Κάποια ημέρα μια γυναίκα, αρκετά συνειδητοποιημένη όσον αφορά στα θέματα υγείας, με ρώτησε αν θα έπρεπε να λαμβάνει μαγνήσιο μαζί με ασβέστιο. Το μαγνήσιο είναι σημαντικό συστατικό για σχεδόν κάθε λειτουργία και ιστό του σώματος, από την καρδιά έως τα οστά και σχεδόν για όλα τα όργανα, ενώ παίζει σημαντικό ρόλο σε μια πληθώρα παθήσεων. Οι λειτουργίες περίπου 350 ενζύμων εξαρτώνται από το μαγνήσιο, συμπεριλαμβανομένου του ενζύμου για την παραγωγή ενέργειας σε κάθε κύτταρο του οργανισμού μας. Ωστόσο, μελέτες υποστηρίζουν ότι παρά τη μεγάλη σημασία του μαγνησίου, οι περισσότεροι από εμάς δεν λαμβάνουμε επαρκή ποσότητα με τη διατροφή μας.
Το μαγνήσιο υπάρχει σε τροφές που αποτελούν τη βάση της υγιεινής διατροφής – πλήρη δημητριακά, φρούτα, σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά και ξηρούς καρπούς. Οι επεξεργασμένες όμως τροφές δεν έχουν επαρκή ποσότητα μαγνησίου. Σε πρόσφατες αμερικανικές μελέτες διαπιστώθηκε ότι περίπου τα τρία τέταρτα των Αμερικανών δεν καταναλώνουν τροφές με επαρκές μαγνήσιο.
Σε ισορροπία με το ασβέστιο
Ενα άλλο στοιχείο είναι η κρίσιμη ισορροπία μεταξύ ασβεστίου – μαγνησίου, ώστε να διασφαλίζεται η σωστή χρησιμοποίηση των δύο μετάλλων από τον οργανισμό. Τα εκατομμύρια των Αμερικανών που λαμβάνουν διατροφικά συμπληρώματα ασβεστίου κινδυνεύουν να ανατρέψουν αυτήν την ισορροπία, ακόμη κι όταν το συμπλήρωμα ασβεστίου που λαμβάνουν περιέχει και μαγνήσιο, εάν αυτό δεν περιέχεται στην ενδεδειγμένη αναλογία.
Ελάχιστοι ασθενείς ελέγχουν τα επίπεδα μαγνησίου στον οργανισμό τους και ακόμη κι όταν το κάνουν, ένα απλό αιματολογικό τεστ δεν καταφέρνει πάντα να προσδιορίσει την ποσότητα του βιολογικά ενεργού μαγνησίου, σύμφωνα με μελέτες του δρος BurtoM. Altura και της δρος Bella T. Altura στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Η δρ Altura ανέπτυξε μέθοδο προσδιορισμού της ενεργού μορφής του ιοντικού μαγνησίου του ορού του αίματος, η οποία βοήθησε τους ερευνητές να ανακαλύψουν ανεπάρκειες μαγνησίου που βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση και στις οποίες έχουν αποδοθεί περισσότερες από δώδεκα ασθένειες, έστω κι αν τα επίπεδα ολικού μαγνησίου στο αίμα δείχνουν να είναι φυσιολογικά.
Πώς προάγει την υγεία
Λίγοι γιατροί είναι ενημερωμένοι για τα πολυάριθμα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλέσει η ανεπάρκεια μαγνησίου, αλλά και για τον ρόλο του μαγνησίου σε παθήσεις, όπως καρδιοπάθεια, υπέρταση, διαβήτης, άσθμα, παχυσαρκία, υπογονιμότητα, ημικρανία, μυϊκοί πόνοι, προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, τραυματικό στρες.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η ανεπάρκεια μαγνησίου ίσως αποτελεί βασικό παράγοντα στη σχέση μεταξύ της καρδιοπάθειας και των επικίνδυνων παραγόντων για προβλήματα στην καρδιά, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η συσσώρευση πάχους στην περιφέρεια της μέσης, ο διαβήτης και το στρες. Η ανεπάρκεια μαγνησίου φάνηκε να έχει παίξει ρόλο στην αύξηση των καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων, όπως αναφέρθηκε σε περιπτώσεις γυναικών εμμηνοπαυσιακής ηλικίας που συμμετείχαν στις καλούμενες μελέτες «Πρωτοβουλίας για την υγεία των Γυναικών» (Women’s Health Initiative studies), όπως λέει η δρ Mildred S. Seelig. Η επιστήμων εξήγησε ότι οι γυναίκες στη μελέτη αυτή υποβάλλονταν σε ορμονοθεραπεία και ότι το μαγνήσιο φαίνεται να εμποδίζει τον σχηματισμό θρόμβων αίματος που -σε αυτού του είδους τις θεραπείες- προκαλείται από τα οιστρογόνα.
