ΛΟΝΔΙΝΟ. Στο πένθος βύθισε τη Βρετανία ο θάνατος της αγαπημένης «γιαγιάς» του έθνους, της βασιλομήτορος Ελισάβετ, που άφησε την τελευταία της πνοή στην κατοικία της στο ανάκτορο του Γουίνδσορ το Σάββατο, σε ηλικία 101 ετών.
Η «τελευταία αυτοκράτειρα» όπως την αποκαλεί ο βρετανικός Τύπος, που μονοπώλησε το επίκεντρο της δημοσιότητας για περισσότερο από μισό αιώνα, υπήρξε το πιο αγαπητό μέλος της βασιλικής οικογένειας από τη στέψη της το 1936 μέχρι σήμερα, ενώ κορυφώθηκε κατά το B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Νεαρή βασίλισσα, τότε, στο πλάι του συζύγου της βασιλέως Γεωργίου ΣΤ΄ μοιράστηκε τις δοκιμασίες των Βρετανών κυρίως κατά τη διάρκεια των τρομερών βομβαρδισμών της βρετανικής πρωτεύουσας, ενώ αποτέλεσε σύμβολο θάρρους αρνούμενη να την εγκαταλείψει για να βρει ασφαλές καταφύγιο στον Καναδά.
Ακόμα όμως και μετά τον θάνατο του συζύγου της στις 6 Φεβρουαρίου 1952 και την άνοδο στον θρόνο της κόρης της, η Ελισάβετ αρνήθηκε να αποσυρθεί, αλλά συνέχισε την εκτέλεση των καθηκόντων της και την επαφή με τον κόσμο μέχρι πριν από λίγα χρόνια.
Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα δύσκολα για τη βασιλική οικογένεια, καθώς το ένα σκάνδαλο των εγγονών της διαδεχόταν το άλλο, πλήττοντας το κύρος της οικογένειας, η δημοτικότητα και η αξιοπρέπεια της βασιλομήτορος αποτέλεσε σωσίβιο για τη βρετανική μοναρχία.
Αποδίδουν τιμές
Ο θάνατός της σημαδεύει το τέλος μιας εποχής για τους Βρετανούς, που αμέσως μετά τη λιτή αναγγελία του θανάτου της έσπευσαν στην κατοικία της το Clarence House και το γειτονικό ανάκτορο St James για να αποθέσουν στην καγκελόπορτα μπουκέτα με ανοιξιάτικα λουλούδια και μηνύματα ή να υπογράψουν ένα από τα 16 βιβλία συλλυπητηρίων. Επίσης, στρατιωτικά αγήματα σε 12 τοποθεσίες σε όλη τη Βρετανία και το Γιβραλτάρ απέδωσαν τιμές στη χήρα του Γεωργίου ΣΤ΄ αποχαιρετώντας την με 41 κανονιοβολισμούς. Ολες οι σημαίες, εξάλλου, στη χώρα κυματίζουν μεσίστιες. H καμπάνα του καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου χτυπούσε πένθημα επί μια ολόκληρη ώρα το απογευμα της Κυριακής. H συγκεκριμμένη καμπάνα, γνωστή ως «State Bell», κρουέται μόνο στην περίπτωση θανάτου κάποιου μέλους της βασιλικής οικογένειας.
Το φέρετρο με τη σορό της αγαπημένης γιαγιάς των Βρετανών βρίσκεται στο βασιλικό παρεκκλήσιο στο ανάκτορο του Γουίνδσορ, καλυμμένο με την κόκκινη, χρυσή και γαλανή σημαία με τον θυρεό της βασιλομήτορος. Γύρω της συγκεντρώθηκαν τα εγγόνια και τα δισέγγονά της της για να την αποχαιρετίσουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Αύριο, θα μεταφερθεί η σορός στο παρεκκλήσιο της βασιλίσσης στο ανάκτορο του Σεντ Τζέιμς, ενώ από την Παρασκευή μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο Γουέστμινστερ Χολ στο Κοινοβούλιο. H νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί από το Αββαείο του Γουέστμινστερ την Τρίτη 9 Απρίλιου. Στη συνέχεια θα μεταφερθεί στο Γουίνδσορ, όπου θα τελεστεί δέηση και θα ενταφιασθεί στο πλάι του συζύγου της, στο παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου.
Συλλυπητήρια
Συλλυπητήρια μηνύματα φτάνουν στο ανάκτορο του Μπάκιγχαμ από όλο τον κόσμο. O πρόιεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι είναι «συντετριμμένος από τον θάνατο της βασιλομήτορος», ενώ ο γεν. γραμματέας του OHE τόνισε ότι η νεκρή «είχε κερδίσει μια ιδιαίτερη θέση στις καρδιές αμέτρητων ανθρώπων». O Ρώσος πρόεδρος Πούτιν τόνισε ότι «στη Ρωσία, ο λαός γνώριζε τη Μεγαλειότητά της και εκτιμούσε τη συνεισφορά της στη συλλογική προσπάθεια εναντίον του Αξονα», ενώ ο πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ είπε ότι οι Γάλλοι τη λάτρεψαν όταν η κατεχόμενη Γαλλία και η Βρετανία πολέμησαν πλάι-πλάι εναντίον του Χίτλερ. Και ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Θάμπο Μπέκι τόνισε ότι «έδωσε ένα παράδειγμα στον κόσμο αντιστεκόμενη στη φυλετική τυραννία στον πόλεμο κατά του ναζισμού».
