Υπερβολική και προβληματική είναι η εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης από ξένες χώρες όσον αφορά τις πρώτες ύλες, σύμφωνα με την Κομισιόν. Η Γηραιά Ηπειρος οφείλει σταδιακά να απεξαρτηθεί από τις εισαγωγές ορισμένων ζωτικών υλών, διότι διαφορετικά –στην περίπτωση που διαταραχθούν ξανά οι εφοδιαστικές αλυσίδες εξαιτίας της πανδημίας ή λόγω κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων– ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρές ελλείψεις. Το πρόβλημα μάλιστα λαμβάνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς οι ελλείψεις ορισμένων υλικών θα μπορούσαν να καθυστερήσουν την επίτευξη του στόχου της Ε.Ε. για μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέχρι το 2050. Σύμφωνα με έγγραφα της Κομισιόν που περιήλθαν στην κατοχή των Financial Times, σε συνδυασμό με αποκλειστικές δηλώσεις του Ευρωπαίου επιτρόπου Τιερί Μπρετόν, το εν λόγω ζήτημα πρόκειται να τεθεί ενώπιον των κρατών-μελών της Ε.Ε. την ερχόμενη εβδομάδα.
«Η πανδημία ανέδειξε την εξάρτηση της Ευρώπης σε ορισμένα προϊόντα, σε υλικά θεμελιώδους σημασίας και σε εφοδιαστικές αλυσίδες», σχολίασε χαρακτηριστικά στους Financial Times ο Τιερί Μπρετόν. «Η εποχή της συμβιβαστικής ή αφελούς Ευρώπης, η οποία εξαρτάται από άλλους για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά της, έχει έρθει στο τέλος της», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη-μέλη θα συμφωνήσουν σε μια κοινή στρατηγική για τη διασφάλιση των κρίσιμων υλικών, μέσω έρευνας, επενδύσεων και καλύτερων πολιτικών ανακύκλωσης. H Κομισιόν σκοπεύει συγκεκριμένα να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή συμμαχία για την ανάπτυξη μπαταριών και τεχνολογιών άντλησης υδρογόνου, η οποία θα περιλαμβάνει και τις υφιστάμενες πρωτοβουλίες. Αξίζει να σημειωθεί, για παράδειγμα, ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει ήδη δρομολογήσει 1 δισ. δολάρια για τη στήριξη μιας πανευρωπαϊκής βιομηχανίας μπαταριών. Η Κομισιόν σκοπεύει επιπλέον να προωθήσει την ανακύκλωση ζωτικών υλικών και να ενισχύσει την παραγωγή τους εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για μηδενικό αποτύπωμα, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα χρειαστεί έως και 18 φορές περισσότερο λίθιο και πέντε φορές περισσότερο κοβάλτιο μέχρι το 2030. Μέχρι το 2050, θα απαιτείται 60 φορές περισσότερο λίθιο και 15 φορές περισσότερο κοβάλτιο σε σχέση με τις τρέχουσες ανάγκες της Ε.Ε.
Για τη μετάβαση στην εποχή του μηδενικού αποτυπώματος, αλλά και για πολλές ακόμη ανάγκες, απαιτούνται 30 πρώτες ύλες, την πλειονότητα των οποίων η Ευρωπαϊκή Ενωση προμηθεύεται από την Κίνα. Το γεγονός αυτό έχει προβληματίσει έντονα την Κομισιόν, διότι ενισχύει ακόμη περισσότερο τη δεσπόζουσα θέση του Πεκίνου στην αγορά σπανίων γαιών και συνεπώς τον έλεγχό του επί αυτών.
Ενδεικτικά, αυτή τη στιγμή έως και το 93% του μαγνησίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση εισάγεται από την Κίνα, σύμφωνα με σχετικά στοιχεία της Κομισιόν. Το μαγνήσιο χρησιμοποιείται για την κατασκευή μιας ευρείας γκάμας προϊόντων, από καθίσματα αυτοκινήτων έως και φορητούς υπολογιστές. Επίσης, το 85% του νιόβιου, το οποίο μεταξύ άλλων αξιοποιείται στις μηχανές των αεροσκαφών και στους αγωγούς πετρελαίου, προέρχεται από τη Βραζιλία. Επιπλέον, το 98% του βόρακα εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση από την Τουρκία.
«Οσο καταλαβαίνουμε τη σημασία αυτών των υλικών, μπαίνουμε ταυτόχρονα σε μια φάση στην οποία η πολιτικοποίηση των εμπορικών δεσμών ενισχύεται. Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα έπρεπε να διδαχθεί από τις χρόνιες δυσκολίες της όσον αφορά την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία. Θα έπρεπε να δρα ως ενιαίο μπλοκ και όχι το κάθε κράτος-μέλος μόνο του», σχολίασε στους Financial Times η Κριστίνε Μπερτσίνα, υψηλόβαθμο στέλεχος του German Marshall Fund of the United States.