Η δρ Seelig, 83 ετών σήμερα, πέρασε 35 χρόνια μελετώντας τον ρόλο του μαγνησίου στην υγεία. Είναι συγγραφέας του βιβλίου «Magnesium Factor» (Avery PenguiPutnam, 2003), το οποίο έγραψε με τον δρα Andrea Rosanoff, διατροφολόγο από τη Χαβάη, που αφιέρωσε 17 χρόνια μελετών στο μαγνήσιο.
Ο κατάλογος των καταστάσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια μαγνησίου είναι μεγάλος. Εκτός από τη φτωχή διατροφή, η λήψη ή η απορρόφηση μαγνησίου μπορεί να επηρεαστεί από τις δίαιτες για αδυνάτισμα, την κατανάλωση «μαλακού» νερού που δεν περιέχει μέταλλα, από εντερικές παθήσεις, τον αλκοολισμό και την επέμβαση στο στομάχι για τον περιορισμό της παχυσαρκίας.
Μεγάλες ποσότητες μαγνησίου μπορεί να χάνονται εξαιτίας παρατεταμένης άσκησης, θηλασμού, υπερβολικής εφίδρωσης και χρόνιας διάρροιας. Η ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να οφείλεται επίσης στη λήψη φαρμάκων ή σε διάφορες διαταραχές όπως η νεφροπάθεια, ο υπερδραστήριος θυρεοειδής ή παραθυρεοειδής, τα χαμηλά επίπεδα καλίου και τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου στα ούρα.
Η χρόνια ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να προκαλέσει μυϊκές συσπάσεις, κράμπες και αδυναμία, επιληπτικά φαινόμενα, ίλιγγο, ευερεθιστότητα, νευρικότητα, ντελίριο, αλλαγή προσωπικότητας, απάθεια και κατάθλιψη. Ακόμη μπορεί να επιφέρει ανωμαλία στον καρδιακό παλμό, σπασμούς των στεφανιαίων αρτηριών, αναιμία, θρόμβους αίματος, ανώμαλη αρτηριακή πίεση μέχρι και αιφνίδιο θάνατο.
Θεραπεία με μαγνήσιο
Η θεραπεία με μαγνήσιο έχει αποδειχτεί ωφέλιμη στη θεραπεία του βρογχικού άσθματος και των ημικρανιών, ενώ ιταλικές μελέτες έδειξαν ότι το μαγνήσιο μπορεί να «βελτιώσει θεαματικά» τα συμπτώματα του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου. Επίσης ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή ανακοπή, αφού ανένηψαν, ανάρρωσαν καλύτερα όταν τους χορηγήθηκε μαγνήσιο αμέσως μετά το συμβάν, λέει η δρ Seelig. Αλλά και η δρ Αltura διαπίστωσε ότι άτομα με διαβήτη χρειάστηκαν λιγότερα φάρμακα για να ελέγξουν το σάκχαρο και τα λιπίδια του αίματος όταν υποβλήθηκαν επί έξι μήνες σε θεραπεία με λήψη μαγνησίου από το στόμα.
Ο στόχος πρέπει να είναι αναλογία ασβεστίου προς μαγνήσιο δύο προς ένα, είπε η δρ Αltura. Σε 800 χλστγρ. ασβεστίου την ημέρα, αντιστοιχούν δηλαδή 400 χλστγρ. μαγνησίου. Για τις γυναίκες 1.200 χλστγρ. ασβεστίου και 600 χλστγρ. μαγνησίου την ημέρα αρκούν για να διατηρήσουν την ισορροπία στο σώμα τους.
Ποιες τροφές περιέχουν μαγνήσιο
Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο είναι μεταξύ άλλων το ψωμί ολικής αλέσεως και τα δημητριακά με 100% πίτουρο, βρώμη κ.λπ., το τόφου, φασόλια σόγιας και τα φασόλια, λαχανικά όπως σπανάκι, μπρόκολο, καλαμπόκι, φρούτα όπως σταφύλια, μπανάνες και χουρμάδες και ξηροί καρποί όπως αμύγδαλα, κάσιους, αράπικο φιστίκι και καρύδια. Η κατανάλωση νερού μπορεί επίσης να αποτελέσει μια αξιοσημείωτη πηγή μαγνησίου, με την προϋπόθεση ότι το νερό είναι «σκληρό» και συνεπώς πλούσιο σε μέταλλα. Οι διαφορές ανάμεσα στο σκληρό και το μαλακό νερό μπορεί να είναι τεράστιες. Υπάρχουν 400 χλστγρ. μαγνησίου σε ένα λίτρο σκληρού νερού ενώ μόλις 6 χλστγρ. σε ένα λίτρο μη μεταλλικού νερού. Το πόσιμο νερό δεν θα πρέπει ποτέ να αποσκληρύνεται και βεβαίως δεν πρέπει να αποστάζεται.