Με πόση προσοχή, άραγε, πρέπει να πατά ο επισκέπτης επάνω σε ένα πάτωμα ηλικίας άνω των 150 εκατομμυρίων ετών και πόσο προσεκτικά πρέπει να περιεργάζεται ένα ταβάνι άνω των 100 εκατομμυρίων ετών; Ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε βάθος 200 μέτρων κάτω από τη γη, έχει διανύσει μισό χιλιόμετρο από την είσοδο της στοάς, μπροστά σε μια «αποθήκη εκρηκτικών»; Με πολύ μεγάλη. Γιατί το «πάτωμα» είναι άσπρος βωξίτης, το «ταβάνι» λευκός και «αποθήκη εκρηκτικών» είναι το όνομα του πρώτου εκθέματος που θα δει στο Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας – Βαγονέτο (www.vagonetto. gr, 2265.0.78.819, 210 92.00.293) το οποίο βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της S&B, στο 51ο χλμ. της εθνικής οδού Λαμίας – Αμφισσας. Εκεί, μέσα σε διάρκεια μιας ώρας θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει πώς δούλευαν οι μεταλλωρύχοι για να εξορύξουν τον βωξίτη, να ακούσει με ακουστικά τι έλεγαν, να επισκεφθεί τον παρακείμενο εκθεσιακό χώρο και να περάσει ένα όμορφο και συνάμα επιμορφωτικό Σαββατοκύριακο, πάντα σε κοντινή απόσταση από τους Δελφούς, το Γαλαξείδι, την Αμφισσα, την Αράχωβα και τη Γραβιά. Εννοείται ότι η επίσκεψη περιλαμβάνει και σύντομη διαδρομή μέσα σε κίτρινο βαγονέτο, με πορτοκαλί φάρο που αναβοσβήνει.
Το Βαγονέτο λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2003 και έχει φιλοξενήσει στις σκοτεινές υπόγειες στοές του 35.000 επισκέπτες και μαθητές (έχει ενταχθεί στα εκπαιδευτικά προγράμματα όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης του υπ. Παιδείας, ενώ οι μαθητές του νομού Φωκίδας περιηγούνται δωρεάν), όμως πλέον, διαθέτει σύγχρονο ψηφιακό σύστημα ατομικής ξενάγησης, εφάμιλλο μουσείων όπως του Λούβρου, του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης, του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, του Κέντρου Γαία Μουσείο Φυσικής Ιστορίας κ.ά. Η ψηφιακή εγκατάσταση εγκαινιάστηκε το περασμένο Σάββατο, με πλήθος προσκεκλημένων και εκπροσώπων της τοπικής και νομαρχιακής αυτοδιοίκησης. Το έργο, ύψους 280.000 ευρώ επιχορηγήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο.
Μπαίνοντας στον χώρο, ο επισκέπτης φορά το κίτρινο κράνος ασφαλείας, προσαρμόζει τα ακουστικά και επιλέγοντας μία από τις 100 συσκευές ατομικής ξενάγησης, μπορεί να ταξιδέψει στα βάθη της γης, ακούγοντας όλες τις πληροφορίες στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά ή ιταλικά. Μπορεί το σύστημα ξενάγησης να είναι ατομικό, ωστόσο, οι επισκέπτες πάντα συνοδεύονται, όπως προβλέπεται από τους αυστηρούς κανόνες ασφαλείας. «Με το σύστημα αυτό δίδεται η δυνατότητα ταυτόχρονης εξυπηρέτησης επισκεπτών από διάφορες χώρες» διευκρινίζει ο υπεύθυνος του Μεταλλευτικού Πάρκου Φωκίδος, κ. Λεωνίδας Βαμβακάρης, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να ακούσει περισσότερες από μία φορές την επεξήγηση κάποιου εκθέματος, ακόμη και να επιλέξει τη σειρά με την οποία θα ενημερωθεί για αυτά.
Η περιήγηση
Οι επισκέπτες βλέπουν πρώτα τη Στοά 850, το παλιό ορυχείο που λειτούργησε από το 1967 μέχρι το 1972, όταν δεν είχε άλλο βωξίτη πια. Εχει συντηρηθεί για να καταστεί επισκέψιμη, ενώ έχουν αναδειχθεί οι παλιές θέσεις εργασίας της υπόγειας εκμετάλλευσης. Υπάρχουν ακόμα τα ίδια, παλιά μηχανήματα και ομοιώματα μεταλλωρύχων. Η περιήγηση εμπλουτίζεται με τον κατάλληλο φωτισμό, ηχητικές εκρήξεις και έκλυση καπνών! Ακολουθεί ο Εκθεσιακός Χώρος Μεταλλευτικής Ιστορίας που στεγάζεται στα παλιά γραφεία των Μεταλλείων, και περιλαμβάνει πετρώματα, παράγωγα βωξίτη (αλουμίνιο, κ.ά.), ενημέρωση για τις χρήσεις και εφαρμογές του και την προσπάθεια αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Η περιήγηση ολοκληρώνεται με την Υπαίθρια Εκθεση παροπλισμένων Μηχανημάτων υπόγειας εκμετάλλευσης. Το εισιτήριο κοστίζει 13 ευρώ.