στην Αθήνα το 2016 ήσυχος με τη συνείδησή του ότι εκπλήρωσε το καθήκον προς την πατρίδα του, πιστός στις αξίες της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αυτές που βάλλονται πανταχόθεν στις μέρες μας.

* Ο κ. Αχιλλέας Παπαρσένος διετέλεσε προϊστάμενος του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας στην ελληνική πρεσβεία της Ουάσιγκτον, όπου γνώρισε τον Ηλία Δημητρακόπουλο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή