Στιβεν Κινγκ
Η λάμψη
μτφρ. Εφη Τσιρώνη
εκδ. Κλειδάριθμος, σελ. 569
Αυτός που έχει τη «λάμψη» μπορεί και καταλαβαίνει πράγματα. Και ξέρει πράγματα. Και μερικές φορές τα βλέπει χωρίς να τα έχει δει με τα μάτια του, και μιλάει με τους άλλους χωρίς να χρειάζεται να ανοίξει το στόμα του. Ο Ντάνι Τόρανς, ο πεντάχρονος γιος του Τζακ, διαθέτει αυτό το χάρισμα, τη «λάμψη», και δεν τη φοβάται μέχρι που φθάνει στο ξενοδοχείο «Η θέα». Η καινούργια δουλειά του πατέρα του –χειμερινός επιστάτης στο παλιομοδίτικο, άδειο ξενοδοχείο– είναι ιδανική ευκαιρία για τον Τζακ Τόρανς να επανασυνδεθεί με την οικογένειά του και να ξαναπιάσει το γράψιμο. Και ο Ντάνι χαίρεται να περιπλανιέται στους άδειους διαδρόμους, μέχρι που η «λάμψη» τον προειδοποιεί πως θα έρθει αντιμέτωπος με κάτι φρικτό. Οταν φθάνει ο χειμώνας, «Η θέα» κλείνει από το χιόνι και η οικογένεια Τόρανς πρέπει να αντιμετωπίσει απομονωμένη στα βουνά τις σκοτεινές δυνάμεις που κατοικούν στα άδεια δωμάτια και τις άλλες, τις ακόμη πιο σκληρές, που κρύβονται μέσα στις ψυχές των ανθρώπων.
«Η λάμψη», το κλασικό πλέον μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ, επανακυκλοφόρησε πριν από ένα μήνα προσφέροντας στους λάτρεις του είδους την ευκαιρία να ανανεώσουν τη γνωριμία με ένα βιβλίο-σταθμό, ηλικίας 43 ετών. Αλλά καθόλου δεν του φαίνονται τα χρόνια του. Αντίθετα, κρατάει τον ρυθμό του δεξιοτεχνικά και όσο ο μικρός Ντάνι πάει από δωμάτιο σε δωμάτιο μπερδεύοντας την πραγματικότητα με τις ενοράσεις, τόσο πιο γρήγορα διαβάζουμε τις σελίδες του. Ο ίδιος ο Κινγκ, στον πρόλογο της νέας έκδοσης, γράφει ότι «Η λάμψη» υπήρξε για την καριέρα του ένα κομβικό μυθιστόρημα. Να ακολουθήσει τα κλισέ του τρόμου και να «φορτώσει» τους φόνους στις υπερφυσικές δυνάμεις; Ή μήπως να ρισκάρει μια ψυχολογική προσέγγιση των χαρακτήρων και να υπονοήσει πως ίσως φαντάσματα είναι οι αναμνήσεις μας και η φρίκη έρχεται από μέσα μας, ωθώντας σε πράξεις ανείπωτες; Αποφάσισε το δεύτερο και έτσι προέκυψε ο Τζακ Τόρανς, ένα πλάσμα βασανισμένο και μοναχικό, κλεισμένο σε άγριο προσωπικό σκοτάδι.
Η ιστορία του κινηματογράφου λέει ότι λίγο μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου (1977), ο σκηνοθέτης Στάνλεϊ Κιούμπρικ άρχισε να το διαβάζει αναζητώντας ιδέες για μια καινούργια ταινία. Βγήκε από το γραφείο του μόνον αφού έφθασε στο τέλος. Οι διαδικασίες για τα κινηματογραφικά δικαιώματα ήταν συνοπτικές, η παραγωγή του φιλμ ξεκίνησε τάχιστα και η ταινία βγήκε στις αίθουσες το 1980. Οι δυο τους συναντήθηκαν μόνο μία φορά και έκτοτε ποτέ ξανά. Το σενάριο του Κινγκ πετάχτηκε εξαρχής στα σκουπίδια και φτιάχτηκε ένα άλλο, από τον σκηνοθέτη, με τη βοήθεια της Ντάιν Τζόουνς, μια συγγραφέα που ο Κιούμπρικ λάτρευε.
«Ο κύριος Κιούμπρικ και εγώ καταλήξαμε σε διαφορετικά συμπεράσματα σχετικά με το τι ωθεί τον Τζακ Τόρανς στον φόνο», γράφει ο Κινγκ στον νέο πρόλογο της «Λάμψης» – και λίγα λέει. Στην πραγματικότητα διαφώνησαν για τα πάντα, από την επιλογή του Τζακ Νίκολσον για τον ρόλο του πατέρα και της Σέλεϊ Ντιβάλ στον ρόλο της μητέρας έως τον τρόπο προσέγγισης της ιστορίας. Από τη μια ήταν ένας τελειομανής «ψυχρός» σκηνοθέτης, από την άλλη ένας παθιασμένος δεξιοτέχνης συγγραφέας. Η διαφορά ιδιοσυγκρασίας και… θερμοκρασίας ανάμεσα στους δύο δημιουργούς χαρακτηρίζει τα έργα τους. Δεν χρειάζεται να διαλέξει κανείς, μπορεί να έχει και τα δύο. Η κινηματογραφική «Λάμψη» επανεκδόθηκε πριν από λίγα χρόνια, φόρος τιμής σε ένα φιλμ που υπερβαίνει τα στάνταρντ μιας ταινίας τρόμου, και το μυθιστόρημα επανέρχεται στα ελληνικά, γραμμένο από έναν αδιαμφισβήτητο δεξιοτέχνη των θρίλερ.