Δρ Ευφροσύνη Γκρανιά – Κλώτσα στην «Κ»: Καμία βεβαιότητα μέχρι το εμβόλιο

Δρ Ευφροσύνη Γκρανιά – Κλώτσα στην «Κ»: Καμία βεβαιότητα μέχρι το εμβόλιο

7' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Από το Β΄ Λύκειο Αργους στην Ιατρική Αθηνών κι από εκεί στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, για ειδικότητες, μάστερ, διδακτορικό. Από τα χωράφια με εσπεριδοειδή του αγρότη πατέρα της στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Κέμπριτζ, όπου διευθύνει την Κλινική Λοιμωξιολογίας για περισσότερο από μία δεκαετία. Είχαμε πολλά να πούμε, λοιπόν, για τις διαδρομές της Ευφροσύνης Γκρανιά – Κλώτσα στη ζωή και στην επιστήμη. Η κουβέντα μας αναπόφευκτα ξεκίνησε από την επικαιρότητα: την πανδημία. «Είμαστε σε μια πολύ κρίσιμη φάση», μου είπε η συνομιλήτριά μου. «Ισως δεν το συνειδητοποιούν όλοι, αλλά, ως προς τη μετάδοση του ιού, η φωτιά μπορεί να ανάψει ακόμα και από μια μικρή παρέα σε ένα μπαρ. Μέχρι να βγει στην αγορά ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα. Και είναι άδικο που εμείς, το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, θα είμαστε από τους πρώτους στους οποίους θα χορηγηθεί», συνέχισε. «Γιατί άδικο;», απόρησα. «Γιατί βιολογικά, ως οργανισμοί, όλοι έχουμε την ίδια αξία», απάντησε η κ. Γκρανιά – Κλώτσα. «Είμαστε μικροί κρίκοι σε μια τεράστια αλυσίδα. Επειτα από εκατό χρόνια –κι αυτό στην καλύτερη περίπτωση– κανείς δεν θα μας θυμάται. Το πιο σημαντικό που μπορούμε να κάνουμε είναι να μεταφέρουμε την αγάπη και την ανθρωπιά από
γενιά σε γενιά…».

Δρ Ευφροσύνη Γκρανιά – Κλώτσα στην «Κ»: Καμία βεβαιότητα μέχρι το εμβόλιο-1
Εικονογράφηση:  TITINA XAΛMATZH

– Πώς είναι η κατάσταση σήμερα στη Βρετανία;

– Εχουμε αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε νεότερες ηλικίες. Εφαρμόζονται τοπικά μίνι lockdowns και υπάρχει ανησυχία ότι ίσως ακολουθήσει ένα δεύτερο κύμα σύντομα. Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στο πώς ακριβώς θα ανοίξουν τα σχολεία της Αγγλίας. Στη Σκωτία έχουν ήδη ανοίξει με χρήση μάσκας στα γυμνάσια. Πολύ φοβάμαι ότι θα έχουμε περισσότερα προβλήματα από εδώ και πέρα. Και, βέβαια, αυτό που δεν έχει φανεί ακόμα –και επίσης πρέπει να μας ανησυχεί– είναι η επίδραση της πανδημίας σε όσους ανέβαλαν την πραγματοποίηση προληπτικών εξετάσεων και χειρουργείων, ακόμα και θεραπείες για καρκίνο. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να περιμένουν. Ολους τους τελευταίους μήνες βλέπαμε να έρχονται στα τμήματα επειγόντων μόνο όσοι είχαν φτάσει στο μη περαιτέρω. Εχω την πεποίθηση ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που προτίμησαν να πεθάνουν παρά να περάσουν το κατώφλι ενός νοσοκομείου και να ρισκάρουν να εκτεθούν στον ιό. Το αποδεικνύει το γεγονός ότι, ανά εβδομάδα και σε σύγκριση με τα προηγούμενα πέντε χρόνια, ο αριθμός των θανάτων που δεν αποδίδονται κατ’ αρχάς στον κορωνοϊό είναι σημαντικά αυξημένος. Οπότε, μαζί με τη γρίπη και τον κορωνοϊό, το μείγμα θα είναι εκρηκτικό. Τα νοσοκομεία θα υποστούν τεράστια πίεση. Δεν περιμένω έναν καλό χειμώνα λοιπόν – τουλάχιστον όχι μέχρις ότου βγει στην αγορά ένα εμβόλιο ή κάποια εμβόλια.

– Αισιοδοξείτε ότι θα έχουμε στα χέρια μας ένα αποτελεσματικό εμβόλιο;

– Το εμβόλιο της Οξφόρδης προκαλεί αντισώματα, αυτό έχει ήδη φανεί. Το μεγάλο στοίχημα είναι αν προστατεύει και από τη νόσο και από τη «φορεία». Θα μολύνεται, δηλαδή, όποιος έχει κάνει το εμβόλιο, έστω και αν δεν νοσήσει; Aν μολύνεται –παρά τον εμβολιασμό, και επομένως μεταδίδει τη νόσο σε άλλους–, αυτό σημαίνει ότι τα lockdowns και οι περιορισμοί δεν θα σταματήσουν έως ότου εμβολιαστούν όλοι όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Αν δεν μπορείς καν να μολυνθείς, τότε σωθήκαμε. Προσωπικά, πάντως, έχω επιφυλάξεις για το αν το εμβόλιο θα έχει τη δυνατότητα να σταματά και τη «φορεία». Γενικά, υπάρχουν πολλά εμπόδια στην παραγωγή του. Οσο ο αριθμός των κρουσμάτων παραμένει σχετικά χαμηλός, για παράδειγμα, οι ευρωπαϊκές ερευνητικές ομάδες δυσκολεύονται να διαπιστώσουν αν η «φόρμουλά» τους δουλεύει και έχουν μεταφέρει τις κλινικές μελέτες στις ΗΠΑ και στη Βραζιλία, όπου παρατηρείται μεγάλη έξαρση της νόσου.

– Στην Ελλάδα πώς βλέπετε τα πράγματα;

– Η αυξητική τάση των κρουσμάτων προσωπικά με ανησυχεί γιατί η χώρα μας δεν μοιάζει με καμία άλλη επιδημιολογικά. Θεωρώ ότι ο κίνδυνος να βγουν τα πράγματα εκτός ελέγχου είναι ακόμη υπαρκτός. Πρέπει να εξακολουθήσουμε εντατικά την προσπάθεια μείωσης της διασποράς. Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης ίσως περιορίσουν και τη διασπορά της εποχικής γρίπης, άρα θα είναι καλό να συνεχιστούν. Επίσης, πρέπει ο εμβολιασμός για τη γρίπη να γίνει όσο δυνατόν πιο γρήγορα.

– Φουντώνει η πανδημία και ταυτόχρονα πληθαίνουν οι αρνητές του ιού. Είστε γιατρός πρώτης γραμμής. Πώς αισθάνεστε ακούγοντας όλες αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας;

– Ανίσχυρη, πικραμένη και αποτυχημένη η ίδια. Δικό μας λάθος και αποτυχία είναι, των επιστημόνων δηλαδή, το ότι δεν καταφέραμε να εκπαιδεύσουμε σωστά μέρος της κοινωνίας. Ως υπηρέτες της υγείας, έχουμε ευθύνη έστω και τώρα να προσπαθήσουμε να αναστρέψουμε αυτό το κύμα αμφισβήτησης που συνδέεται και με πολλά άλλα θέματα. Οι ρίζες του προβλήματος φτάνουν μακριά: από την άρνηση της αξίας των εμβολιασμών και το ντιμπέιτ για το τι είναι υγιεινό και τι όχι, μέχρι τον ακραίο βιγκανισμό, που είναι επικίνδυνος, μια και δεν είμαστε φτιαγμένοι εξελικτικά για μια τέτοιου είδους διατροφή. Ο ταξιτζής που με έφερε στο ραντεβού μας μου εξηγούσε με απόλυτη πεποίθηση ότι την Ελλάδα την κυβερνούν οι Αμερικανοί και ότι θέλουν να μας χειραγωγήσουν με τον κορωνοϊό. Πολεμώντας την αξιοκρατία, κάναμε τους πολίτες να μην έχουν εμπιστοσύνη στο σύστημα και στους ειδικούς. Και χρησιμοποιώ πρώτο πρόσωπο πληθυντικού, γιατί ευθύνη γι’ αυτό έχουμε όλοι.


