Πώς ξεκίνησε η σύγκρουση;
Η «Βόρεια Ιρλανδία» δημιουργήθηκε το 1921, όταν ο πληθυσμός της Ιρλανδίας διαφώνησε για το αν θα πρέπει η χώρα να ανεξαρτητοποιηθεί ή να παραμείνει περιφέρεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε γενικές γραμμές, στο Ηνωμένο Βασίλειο ενσωματώθηκαν εκείνες οι επαρχίες της ιρλανδικής νήσου όπου επικράτησε η άποψη υπέρ της «Ενωσης» και οι οποίες είναι σήμερα γνωστές ως «Βόρεια Ιρλανδία». Οι υπόλοιπες ανεξαρτητοποιήθηκαν και αποτελούν έκτοτε την ανεξάρτητη «Δημοκρατία της Ιρλανδίας».
Γιατί συνεχίζεται η διένεξη;
Το βασικό σημείο τριβής παραμένει το ερώτημα της ανεξαρτησίας της Βόρειας Ιρλανδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Κάποιοι, ιδιαίτερα οι προτεστάντες, τάσσονται υπέρ της «Ενωσης». Αλλοι, κυρίως οι καθολικοί εθνικιστές, πιστεύουν ότι η Βόρεια Ιρλανδία θα πρέπει να ενωθεί με την υπόλοιπη Ιρλανδία. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών έφτασαν σε πλήρη ρήξη στο τέλος της δεκαετίας του 1960, όταν ξεκίνησαν οι λεγόμενες «Ταραχές». Τα βίαια επεισόδια, οι διαδηλώσεις, οι βομβιστικές επιθέσεις και τα τρομοκρατικά χτυπήματα διήρκεσαν για 30 ολόκληρα χρόνια. Μέχρι σήμερα, 3.600 άνθρωποι -στην πλειοψηφία τους άμαχοι- έχουν σκοτωθεί στη σύγκρουση μεταξύ Εθνικιστών και Ενωσιτών στη Βόρεια Ιρλανδία.
Γιατί υπάρχει βρετανικός στρατός στη Βόρεια Ιρλανδία;
Ο στρατός στάλθηκε για να σταθεροποιήσει την κατάσταση όταν έγινε σαφές ότι η τοπική Βασιλική Αστυνομία είχε χάσει τελείως τον έλεγχο. Για τους εθνικιστές όμως, η παρουσία βρετανικού στρατού στην περιοχή ισοδυναμούσε με ξένη κατοχή. Ως εκ τούτου, οι βρετανικές μονάδες έγιναν γρήγορα στόχος παραστρατιωτικών ιρλανδικών ομάδων. Στην κορύφωση της κρίσης, 28.000 Βρετανοί στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί στη Βόρεια Ιρλανδία. Σήμερα έχουν απομείνει μόλις 5.000.
Ποιες πολιτικές πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί για να αντιμετωπιστεί η κρίση;
Η ειρηνευτική διαδικασία διήρκεσε 20 χρόνια. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της βρετανικής και της ιρλανδικής κυβέρνησης, αλλά και των ντόπιων πολιτικών, οδήγησαν σε από κοινού κάλεσμα κατάπαυσης του πυρός. Μετά την εκεχειρία που κήρυξε ο «Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός» (IRA) με τις Ενωσιακές παραστρατιωτικές ομάδες, οι πολιτικοί της περιοχής κατέληξαν στη λεγόμενη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, το 1998. Το 2007 επανασυστάθηκε η τοπική κυβέρνηση με συμμετοχή των δύο μεγάλων παρατάξεων. Του «Δημοκρατικού Κόμματος της Ενωσης» (DUΡ) και του Σιν Φέιν, του μεγαλύτερου Κόμματος των Εθνικιστών δηλαδή. Τα δύο αυτά μεγάλα κόμματα συνεχίζουν να συνεργάζονται. Ο τοπικός πρωθυπουργός, Πίτερ Ρόμπινσον, προέρχεται από το DUP και ο αναπληρωτής πρωθυπουργός, Μάρτιν Μαγκίνες, υπήρξε στο παρελθόν οπλαρχηγός του ΙRΑ.
Ποιοι είναι αυτοί που συνεχίζουν να αντιτίθενται στην ειρήνη;
Αναλυτές εκτιμούν ότι η μεγαλύτερη απειλή για την ειρήνη προέρχεται από ομάδες που αποσχίστηκαν από το Σιν Φέιν και το εθνικιστικό στρατόπεδο, διαφωνώντας με τον συμβιβασμό του IRA με τη Βρετανία. Ερευνητικό κέντρο που μελετά αυτές τις ομάδες θεωρεί ότι δραστηριοποιούνται πλέον έντονα. Πρόκειται για τη «Συνέχεια του Δημοκρατικού Στρατού της Ιρλανδίας» (CIRA) και τον «Αληθινό Δημοκρατικό Στρατό της Ιρλανδίας» (RIRA). Οι αρχές πιστεύουν ότι ο CIRA και ο RIRA ετοιμάζουν και άλλες επιθέσεις στο άμεσο μέλλον.