Συνθήκες σοβαρού χημικού ατυχήματος δημιουργούν οι ανεξέλεγκτες πυρκαγιές σε χωματερές, καθώς αποδεσμεύουν τοξικές και εξαιρετικά καρκινογόνες χημικές ουσίες, όχι μόνο κοντά στην εστία της φωτιάς αλλά και σε απόσταση εκατοντάδων μέτρων από αυτή. Εχουν μάλιστα καταγραφεί συγκεντρώσεις μονοξειδίου του άνθρακα, μικροσωματιδίων και διοξινών που υπερβαίνουν έως και 50 φορές τα επιτρεπτά όρια έκθεσης!
Αυτό αποκαλύπτουν στην «Κ» ερευνητές της ομάδας Χημικής Ανάλυσης και Τεχνολογίας Πεδίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Επισημαίνουν ακόμα τον κίνδυνο για την υγεία των πυροσβεστών που συμμετέχουν στις επιχειρήσεις κατάσβεσης καθώς επίσης και των ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού, ιδιαίτερα από τη στιγμή που δεν προβλέπονται ειδικά επιχειρησιακά σχέδια για την κατάσβεση πυρκαγιών σε χωματερές, όπως παραδέχονται στην «Κ» υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής.
«Οι φωτιές στις χωματερές παράγουν προϊόντα πυρόλυσης, όπως διοξίνες, πολυχλωριωμένα διφενίλια, χλωροαρωματικές ενώσεις και πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες. Χημικές ουσίες που είναι άμεσα τοξικές και εξαιρετικά καρκινογόνες» εξηγεί ο κ. Μιλτιάδης Σταθερόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ. Προσθέτει ότι κοντά στην εστία της πυρκαγιάς καταγράφονται μεγάλες συγκεντρώσεις μονοξειδίου του άνθρακα και μικροσωματιδίων που απειλούν την υγεία και σε ορισμένες περιπτώσεις την ίδια τη ζωή όσων εκτίθενται σε αυτές.
Ενδεικτικά, ενώ το επιτρεπτό όριο έκθεσης σε μονοξείδιο του άνθρακα είναι 35 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) κοντά στην εστία της πυρκαγιάς οι συγκεντρώσεις ξεπερνούν τα 1.000 ppm! Αντίστοιχα, ενώ το ημερήσιο όριο έκθεσης σε μικροσωματίδια έχει καθοριστεί στα 65 μgr/m3, τα επίπεδα συγκέντρωσης μπορεί να ξεπεράσουν τα 3000 μgr/m3 σε συνθήκες πυρκαγιάς.
«Η έκθεση σε σωματίδια μπορεί να προκαλέσει σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Κρύβει όμως και έναν επιπλέον κίνδυνο καθώς τα σωματίδια είναι φορείς διοξινών και άλλων επικίνδυνων για την υγεία χημικών ουσιών. Τα επίπεδα συγκέντρωσής τους πρέπει να αποτελέσουν δείκτη για την ανάγκη εκκένωσης μιας περιοχής» εξηγεί ο κ. Σταθερόπουλος.
Παρά το γεγονός, πάντως, ότι οι πυροσβέστες αντιμετωπίζουν καταστάσεις οξείας και εκτεταμένης έκθεσης στα «παράγωγα» της πυρκαγιάς (χαρακτηριστική η περίπτωση της χωματερής Ταγαράδων, που καίγεται για επτά ημέρες!) οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν προβλέψει μέτρα έκτακτης ανάγκης. «Δεν υπάρχει ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο. Αντιμετωπίζουμε τις πυρκαγιές όπως όλες τις υπόλοιπες. Σε Θεσσαλονίκη και Ανω Λιόσια δεν χρησιμοποιήθηκε ειδικός εξοπλισμός για την ασφάλεια των πυροσβεστών αφού κάτι τέτοιο δεν κρίθηκε απαραίτητο» δήλωσε στην «Κ» αξιωματικός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Φωτιές σε δύο σκουπιδότοπους στην Αττική
Μετά τη Θεσσαλονίκη, ήρθε η σειρά της Αττικής χθες για πυρκαγιά σε χωματερή. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης ξέσπασε πυρκαγιά στη χωματερή των Ανω Λιοσίων και ισχυρές δυνάμεις της Πυροσβεστικής έδωσαν ολονύκτια μάχη με τις φλόγες για να καταφέρουν να τη σβήσουν. Στη χωματερή μετέβησαν 55 πυροσβέστες με 16 οχήματα και η φωτιά σβήστηκε περίπου στις 5 π.μ. χθες, απομακρύνοντας το φάσμα ενός τοξικού νέφους από καμένα σκουπίδια πάνω από το Λεκανοπέδιο.
