Το ενδεχόμενο ακόμη και πλήρους φοροαπαλλαγής για συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες που θα πραγματοποιούνται εντός των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ) εξετάζει η κυβέρνηση. Την ίδια ώρα προσανατολίζεται στην πρόβλεψη ρήτρας για τις επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν στις ΕΟΖ, η οποία θα προβλέπει ότι η αμοιβή των απασχολουμένων σε αυτές θα συνδέεται με την παραγωγικότητα.
Τις λεπτομέρειες του τελικού σχεδίου για τις ΕΟΖ αναμένεται να εξειδικεύσει το υπουργείο Ανάπτυξης εντός των επόμενων εβδομάδων, προκειμένου αυτές να παρουσιαστούν σύντομα στο υπουργικό συμβούλιο. Ηδη, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο κ. Κωστής Χατζηδάκης έχει ζητήσει από τα αρμόδια στελέχη του υπουργείου να ετοιμάσουν τη μελέτη για τα προαπαιτούμενα σε νομικό επίπεδο, έτσι ώστε ίσως ακόμη και μέσα στον επόμενο μήνα να προχωρήσει η διαδικασία της επίσημης υποβολής του ελληνικού αιτήματος στην Κομισιόν.
Για τις επιχειρήσεις που θα εγκαθίστανται εντός των ΕΟΖ εξετάζονται τα ακόλουθα κίνητρα:
– Μειωμένοι συντελεστές φορολόγησης των κερδών της τάξης του 8%-9%. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να παρέχεται και πλήρης φοροαπαλλαγή για κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες, για παράδειγμα στην περίπτωση παραγωγής προϊόντων τεχνολογίας που προορίζονται για εξαγωγές εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης.
– Απλές διαδικασίες αδειοδότησης. Οι επιχειρήσεις που θα εγκαθίστανται εντός των ΕΟΖ προβλέπεται να λαμβάνουν μια «πολυ-άδεια», δηλαδή μια ενιαία άδεια και όχι πολλές διαφορετικές από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Στις ΕΟΖ θα λειτουργεί ένα κέντρο αδειοδότησης κατά τα πρότυπα των Υπηρεσιών Μιας Στάσης (one stop shop). Επιπλέον, θα προβλέπεται η διαδικασία αυτοαξιολόγησης, κατά τα πρότυπα της βασικής αρχής «πρώτα αδειοδοτώ, μετά ελέγχω» που έχει υιοθετηθεί στον νόμο 3982/2011 (για την αδειοδότηση των μεταποιητικών επιχειρήσεων), δηλαδή ο επιχειρηματίας με υπεύθυνη δήλωση θα δεσμεύεται ότι έχει κάνει τις απαιτούμενες ενέργειες, θα λαμβάνει τις άδειες και ο έλεγχος από τις υπηρεσίες θα έπεται.
Σε ό,τι αφορά το εργασιακό καθεστώς που θα ισχύει εντός των ΕΟΖ τόσο ο κ. Κωστής Χατζηδάκης στις δημόσιες τοποθετήσεις του όσο και τα στελέχη του υπουργείου που ασχολούνται με το θέμα επισημαίνουν ότι δεν πρόκειται να εφαρμοσθεί ειδική εργατική νομοθεσία. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι η πρόβλεψη ρήτρας σύνδεσης της παραγωγικότητας με την αμοιβή των εργαζομένων στις ΕΟΖ θα είναι προς το συμφέρον των εργαζομένων, καθώς με αυτό τον τρόπο θα αποτραπεί το ενδεχόμενο των πολύ χαμηλών μισθών.
Σε μια προσπάθεια άμβλυνσης αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών, θα υπάρχει και μια ακόμη ρήτρα για τις επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν εντός των ΕΟΖ: θα υποχρεούνται να απασχολούν κατά προτεραιότητα εργατικό δυναμικό που θα προέρχεται από τις περιοχές που λειτουργούν οι ΕΟΖ.
Αν και σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης δεν αποσαφήνισε εάν οι ΕΟΖ θα είναι θεματικές ή γεωγραφικές, τα στελέχη που χειρίζονται το ζήτημα εισηγούνται τον γεωγραφικό χαρακτήρα, καθώς οι θεματικές ΕΟΖ ενδεχομένως παρουσιάζουν περισσότερα προβλήματα συμβατότητας με το δίκαιο του ανταγωνισμού.
Υπενθυμίζεται ότι μελέτη σκοπιμότητας για τις ΕΟΖ έχει ήδη ολοκληρώσει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, ενώ ενδιαφέρον για τη δημιουργία ΕΟΖ έχει εκδηλωθεί και από άλλες περιφέρειες με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτή της Πελοποννήσου. Περιοχές, πάντως, στις οποίες μελετάται το ενδεχόμενο να εφαρμοσθεί καθεστώς ΕΟΖ είναι το Ελληνικό, καθώς και το παραλιακό μέτωπο Φαλήρου-Σουνίου.
Υποστηρικτές και πολέμιοι
Υποστηρικτές, αλλά και εχθρούς συναντά το ελληνικό σχέδιο για τις ΕΟΖ. Βασικός υποστηρικτής των ΕΟΖ εμφανίζεται η Γερμανία με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου και μέλους του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) κ. Μάρτιν Σουλτς. Ενστάσεις από την άλλη διατυπώνονται από τη γειτονική Βουλγαρία. Μάλιστα πριν από μερικούς μήνες ο ευρωβουλευτής της Βουλγαρίας Βλάντκο Τοντόροφ Παναγιότοφ είχε κάνει σχετική ερώτηση προς τον Ολι Ρεν.
Επιφυλάξεις, οι οποίες δεν έχουν εκφρασθεί επισήμως, φέρεται να υπάρχουν και από τη Γαλλία, ενώ εκτός Ε.Ε., οι περισσότερες αντιρρήσεις προέρχονται από την Τουρκία.