Εύβοια: Πώς λειτούργησαν οι δύο ποταμοί – Απαντήσεις για τα αίτια της καταστροφής

Εύβοια: Πώς λειτούργησαν οι δύο ποταμοί – Απαντήσεις για τα αίτια της καταστροφής

2' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Γιατί επλήγησαν περιοχές εκατέρωθεν της Χαλκίδας και όχι η ίδια η πρωτεύουσα της Εύβοιας; Σε ποιο βαθμό ευθύνονται για την πλημμύρα οι πρόσφατες πυρκαγιές και οι παρεμβάσεις των ανθρώπων στα ρέματα και τι θα έπρεπε να είχε γίνει για την προστασία των περιοχών αυτών; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δίνει ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Μελέτης και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Από τη ραχοκοκαλιά της Δίρφυος ξεκινούν δύο ποτάμια, που παραλαμβάνουν το νερό της βροχής» εξηγεί ο Μιχάλης Διακάκης, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Εργαστηρίου (επικεφαλής ο Ευθύμης Λέκκας, μέλη ο επίκ. καθηγητής Μαν. Βασιλάκης και οι ερευνητές Μιχ. Διακάκης, Ναυσικά Σπύρου, Χρήστος Φίλης και Ευελίνα Κώτση). «Το ένα ποτάμι είναι ο Λήλαντας, που καταλήγει στο Λευκαντί και στο Βασιλικό και το άλλο ο Μεσάπιος, που αποστραγγίζει τη δυτική Δίρφυ και καταλήγει στα Ψαχνά. Τα δύο ποτάμια βρίσκονται εκατέρωθεν της Χαλκίδας και αυτό εξηγεί γιατί οι ζημιές ήταν τόσο περιορισμένες στην πόλη της Χαλκίδας και στη Νέα Αρτάκη».

Η πυρκαγιά στα Ψαχνά, που έκαψε πέρυσι πάνω από 44.000 στρέμματα δασικής και θαμνώδους έκτασης, έπαιξε ρόλο στην πλημμύρα αλλά όχι καθοριστικό, εκτιμά ο κ. Διακάκης. Το ίδιο ισχύει και για τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στις κοίτες των ποταμών και των ρεμάτων, που είναι περιορισμένες.

Εύβοια: Πώς λειτούργησαν οι δύο ποταμοί – Απαντήσεις για τα αίτια της καταστροφής-1

Απεικόνιση της στάθμης του νερού στην τελευταία πλημμύρα και στην αντίστοιχη του 2009.

«Στην περιοχή που κάηκε πέρυσι βρίσκεται ένας από τους παραποτάμους του Μεσάπιου. Σίγουρα έχει παίξει κι αυτό ρόλο, αλλά όχι σημαντικό. Ο Λήλαντας και ο Μεσάπιος δεν έχουν βαριές ανθρώπινες παρεμβάσεις, όπως έχουμε δει σε άλλες περιοχές. Εξαιρούνται δύο σημεία: στο χωριό Πολιτικά ένα μικρό ρέμα που περνά από το χωριό έχει περιοριστεί με γεφυράκια και διαβάσεις, ενισχύοντας την πλημμύρα στο χωριό. Και στο δέλτα του Μεσάπιου, στα Ψαχνά, που υπάρχει δόμηση. Δεν πρόκειται για έντονες παρεμβάσεις στην κοίτη του ποταμού, αλλά στον φυσικό χώρο του ποταμού, που έπρεπε να είναι ελεύθερος ώστε να πλημμυρίζει όποτε ο ποταμός “κατεβάζει” πολύ νερό», εκτιμά ο κ. Διακάκης. «Οπως προκύπτει από τα δεδομένα της πλημμύρας, η μεγαλύτερη αιτία για την καταστροφή ήταν η έντονη και πολύ ισχυρή βροχόπτωση που επηρέασε οικισμούς στο ευρύτερο πλημμυρικό πεδίο των ποταμών και όχι τόσο οι ανθρώπινες παρεμβάσεις».

Σύμφωνα με το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας για την Ανατολική Στερεά, που συντάχθηκε το 2017, ο Λήλαντας, που είναι και ο μεγαλύτερος ποταμός της Εύβοιας, παρουσιάζει ιδιαίτερα αναπτυγμένο υδρογραφικό δίκτυο και η λεκάνη απορροής του είναι έκτασης 300 τ. χλμ. Στον ποταμό έχουν καταγραφεί δύο σημαντικές πλημμύρες το 2009. Ο Μεσάπιος με τους πολλούς παραχειμάρρους του αποστραγγίζουν μια μεγάλη έκταση, περίπου 670 τ. χλμ., από τους ορεινούς όγκους Κανδήλι και Δίρφυς. Ο ποταμός έχει υπερχειλίσει δύο φορές, το 2005 και 2006. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο οικισμός των Ψαχνών θεωρείται ευάλωτος σε πλημμύρες.

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι κανένα ποτάμι, ρέμα ή χείμαρρος στην Εύβοια δεν έχει ακόμα οριοθετηθεί. Ο τελευταίος νόμος για τα υδατορέματα (ν.4257/14) έδινε τη δυνατότητα να γίνονται τμηματικές οριοθετήσεις, ανά ιδιοκτησία και με μελέτη του ιδιοκτήτη, μια επιλογή πρακτική για την εξυπηρέτηση της δόμησης σε παραρεμάτιες περιοχές, αλλά όχι επιστημονικά ορθή. Ετσι στην Εύβοια, όπως και σε πολλές άλλες περιοχές, έχουν οριοθετηθεί μικρά τμήματα χειμάρρων και ποταμών, στα όρια ιδιοκτησιών.

Επισημαίνεται ότι το 2016 η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας ανέθεσε στη Διεύθυνση Τεχνικών Εργων της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας την εκπόνηση μελέτης για την προστασία και διαχείριση του Λήλαντα, η οποία περιλάμβανε και τον εντοπισμό θέσεων για την κατασκευή φραγμάτων ανάσχεσης πλημμυρών στον άνω ρουν του, η μελέτη ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί. 

Διαβάστε επίσης

Εύβοια: Η φονική πλημμύρα, τα ερωτήματα και το «112»

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή