Η διάσωση της τελευταίας κατοικίας του Κωστή Παλαμά στην Πλάκα είναι μια κίνηση υψηλού συμβολισμού. Είναι μία από τις πρωτοβουλίες του υπουργείου Πολιτισμού που συναντά την κοινωνία, καθώς η θλιβερή κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει αυτό το σπίτι τις τελευταίες δεκαετίες είχε γίνει αντικείμενο διαρκούς αρνητικού σχολιασμού.
Ηταν μία από τις περιβόητες πληγές στον χάρτη της νεώτερης ιστορίας της Αθήνας. Οφείλει λοιπόν να αναγνωρίσει κανείς στην υπουργό Πολιτισμού, κυρία Λίνα Μενδώνη, ότι διέκρινε τη σπουδαιότητα αυτής της περίπτωσης και ότι έδωσε λύση σε ένα πρόβλημα που εξέθετε τις πολιτικές ηγεσίες επί σειράν ετών. Το σπίτι της οδού Περιάνδρου συνδέεται με την ιστορική μνήμη της Αθήνας όχι μόνο γιατί εκεί πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Παλαμάς (μαζί με τη γυναίκα του και την κόρη του) αλλά και διότι από αυτό το σπίτι εξήλθε η σορός του ποιητή το 1943 με την πάνδημη εκδήλωση αντίστασης και εθνικής ομοψυχίας, που έχει πλέον καταγραφεί στην Ιστορία ως μία από τις συγκινητικές σελίδες την περίοδο της Κατοχής. Το κτίριο είναι παλαιό διώροφο που προφανώς εκσυγχρονίστηκε τη δεκαετία του ’30, γι’ αυτό και εμφανίζει αυτή την αμηχανία στη μορφή. Ο Παλαμάς έφτασε στην Πλάκα αφήνοντας πίσω το σπίτι της οδού Ασκληπιού 3, το οποίο ατυχώς κατεδαφίστηκε στη δεκαετία του ’60.
Η ιστορία των σπιτιών στην Αθήνα είναι συνδεδεμένη, δυστυχώς, με την αδιαφορία, τον κυνισμό και τη ρηχότητα στην προσέγγιση του αστικού πλούτου. Η διάσωση της οικίας Παλαμά, αν και μεμονωμένο παράδειγμα, αντανακλά παραγωγή πολιτικής υπέρ της ιστορικής μνήμης. Σειρά έχουν πολλά διάσημα ερείπια των Αθηνών: το σπίτι του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη στα Εξάρχεια και η κατοικία Πρόκες φον Οστεν, από το 1836, και μετέπειτα έδρα του Ελληνικού Ωδείου, στην οδό Φειδίου είναι δύο από τις απολύτως επείγουσες περιπτώσεις διότι βρίσκονται σε προχωρημένο βαθμό ερείπωσης. Κι αν έχουν γραφτεί διαμαρτυρίες για τα δύο αυτά σπίτια… και τα δύο, πέραν της ιστορικής σπουδαιότητάς τους, έχουν μοναδικότητα και ως κτίρια αρχιτεκτονικής αξίας με σημαντική συμβολή στην κατανόηση της εξέλιξης της πρωτεύουσας.
Αλλά και το σπίτι του Παλαμά, διασωζόμενο, επαναφέρει ένα στοιχείο ηθικής τάξης πέραν της παντοδυναμίας του real estate. Η πολιτεία οφείλει να χαράσσει πολιτική ανεξάρτητα από τις πιέσεις και τα αιτήματα που δέχεται. Και η συνομιλία με την κοινωνία των πολιτών που μάχεται υπέρ της ιστορικής μνήμης μόνο θετικά μπορεί να επιδράσει υπέρ της πόλης.