Πόσοι άνθρωποι συνέβαλαν στην πρόοδο ενός αθλήματος μιας χώρας και τ’ όνομά τους είναι σχεδόν άγνωστο στον αθλητικό κόσμο αυτή της χώρας; Στην Ελλάδα της άκρατης «ποδοσφαιροποίησης», αρκετοί. Στα «ψιλά» του Τύπου πέρασε η είδηση του θανάτου, στις 14 του μηνός, του Πέτερ Ρούσοραν, που απεβίωσε στα 72 του χρόνια, χτυπημένος από καρκίνο. Και, φυσικά, ήταν ανύπαρκτη για τα ηλεκτρονικά μέσα. Κι όμως, ο Ούγγρος προπονητής ήταν από τους ανθρώπους, που βοήθησαν σημαντικά στην ανάπτυξη της ελληνικής υδατοσφαίρισης.
Το πέρασμά του από τον πάγκο τού, πάλαι ποτέ, αυτοκράτορα του ελληνικού πόλο, του Εθνικού, έμεινε χαραγμένο στη μνήμη των ανθρώπων του αθλήματος. Αλλωστε, υπό την προπονητική καθοδήγησή του, ο Εθνικός κατέκτησε, το 1988, τον 36ο τίτλο του στο πρωτάθλημα, από τους 38 που έχει.
Ο Πέτερ Ρούσοραν ήλθε για πρώτη φορά για να εργαστεί στην Ελλάδα, το 1981 και η έλευσή του προκάλεσε αίσθηση στον κόσμο του διεθνούς πόλο. Μόλις ελάχιστους μήνες πριν ήταν προπονητής της σπουδαίας, Βάσας Βουδαπέστης, με την οποία κατέκτησε το κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης το 1980. Αλλά και ως παίκτης κάθε άλλο παρά τυχαίος ήταν.
Είχε κατακτήσει με την εθνική Ουγγαρίας, το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο το 1964 στο Τόκιο, ενώ στη Ρώμη, τέσσερα χρόνια νωρίτερα, είχε πάρει το χάλκινο.
Οταν ήλθε για πρώτη φορά στον Εθνικό, το 1981 (συνολικά είχε τρεις θητείες, αν και η τρίτη δεν ολοκληρώθηκε), τόλμησε να προβεί σε ανανέωση και να προωθήσει νεαρούς παίκτες. Θυμάται σχετικά ο παλαιός διεθνής φουνταριστός, Αντώνης Αρώνης, ο «πύργος» (ύψος 2,01μ.), κάποτε, της ελληνικής υδατοσφαίρισης:
«Ο Ρούσοραν ήταν αυτός που «ξήλωσε» την παλιά ομάδα, που είχε πάρει τόσους τίτλους, και προώθησε νεότερους παίκτες. Τον Σιταρένιο, τον Γαρύφαλλο, τον Βώσσο, εμένα κι άλλους. Τότε παραμέρισε τον Κούλη Ιωσσηφίδη, τον Κουγεβετόπουλο, τον Θ. Καραλόγο κ.ά.».
Ο κ. Αρώνης υπογραμμίζει, ότι ο Ούγγρος προπονητής, πρόσφερε πολλά στο ελληνικό πόλο.
«Αφησε έργο. Ηταν πολύ καλός στην προπόνηση. Εδινε μεγάλη σημασία στις ασκήσεις. Μας έκανε πρωτότυπες και εξοντωτικές ασκήσεις. Η προπόνησή του ήταν, φυσικά, στο ουγγρικό στυλ, που δίνει λιγότερη σημασία στο κολύμπι, από ό,τι, ας πούμε, το ιταλικό. Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, πως δεν κολυμπούσαμε».
Ηταν κι ευχάριστος άνθρωπος και καλός χαρακτήρας. «Καθόλου αυταρχικός, σε αντίθεση με τον Ιταλό, τον Ρεπέτο, που κι αυτός, πάντως, ήταν εξαιρετικός προπονητής», λέει ο κ. Αρώνης.
Τι θυμάται περισσότερο από εξωαγωνιστικά περιστατικά με τον Ρούσοραν;
«Οταν ήλθε για πρώτη φορά στον Εθνικό, έβαλε τερματοφύλακα τον Γιάννη τον Βώσσο, που ήταν πολύ καλός, αλλά όχι και τόσο συνεπής στις προπονήσεις. Πότε δεν ερχόταν, πότε αργούσε. Οπότε ο Ρούσοραν έβγαινε κάθε φορά στον δρόμο για να δει αν ερχόταν ο Βώσσος».
Ο Ρούσοραν, αφού πήρε το πρωτάθλημα του 1982, έφυγε για ν’ αναλάβει το 1983 την περίφημη εθνική Ουγγαρίας, που, αν και περνούσε μια κρίση τότε, κατόρθωσε να την οδηγήσει στη 2η θέση του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος του ίδιου έτους. Και για το παγκόσμιο ανδρικό πόλο, το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ισοδυναμεί σχεδόν με παγκόσμιο.
Εμεινε στην εθνική ώς το 1985. Τον ίδιο χρόνο κατέκτησε με τη Βάσας ξανά το κύπελλο Πρωταθλητριών και το επόμενο έτος το κύπελλο Κυπελλούχων. Μετά επέστρεψε στον Εθνικό και τον οδήγησε στο νταμπλ το 1988.