Από ανοιχτή χωματερή εκτιμούν οι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής ότι ξεκίνησε και η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε χθες, στις 10.30 π.μ. στη θέση «Θυμάρι» στην Παλαιά Φώκαια. H πυρκαγιά πήρε διαστάσεις λόγω των ισχυρών ανέμων και χρειάστηκε η επέμβαση 45 πυροσβεστών, που έφθασαν στο σημείο με 15 οχήματα και η ρίψη νερού από δύο αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο για να τεθεί υπό έλεγχο λίγο πριν τις 12 το μεσημέρι και να κατασβεστεί λίγο αργότερα. Οι πρώτες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για περισσότερα από 100 στρέμματα καμένα.
Φωτιά εκδηλώθηκε λίγο μετά τη 1 μ.μ. χθες στα Νεόκτιστα Ασπροπύργου, όπου μετέβησαν 36 πυροσβέστες με 12 οχήματα, ενώ από αέρος επιχείρησαν 3 αεροσκάφη και 2 ελικόπτερα. H φωτιά ετέθη υπό έλεγχο μία ώρα αργότερα.
Στη Θεσσαλονίκη
Για έβδομη ημέρα σιγοκαίει η φωτιά και στη χωματερή Ταγαράδων. Ενώ έχει τεθεί υπό έλεγχο, εξακολουθεί να καίει πλαστικά και εύφλεκτες ύλες. «Δέκα γραμμάρια διοξίνες εκλύονται κάθε μέρα από τη χωματερή Ταγαράδων όταν στη Δανία η καύση των απορριμμάτων που γίνεται κατά 90% σε οργανωμένους σταθμούς αποδίδει 4 γραμμάρια σε όλη τη χώρα ανά έτος», ανέφερε ο καθηγητής Πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ κ. Νικόλαος Μουσιόπουλος -μέλος του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του ΑΠΘ- κατά τη σύσκεψη που συγκάλεσε το Συντονιστικό Νομαρχιακό όργανο για το θέμα αυτό. Το μέγεθος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν μπορεί να εκτιμηθεί και για τον λόγο αυτό το συμβούλιο των ειδικών επιστημόνων προτείνει να τοποθετηθούν σταθμοί μέτρησης αιωρούμενων σωματιδίων σε οκτώ περιοχές (Πανόραμα, Καλαμαριά, Τριάδι, Βασιλικά, Παρασκευή, Ταγαράδες, Καλλικράτεια, Αγιο Παύλο και Σχολάρι).
Παράλληλα, δείγματα εδάφους και νερού που έχουν ληφθεί από μια περιοχή χιλίων στρεμμάτων έχουν σταλεί για αναλύσεις σε ειδικά εργαστήρια, για να διαπιστωθεί το μέγεθος μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα από τα διασταλάζοντα υγρά.
Οδηγίες
Οι επιστήμονες πάντως συνιστούν στους κατοίκους, κυρίως της Αγίας Παρασκευής, να αποφεύγουν την κατανάλωση λαχανικών, γάλακτος και αυγών από ζώα ελευθέρας βοσκής και τα παιδιά να μην έρχονται σε επαφή με το χώμα.
Οι κάτοικοι των Δήμων Θέρμης, Βασιλικών και Μίκρας εξακολουθούν να κρατούν και σήμερα αποκλεισμένη τη χωματερή.
ΒΣύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι πολύ υψηλός σήμερα για Αττική, Εύβοια, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Αργολίδα, Κορινθία, Σάμο και Χίο.