Η φύση έχει τους δικούς της κανόνες. Τα μεταλλεύματα δεν μοιράστηκαν ισομερώς στον πλανήτη. Δεν υπάρχουν μόνο σε δημοκρατικές, ανεπτυγμένες χώρες στις οποίες επικρατεί η διαφάνεια στις συναλλαγές. Βρίσκονται και σε χώρες με δικτατορικά, συνεπώς εξ ορισμού διεφθαρμένα καθεστώτα. Ακόμα και σε χώρες με κομμουνιστικό καθεστώς, οι οποίες πέρασαν με έντονη διαδικασία κρίσεων στη δημοκρατία. Χώρες όπως η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η τέως Γιουγκοσλαβία είχαν και έχουν ορυκτό πλούτο. Σε όλες αυτές δραστηριοποιήθηκε και σε ορισμένες ακόμα έχει παρουσία ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος. Αλλωστε αυτό είναι ένα από τα πλεονεκτήματά του, που άργησαν όλοι να εκτιμήσουν: Γνωρίζει πώς να διαπραγματεύεται με κρατικούς αξιωματούχους. Ελάχιστα τους εκτιμά, αλλά γνωρίζει τον τρόπο να τους χειρίζεται! Χρειάζεται την ευρύτερη δυνατόν συναίνεση, έχει διαπραγματευτεί με τους πλέον διεφθαρμένους πολιτικούς της Ανατολικής και όχι μόνον Ευρώπης, αλλά προτιμά να κλείνει τις δουλειές σε χαμηλότερο επίπεδο. Συμφέρει περισσότερο! Το μυστικό, υποστηρίζει συχνά, είναι να κρατάς αποστάσεις από την ηγεσία. Αυτή είναι η εφεδρεία που πρέπει να διατηρείται ακέραιη για να υπάρχει η δυνατότητα να προσφεύγεις κάπου, όταν όλα πάνε άσχημα. Οι βασικές διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνονται σε χαμηλότερο επίπεδο προκειμένου να έχεις τη δυνατότητα να προσφεύγεις στην πολιτική εξουσία όταν οι διαπραγματεύσεις φθάνουν σε αδιέξοδο, με αίτημα να κλείσει η δουλειά. Οποιοι κάνουν το λάθος από την αρχή, να κάνουν συμφωνίες με την ανώτατη ηγεσία, δεν έχουν δεύτερη ευκαιρία. Εχουν παραχωρήσει το δικαίωμα για ένα δεύτερο γύρο και πληρώνουν το λάθος αυτό, με ακριβότερο τίμημα αυτό της διαμεσολάβησης. Μεγαλύτερο κόστος για να ολοκληρωθεί μια δουλειά!
Κάθε άνθρωπος έχει πλεονεκτήματα. Οι περισσότεροι τα έχουν αποκτήσει καλλιεργώντας κάποιες έμφυτες ικανότητες, με την πείρα που απέκτησαν από τις καταστάσεις που έζησαν. Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος συχνά αισθάνεται ότι έζησε δύο ζωές, επειδή ζει έντονα. Είναι βέβαιο όμως ότι έχει διαπρέψει στην τέχνη της συνδιαλλαγής με κρατικούς αξιωματούχους, πολιτικούς, παράγοντες. Αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του, αποφεύγει να το αποκαλύπτει. Προτιμά να περιορίζεται με υποκριτική μετριοφροσύνη στο άλλο: Την ικανότητά του να «μυρίζεται» τις σωστές χρηματιστηριακές κινήσεις. Κι αυτήν την ικανότητα την έχει!
Ενας όμιλος με κέρδη-ρεκόρ
Η εταιρεία του, «Ομιλος Μυτιληναίου», είναι στο Χρηματιστήριο της Αθήνας από τον Ιούλιο του 1995, αλλά ο ίδιος από πολύ νωρίς γνωρίζει σε βάθος τη λειτουργία της χρηματιστηριακής αγοράς. Ως έμπορος μετάλλων δραστηριοποιείται στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Λονδίνου αλλά και της Νέας Υόρκης. Στις αγορές αυτές υπάρχει εντονότερη διακύμανση τιμών απ’ ό,τι στα χρηματιστήρια των μετοχών. Και για όποιον έχει εξοικειωθεί με το ρίσκο στις αγορές αυτές, η Σοφοκλέους μοιάζει με παιδική χαρά.
Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά, ο χειρισμός των κέντρων αποφάσεων και η χρηματιστηριακή αίσθηση, καθορίζουν την επιτυχημένη πορεία του Βαγγέλη Μυτιληναίου, τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια. Από το 1980, όταν μπήκε στην οικογενειακή επιχείρηση «Γενική Αντιπροσωπειών Α.Ε.», που είχε ως δραστηριότητα την αντιπροσωπεία και εμπορία μετάλλων, σιδήρου και συναφών ειδών, μέχρι σήμερα που είναι, ενδεχομένως, ο σημαντικότερος βιομήχανος της χώρας. Σίγουρα είναι από τους πλέον επιτυχημένους, αφού οι πωλήσεις των επιχειρήσεών του στο τέλος του 2005 υπολογίζονται σε 747 εκατ. ευρώ και έχουν υπερδιπλασιαστεί από την προηγούμενη χρονιά που ήταν 311 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη του ομίλου είναι σε επίπεδα-ρεκόρ, υπολογίζονται σε 157 εκατ. ευρώ από 29 εκατ. το 2004.
Η εταιρεία του παππού
Οσο κι αν φαίνεται άσχετο, όλα ξεκίνησαν από τον παππού Μυτιληναίο. Με αφετηρία, χωρίς ιδιαίτερα εφόδια, τη νότια Πελοπόννησο δημιούργησε μια μεγάλη για την εποχή επιχείρηση, στον Πειραιά. Εμπόριο μετάλλων, στις αρχές του εικοστού αιώνα. Τα παιδιά του αυτοδημιούργητου και επιτυχημένου επιχειρηματία δεν μπορούν να συνεχίσουν την επιχείρηση. Τελικά η εταιρεία μοιράζεται σε τέσσερα κομμάτια, όσα και οι διάδοχοι και ο καθένας ακολουθεί το δρόμο του. Οι τρεις από τις μικρότερες πλέον επιχειρήσεις χρεοκόπησαν και κανείς δεν ασχολήθηκε με αυτές.
Η τέταρτη που ανήκει στον πατέρα Μυτιληναίο επέζησε χωρίς θεαματικά αποτελέσματα. Ο Βαγγέλης και τα αδέλφια του σπούδασαν σε καλά σχολεία, σε ένα αστικό περιβάλλον που δίνει έμφαση στην εκπαίδευση των παιδιών. Η οικογενειακή επιχείρηση ήταν άλλωστε σχετικά μικρή για να προσανατολιστούν σε αυτήν τα παιδιά. Καμία σχέση με τα μεγαλεία του παππού. Είναι μια εταιρεία μεσολάβησης μεταξύ αγοραστή και πωλητή μετάλλων. Παίρνει την παραγγελία για ποσότητα μετάλλου, βρίσκει την καλύτερη προσφορά από το εξωτερικό και για τη μεσολάβηση αυτή καρπώνεται μια μικρή προμήθεια, συνήθως 2%. Τα κέρδη έρχονται με τις μεγάλες ποσότητες, που δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση.