Χρηματοδότηση και κρυστάλλινη αξιοκρατία σε Υγεία και ΑΕΙ

– Οι γονείς σας τι επάγγελμα έκαναν;

– Η μητέρα μου ήταν τηλεφωνήτρια στον ΟΤΕ. Ο πατέρας μου σπούδασε Στρατιωτική Ιατρική και πήρε υποτροφία για τη Νάπολη. Επιστρέφοντας, όμως, στην Ελλάδα αποφάσισε ότι δεν του ταίριαζε αυτό το επάγγελμα. Εγινε αγρότης, επιστρέφοντας στο ελληνικό δημόσιο τα χρήματα της υποτροφίας. Πιστεύω ότι το μετάνιωσε, έστω κι αν ποτέ δεν το παραδέχτηκε. Αποδεικνύεται από το ότι ήθελε διακαώς ο αδελφός μου (σ.σ. καθηγητής Περιοδοντολογίας στο Λονδίνο) και εγώ να γίνουμε γιατροί. Τώρα πια, μεγαλώνοντας, μου είναι πιο εύκολο να εξηγήσω τις αποφάσεις του. Λάτρευε τις τέχνες, ζωγράφιζε, ήταν εργασιομανής. «Κανείς ποτέ δεν έπαθε τίποτα από την πολλή εργασία», ήταν ένα από τα τελευταία πράγματα που μου είπε πριν πεθάνει, στα 89 του.

– Μεγαλώσατε σε μια αγροτική οικογένεια λοιπόν…

– Ο πατέρας μου και οι θείοι μου ασχολήθηκαν με την παραγωγή εσπεριδοειδών. Θυμάμαι όλες τις δυσκολίες της παραγωγής, τα σκαμπανεβάσματα της αγοράς, τα στραβά των συνεταιρισμών και πώς φτώχυναν οι αγρότες της Αργολίδας την εποχή που οι εισαγωγές από την Ισπανία και το Ισραήλ έριξαν τις τιμές στα
τάρταρα…

– Γιατί επιλέξατε τη λοιμωξιολογία;

– Γιατί θεωρούσα ότι αν φτάσει στα χέρια σου ένας ημιθανής άνθρωπος, μόνο με τρεις ειδικότητες έχεις τη δυνατότητα να κάνεις κάτι άμεσα για να του σώσεις τη ζωή: με τη χειρουργική, την ενδοκρινολογία και τη λοιμωξιολογία. Να γίνω χειρουργός δεν ήταν εφικτό, γιατί έχω σοβαρή ορθοστατική υπόταση και θα λιποθυμούσα στο χειρουργείο. Επέλεξα τη λοιμωξιολογία για έναν επιπλέον λόγο: με γοήτευε εγκεφαλικά η αναζήτηση της διάγνωσης.

– Εχετε εμπειρία από Ελλάδα, ΗΠΑ και Βρετανία. Πού εστιάζονται τα προβλήματα στη χώρα μας στο πώς λειτουργούν τα πανεπιστήμια και η δημόσια υγεία;

– Στην έλλειψη χρηματοδότησης και στα βαρίδια της γραφειοκρατίας. Θα έπρεπε τα νοσοκομεία να έχουν μια κάποια ανεξαρτησία, δυνατότητα να αυτενεργούν και να ζητούν ό,τι χρειάζονται – οι ανάγκες δεν γίνεται να είναι ίδιες για όλους τους νοσηλευτικούς οργανισμούς. Και, φυσικά, απαιτείται κρυστάλλινη αξιοκρατία. Αφού αναρτώνται στο ΑΠΕΛΛΑ (το σύστημα για την εκλογή των καθηγητών ΑΕΙ) όλα τα βιογραφικά των υποψηφίων, γιατί να είναι «κλειστή» η συνέντευξη; Γιατί να μην μπορεί να πιστοποιηθεί 100% αν πράγματι ο τάδε είναι καταλληλότερος από τον δείνα; Αυτά μας κρατούν πίσω.