«Η υγρή ατμόσφαιρα με συνόδεψε στη ζωή μου»
Ο Πέτερ Ρούσοραν έζησε τα τελευταία χρόνια του σ’ ένα μικρό χωριό 300-400 κατοίκων κοντά στη λίμνη Μπάλατον, το Πάλοζνακ, μαζί με τις αναμνήσεις του. Στην κορυφή τους βρισκόταν, φυσικά, το Ολυμπιακό τουρνουά του 1964, όπου η εθνική Ουγγαρίας, βασικό στέλεχος της οποίας ήταν, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο. Η επιτυχία αυτή ήλθε τέσσερα χρόνια μετά, έπειτα από μια… αποτυχία. Την κατάληψη της 3ης θέσης στους Ολυμπιακούς του 1960. Οι Ούγγροι πήγαν στη Ρώμη έχοντας κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο και το 1952 και το 1956 και ήταν ξανά φαβορί. Αλλά έμειναν πίσω από την Ιταλία και τη Σοβιετική Ενωση. Ο Ρούσοραν, σε συνέντευξη που έδωσε τον Απρίλιο του 2011, είχε εκφράσει την απογοήτευσή του για την έκβαση των αγώνων. «Είχαμε πραγματικά καλή ομάδα, αλλά δεν μπορούσαμε ν’ αναπτυχθούμε όπως θέλαμε» είχε πει.
Η πισίνα ήταν σχεδόν όλη η ζωή του. Είχε αρχίσει τη σταδιοδρομία του, όπως συνηθιζόταν, ως κολυμβητής και μετά πέρασε στο εθνικό άθλημα των Μαγυάρων. «Στην πισίνα γνώρισα από τα παιδικά μου χρόνια αμέτρητες εμπειρίες. Η υγρή ατμόσφαιρα με συνοδεύει μέχρι σήμερα», είχε επισημάνει στον Ούγγρο δημοσιογράφο.
Ο Αντώνης Αρώνης και ο Γιάννης Γαρύφαλλος, σκιαγραφώντας τον, υπογράμμισαν πόσο καλός άνθρωπος ήταν. Ο ίδιος ήταν υπερήφανος, περισσότερο από τις αθλητικές του διακρίσεις, για το γεγονός, ότι στα κολυμβητήρια έλεγαν «είναι Ανθρωπος».
«Προσπάθησα να μάθω τους αθλητές να προετοιμαστούν για να σταθούν με επιτυχία στη ζωή μετά την αθλητική τους σταδιοδρομία. Νομίζω, ότι το έκανα με επιτυχία», τόνισε.
Αναφερόμενος στα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια που πήρε η Ουγγαρία το 2000, το 2004 και το 2008, είχε πει, ότι οι παίκτες της ομάδας δεν είναι μεγάλοι μόνο στην πισίνα, αλλά και στη ζωή. «Είναι πρότυπα», δήλωσε.
Περνούσε τις ημέρες του ήρεμα. Το σπίτι του είχε κήπο, στον οποίο είχε φυτέψει σταφύλια, από τα οποία παρήγαγε κρασί. Διάβαζε δε, πολύ. Και, όπως είπε κλείνοντας τη συνέντευξη εκείνη, «θα σας πω ειλικρινά, προσπαθώ ν’ απολαμβάνω τη ζωή».
Η ξεχωριστή παρουσία του στον Εθνικό
Ο Πέτερ Ρούσοραν άφησε το στίγμα του και στο ελληνικό πόλο. Οχι μόνο γιατί με τον Εθνικό πήρε το νταμπλ την περίοδο 1987-88, αλλά διότι ήταν και ξεχωριστός άνθρωπος. Λέει ο παλαιός διεθνής πολίστας, Γιάννης Γαρύφαλλος, που αγωνίστηκε και υπό τις οδηγίες του Ρούσοραν:
«Ηταν από τους πιο αγαπητούς, στους παίκτες, προπονητές που πέρασαν από το ελληνικό πόλο. Ηταν φίλος με τους αθλητές. Τον είχαμε αγαπήσει. Και ήταν συμπαθής και στους αντιπάλους του. Κι εκείνος αγαπούσε και τον Εθνικό και την Ελλάδα».
Φυσικά, και ως προπονητής που προερχόταν από την κορυφαία δύναμη της παγκόσμιας υδατοσφαίρισης, την Ουγγαρία, ήταν ξεχωριστός.
«Η προπόνησή του ήταν δυναμική. Εριχνε βάρος στη δύναμη, κατά το ουγγρικό σύστημα. Εδινε, όμως, σημασία και στην κολύμβηση. Μας είχε μάθει και διάφορα πρωτοποριακά συστήματα στην επίθεση με τον παίκτη παραπάνω και στην άμυνα με τον λιγότερο. Η παρουσία του ωφέλησε το ελληνικό πόλο» τονίζει ο κ. Γαρύφαλλος.
Θυμάται κάτι ιδιαίτερο από τις αντιδράσεις του Ρούσοραν στον πάγκο κατά τη διάρκεια των αγώνων;
«Βεβαίως. Είχε τόση αγωνία για το παιχνίδι και το αποτέλεσμα, ώστε, πολλές φορές, στα πέναλτι έκλεινε τα μάτια, σα να μην ήθελε να δει την έκβαση», λέει. Ο Γιάννης Γαρύφαλλος ξαναβρέθηκε με τον Ρούσοραν, όταν ήταν μέλος του Δ.Σ. του Εθνικού αρκετά χρόνια αργότερα. Ο Ούγγρος προπονητής ήλθε να εργαστεί ξανά, αλλά έφυγε μεσούσης της περιόδου λόγω προβλημάτων υγείας της συζύγου του.