Ο Βαγγέλης είναι ατίθασος μαθητής, αποβάλλεται από το σχολείο και είναι αιρετικός. Στο σχολείο των κακομαθημένων παιδιών βορείων προαστίων της Αθήνας, Σχολή Μωραΐτη, ο Βαγγέλης Μυτιληναίος είναι μάλλον ο μόνος που δηλώνει οπαδός του ΠΑΟΚ. Χωρίς λόγο, χωρίς να κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. Απλά θέλει να προκαλεί εντύπωση! Παρ’ όλα αυτά είναι καλός μαθητής, σπουδάζει στο Οικονομικό της Νομικής Σχολής Αθηνών και μεταπτυχιακά στη γνωστή LondoSchool of Economics (LSE). Τα χρόνια της ανεμελιάς ανήκουν πια στο παρελθόν. Οπως και ο συμφοιτητής του Γιώργος Αλογοσκούφης, είναι επιμελής φοιτητής. Ισως να μην έγινε κι αυτός επιφανής επιστήμονας, αλλά είναι αλήθεια ότι το Harvard τον δέχεται για διδακτορικό. Οποιοσδήποτε άλλος θα πήγαινε με χαρά, αυτός απορρίπτει την επιστημονική καριέρα. Επιστρέφει στην Αθήνα και αναλαμβάνει την οικογενειακή επιχείρηση που είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Τα επόμενα χρόνια, η εταιρεία διαμεσολάβησης μετατρέπεται σε εταιρεία εμπορίας και μετά αποφασίζει να μπει στην παραγωγή. Αγοράζει, το 1999, μια παραδοσιακή αλλά υποτιμημένη εταιρεία μεταλλικών κατασκευών, τη ΜΕΤΚΑ, και γίνεται αυτόματα ο μεγάλος προμηθευτής της ΔΕΗ. Είναι η πρώτη επιθετική εξαγορά στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Τώρα είναι μεγάλος παίκτης και στις μεγάλες κρατικές προμήθειες. Εκτός από τη ΔΕΗ, μπαίνει και στα εξοπλιστικά προγράμματα. Συμμετέχει σε εξοπλιστικά προγράμματα για τους πυραύλους Patriot, υποβρύχια U 214, άρματα μάχης Leopard, στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς προσωπικού και πολλά άλλα που δεν γνωρίζουμε! Σε όλα αυτά, η πείρα από τις ανατολικές χώρες και τη διαχείριση των πολιτικών αποδεικνύεται πολύτιμη.
Στην «Αλουμίνιον της Ελλάδος»
Τον Μάρτιο όμως του 2005 έρχεται η κορυφαία κίνηση. Η εξαγορά του 43% της «Αλουμίνιον της Ελλάδος» από την καναδική Alcan, έναντι 79,5 εκατ. ευρώ. Τότε ένα τόνος αλουμινίου έκανε 1.500 δολ. και η τιμή που αγοράστηκε η εταιρεία θεωρείται ακριβή. Ακόμα και από τη διοίκηση της εταιρείας S&B, της «Βαρυτίνη και Αργυρομεταλλευμάτων», της οικογενείας Κυριακόπουλου, στην οποία είχαν απευθυνθεί οι Καναδοί που έχουν αποφασίσει να αποχωρήσουν από την Ελλάδα. Ενας από τους λόγους που θέλουν να αποχωρήσουν είναι ότι τον Μάρτιο του 2006 λήγει η προνομιακή σύμβαση της εταιρείας για τη ΔΕΗ με βάση την οποία προμηθεύονται σε σκανδαλωδώς φθηνή τιμή, ηλεκτρικό ρεύμα.
Αποδεικνύεται ότι κάνουν πελώριο λάθος και όσοι πώλησαν και εκείνοι που θεώρησαν ακριβό το τίμημα και απέρριψαν την πρόταση. Σήμερα ένα τόνος αλουμινίου κάνει 2.500 δολ. και η αξία της εταιρείας στο Χρηματιστήριο από τον Μάρτιο του 2005 έχει αυξηθεί κατά 170%! Το 2005, ο Ομιλος Μυτιληναίου υπολογίζει ότι κέρδισε επιπλέον 138 εκατ. ευρώ από την άνοδο των μετοχών της θυγατρικής της «Αλουμίνιον της Ελλάδος», τα οποία κανονικά πρέπει να προστεθούν στα κέρδη των 157 εκατ. Αν η ευχέρεια χειρισμού κυβερνητικών και κρατικών αξιωματούχων είναι η μέθοδος για να δημιουργεί δουλειές ο Β. Μυτιληναίος, το Χρηματιστήριο είναι ο τρόπος να πραγματοποιεί τα κέρδη του.