Συλλυπητήρια τηλεγραφήματα απέστειλαν στη βασιλική οικογένεια και οι ηγέτες των κρατών της Κοινοπολιτείας, όπως και ο πρόεδρος της Ιρλανδίας.
Επίσης, ο βασιλιάς της Ισπανίας Χουάν Κάρλος επικοινώνησε με την οικογένεια και εξέφρασε τη λύπη του, ο Σουηδός μονάρχης Κάρολος Γουστάβος τόνισε ότι ήταν «μια υπέροχη γηραιά κυρία που υπηρέτησε τη Βρετανία με χιούμορ και κομψότητα μέχρι το τέλος», ενώ τη λύπη του εξέφρασε και ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας.
Σύμβολο θάρρους και βρετανικής πυγμής
Μια μάντισσα είχε πει στη μικρούλα Ελισάβετ Μπόους Λάιον πως μια ημέρα θα γινόταν βασίλισσα. Πραγματικά, η προφητεία επαληθεύθηκε καθώς η μικρούλα δεν ήταν άλλη από τη βασίλισσα Ελισάβετ, σύζυγο του Γεωργίου του Εκτου και μητέρα της σημερινής βασίλισσας της Βρετανίας.
Η βασιλομήτωρ, η αγαπημένη γιαγιά της Βρετανίας, υπήρξε το σύμβολο του θάρρους και της βρετανικής πυγμής κατά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Ελισάβετ γνώρισε εξ απαλών ονύχων τα δεινά του πολέμου. Οταν ήταν μόλις 14 ετών ξέσπασε ο A΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η έπαυλη της οικογενείας της στη Σκωτία, το «Glamis Castle» μετατράπηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο όπου νοσηλεύθηκαν 1.500 στρατιώτες. H Ελισάβετ και η αδελφή της Ρόουζ βοήθησαν στην περίθαλψη των τραυματιών, ενώ οι τέσσερις αδελφοί τους κατετάγησαν στον βρετανικό στρατό και πολέμησαν στην Ευρώπη, όπου ο ένας σκοτώθηκε ενώ ένας άλλος αιχμαλωτίστηκε. Στην πραγματικότητα, χωρίς να το γνωρίζει, η Ελισάβετ εκπαιδεύτηκε για τα μελλοντικά της καθήκοντα.
Η «πιο επικίνδυνη γυναίκα της Ευρώπης», όπως τη χαρακτήρισε ο Χίτλερ, προκάλεσε στις αρχές της δεύτερης παγκόσμιας σύρραξης του 20ού αιώνα που αιματοκύλισε την υφήλιο, την εχθρότητα των υπηκόων της όταν οι πύραυλοι και τα βομβαρδιστικά της ναζιστικής Γερμανίας επισκέπτονταν κάθε βράδυ σχεδόν το Ηστ Εντ της βρετανικής πρωτεύουσας. Μάλιστα, όταν η νεαρή τότε μονάρχης επισκέπτονταν τα χαλάσματα ντυμμένη με ακριβά ρούχα, πάντα σε παστέλ χρώματα που μέχρι το τέλος αποτέλεσαν το σήμα κατατεθέν της, ψηλοτάκουνα υποδήματα και κοσμήματα, οι συμπατριώτες της τής πετούσαν σκουπίδια και τη γιουχάριζαν. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν βομβαρδίστηκε το ανάκτορο του Μπάκιγχαμ η βασίλισσα είπε: «Επιτέλους, τώρα μπορώ να κοιτάξω τους κατοίκους του Ηστ Εντ στα μάτια».
Η βασιλομήτωρ έγινε σύμβολο του θάρρους όταν αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη Βρετανία και να αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο στον Καναδά.
Ταχύτατα, η νεαρή γαλαζοαίματη έμαθε να χρησιμοποιεί περίστροφο ενώ, όπως όλοι οι συμπατριώτες της, αντιμετώπισε την σκληρή πραγματικότητα της χορήγησης τροφίμων με δελτίο. Οταν μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών Σερ Στάφορντ Κριπς δείπνησε στο ανάκτορο Μπαλμόραλ με τη βασιλική οικογένεια, το μοναδικό έδεσμα που του προσφέρθηκε ήταν μια ομελέτα. Οι μικρές πριγκίπισσες Ελισάβετ και Μαργαρίτα τον κοιτάζαν σε όλη τη διάρκεια του δείπνου με βλέμματα που πέταγαν φωτιές επειδή είχε καταναλώσει όλα τα αυγά που μπορούσαν να αγοράσουν με δελτίο για μία εβδομάδα.