Στο Κέμπριτζ

«Είναι μια μικρή πόλη, 120.000 κατοίκων, με κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα. Εχεις τη χαρά να περπατάς στον δρόμο και να ακούς διάφορες γλώσσες. Η ελληνική κοινότητα του Κέμπριτζ είναι μεγάλη και ανθούσα. Το ελληνικό σχολείο δεν είχε περισσότερους από 40 μαθητές όταν εμείς εγκατασταθήκαμε εδώ. Φέτος οι εγγραφές ξεπέρασαν τις 160. Μας θέριεψε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, που έκανε πολλούς νέους επιστήμονες να μεταναστεύσουν. Πλέον έχουμε και ιδιόκτητη εκκλησία. Να μοιραστώ μαζί σας και ένα χαριτωμένο στιγμιότυπο: Πριν από μερικά χρόνια, μια Μεγάλη Παρασκευή, στην παλιά ορθόδοξη εκκλησία που βρισκόταν στο κέντρο της πόλης, ο ιερέας μας αποφάσισε να κάνει περιφορά του επιταφίου, χωρίς άδεια. Εκλεισε όλη η κυκλοφορία, ο κόσμος έβγαινε απορημένος να δει τι συμβαίνει και έλεγαν: “Τι να κάνουμε, έτσι είναι οι Ελληνες…” Αλλά δεν το έλεγαν με θυμό».

Η συνάντηση

Γευματίσαμε στο εστιατόριο του Μουσείου Μπενάκη, στην Κουμπάρη. Επιλέξαμε ντολμαδάκια κασιώτικα, κολοκυθοντολμάδες και μια πλούσια σαλάτα με λευκό τυρί.

Η κουβέντα έκλεισε με… τους «Πέρσες» του Αισχύλου, μια και η οικογένεια είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου στην Επίδαυρο. «Μία από τις εντονότερες αναμνήσεις που έχω από τα παιδικά μου χρόνια είναι όταν είδα τον Αλέξη Μινωτή στην τελευταία του εμφάνιση στην Επίδαυρο, στον “Οιδίποδα επί Κολωνώ” του Σοφοκλή, το 1989.

Τον θυμάμαι τρομακτικό και τεράστιο, σαν βράχο, με τους κοθόρνους που φορούσε», μου είπε η Ευφροσύνη Γκρανιά – Κλώτσα. «Ηθελα λοιπόν τα παιδιά μου, η Παρασκευή και ο Παναγιώτης, να βιώσουν αυτήν την εμπειρία».

Οι σταθμοί της

1991 Αποφοιτά από το Β΄ Λύκειο Αργους και εισάγεται στην  Ιατρική Αθηνών.   1999 Παντρεύεται τον ενδοκρινολόγο Αγγελο Κλώτσα.   2002 Ολοκληρώνει την ειδικότητα Παθολογίας στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.   2004 Ειδικότητα Λοιμωξιολογίας και Μάστερ στη Δημόσια Υγεία στο Σικάγο. Την ίδια χρονιά γεννιέται η κόρη της, Παρασκευή.   2005 Γεννιέται ο γιος της, Παναγιώτης.   2008  Αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Κλινικής Λοιμωξιολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του  Κέμπριτζ.   2012 Ολοκληρώνει το διδακτορικό της στην Επιδημιολογία, στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.   2015
Συνιδρύει, μαζί με άλλους συμπατριώτες μας, τον σύλλογο Ελλήνων Επιστημόνων στο Κέμπριτζ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή